Sociologie de leer van de hedendaagse samenleving

Sociologie is de leer van de hedendaagse menselijke samenleving, hoe mensen leven en functioneren binnen de samenleving en hoe groepen met elkaar samenleven. De maatschappