Biologische Wapens

Biologische wapens zijn misschien wel de meest afschrikwekkende wapens die een mens zich kan voorstellen. In tegenstelling tot nucleaire wapens is er weinig kennis en geld voor nodig om deze wapens te ontwikkelen. In een wereld waarin de dreiging van terroristische groeperingen toe lijkt te nemen, neemt ook de kans op een aanslag met biologische wapens toe. Daarom in dit artikel aandacht voor deze wapens.

Geschiedenis van Biologische Wapens

Biologische wapens kunnen ontwikkeld worden van levende organismen (zoals bacterieën en virussen) of gifstoffen afkomstig van deze organismen. Het gebruik van biologische wapens is zo oud als de mens, mensen maken gebruik van giftige stoffen gewonnen uit planten of de uitwerpselen van dieren om pijlpunten extra dodelijk te maken. Tot op de dag van vandaag maken Indianen in het Amazone Gebied gebruik van deze techniek. Ook het vergiftigen van water, bronnen, putten of rivieren, is iets wat al eeuwenlang gedaan wordt en tot op het huidige moment in tijden van oorlog gebruik wordt (Darfur is hiervan een goed voorbeeld). In de Middeleeuwen werden de lichamen van mensen die gestorven waren aan pokken of builenpest gebruikt om een omsingelde stad in te katapulteren. En de eerste Europeanen in de Amerika's verkochten opzettelijk kleden en tapijten waar zieken mensen op hadden gelegen om zo de inheemse bevolking te treffen.

Biologische Wapens, een Definitie

Micro organismen die de doelgroep infecteren en daar verder groeit en dat de doelgroep doodt of aantast. Het kan hier gaan om een natuurlijk of een genetisch gemanupileerd organisme.
Biologisch Afgeleide Bioactieve Substanties (Biological Derived Bioactive Substances, BDBS), producten van metabolismen (meestal van microbiologische origine) die de doelgroep doden of haar het leven op andere manieren onmogelijk maken.
Kunstmatig Ontwikkelde Biologisch-Nadoende Substanties. Met de huidige stand van de wetenschap is het mogelijk om substanties te ontwerpen en ontwikkelen die de acties van biologische producten nadoen. Dit betekent dat het, op termijn, mogelijk is om 'designer' substanties te ontwikkelen die een speciaal doel hebben, zoals bijv. een specifiek cel-type van de vijand (bijvoorbeeld, alle mensen met blauwe ogen of alle linkshandige mensen).

Het verschil tussen chemische wapens en biologische wapens van het tweede of derde type is de productiewijze. Een biologisch wapens wordt geproduceerd door het onttrekken van een giftig bestanddeel aan een organisme, terwijl een chemisch wapen in een fabriek wordt geproduceerd en niets met levende organismen van doen heeft. Met de toenemende kennis van de wetenschap verdwijnen de grenzen tussen beide wapens echter en biologische giffen kunnnen chemisch en genetisch gemanipuleerd worden.

Biologische Wapens, Voor-en Nadelen

Voordelen van Biologische Wapens:

• In theorie is er slechts een kleine hoeveelheid nodig, omdat een biologisch wapen zich bij de doelgroep vermeerdert.
• Biologische wapens behoren tot de meest giftige en gevaarlijke die er bestaan.
• De meeste biowapens zijn zeer eenvoudig en goedkoop om te verbouwen. Er komen geen ingewikkelde fabrieken aan te pas en geen zeer uitgebreide kennis.
• Grote hoeveelheden biologische wapens kunnen in zeer korte tijd worden geproduceerd.

Nadelen van Biologische Wapens:

• Het is moeilijk om degenen die verantwoordelijk zijn voor de verbouw, transportatie, etc. te beschermen.
• Controle van de kwaliteit is moeilijk. Primitieve omstandigheden kunnen tot gevaarlijke toestanden leidden.
• Het effectief aanleveren van biologische wapens is moeilijk, de biologische materialen zijn gevoelig voor licht, vocht, uitdroging.
• Opslag van biologische wapens is moeilijk, de kwaliteit loopt meestal snel sterk achteruit.
• Wanneer biologische wapens eventueel gebruikt worden is het moeilijk om ze te controleren, de eigen troepen kunnen getroffen worden door de biologische wapens en vaccinatie is vaak moeilijk.

Karakteristieken van het Ideale Biologische Wapen:

• Zeer besmettelijk
• Eenvoudig om te gebruiken
• Snel en makkelijk te verbouwen in grote hoeveelheden
• Blijft goed tijdens opslag en is onmiddelijk klaar voor gebruik
• Resistent tegen omstandigheden van buitenaf, waardoor de kwaliteit goed blijft
• Resistent tegen behandeling

Biologische wapens worden ook wel de massavernietigingswapens van de armen genoemd. Omdat het relatief eenvoudig is om ze te produceren en de middelen vrij makkelijk verkrijgbaar zijn, zeker met de informatie die op internet te vinden is. Veel moderne wapens zijn zeer verfijnd en de kosten zijn enorm, maar dit geldt niet voor biologische wapens. Er zijn geen zeer hoogopgeleide technici en wetenschappers voor nodig. Een huis of apartement is al voldoende om de producten te verbouwen. En verhoudingsgewijs is er ook veel minder nodig van een biologisch wapen dan van een chemisch wapen.

Het is belangrijk om in de gaten te houden dat biologische wapens niet alleen tegen mensen gebruikt worden. Er zijn ook andere eventuele doelen, zoals het treffen van de landbouw van een gebied, door de gebruikte dieren of planten te besmetten. Ook kan het doel zijn om het water, de lucht of de grond te besmetten, of een combinatie van al deze doelgroepen.

Mogelijke Biologische Wapens

Een aantal biologische wapens liggen min of meer voor het oprapen. Het pokken-virus zou een zeer geschikte kandidaat zijn, er zijn maar weinig mensen meer die gevaccineerd zijn tegen pokken en op diverse plekken ter wereld is het pokken-virus bewaard. Bovendien zou het makkelijk te bewerken zijn, waardoor het nog dodelijker en nog besmettelijker wordt. In korte tijd zou er een grote hoeveelheid aangemaakt kunnen worden.

Een ander bekend biologisch wapen is Anthrax (B. Anthracis), het is zeer besmettelijk en dodelijk, zowel voor mensen als voor veel gedomesticeerde dieren. Anthrax blijft lang actief en gevaarlijk. Sinds 1999 worden Amerikaanse militairen standaard gevaccineerd tegen anthrax. Ook hier geldt dat het makkelijk en snel te produceren is.

Botox (Botulinum Toxin) is een andere goede kandidaat. Botox is een van de meest dodelijke biologische producten. Het is niet heel eenvoudig te verbouwen, maar een echte microbioloog zal er geen problemen mee hebben. Omdat botox smaak en reukloos is is het moeilijk te ontdekken en symptomen treden pas twee tot veertien dagen na besmetting op (afhankelijk van de dosis). Vanaf het moment dat de symptonen zich manifesteren is botox dodelijk. De schade is dus vaak al gedaan voordat men het in de gaten heeft. Nadeel is de gevoeligheid van botox, het is snel aangetast en daarnaast zijn grote hoeveelheden nodig.

Enkele andere mogelijk te gebruiken biologische wapens zijn aflatoxin, clostridium perfringens en ricin.

Gebruik van Biologische Wapens

Het gebruik van biologische wapens door middel van raketten is minder eenvoudig dan gedacht wordt. Er zijn dusdanige raketten voor nodig, die op het juiste moment ontploffen, waardoor het biologische middel niet wordt aangetast. Daarbij speelt de afstand een rol, want het is niet de bedoeling dat de gebruiker van het wapen zichzelf treft. Dit in aanmerking nemend is het gebruik van biologische wapens bij een terroristische aanslag veel groter. Met behulp van een klein vliegtuigje, een auto of truck kan vrij eenvoudig een groot gebied worden besmet. Ook met behulp van explosieven, eventueel op afstand, kan heel veel schade worden aangericht.

Toekomst

Met de voortschrijdende wetenschap lijken de mogelijkheden van biologische wapen steeds huiveringwekkender te worden en ze vormen dan ook regelmatig het plot van boeken en films. In 1998 deed het gerucht de ronde dat in Zuid-Afrika begonnen was met de ontwikkeling van een genetisch gemanipuleerd biologisch wapen dat specifiek tegen zwarten gericht zou zijn. Hoewel dit soort dingen klinken als science fiction is het met de huidige stand van de wetenschap een mogelijkheid, hoewel een gevaarlijke mogelijkheid. Want het is zeer moeilijk om zekerheid te krijgen over de gewenste resultaten, daarvoor zou op mensen getest moeten worden en dat is een zeer huiveringwekkend idee. Biologische wapens hebben iets science fiction-achtigs voor de meeste mensen, maar de dreiging is werkelijk daar en daarom is het van belang om er kennis van te nemen. Kennis betekent ook hier macht.

Het is vrijwel onmogelijk om het gebruik van biologische wapens te voorkomen, ze kunnen altijd in verkeerde handen komen. Maar het is wel mogelijk om actie te ondernemen, zodat het aantal eventuele slachtoffers kleiner zal zijn. Dit zijn een aantal zaken die daar aan kunnen bijdragen:

• Internationale cooperatie, met name door de VN.
• Onderwijzen van groepen die een grote kans maken op een biologische aanval over voorzorgsmaatregelen en beschermende middelen.
• Het onder de loep houden van potentiële producenten van biologische wapens. Hier is geld, hoog opgeleid personeel en samenwerking voor nodig.
• Het verbeteren van de middelen om biologische wapens te ontdekken. Met de toenemende kennis om biologische wapens te produceren neemt ook de kennis om zaken in de gaten te houden toe.
• Het aanleggen van voorraden die biologische wapens kunnen neutraliseren overal ter wereld, zodat ze ter plekke zijn in geval van een aanval.

In 1975 werd de Biological Weapons Convention van kracht, dat het onderzoek, ontwikkeling, productie, opslag of in bezit zijn van biologische wapens verbiedt. In 1925 al was het gebruik van deze wapens verboden. Op dit moment hebben 155 landen de Conventie ondertekend.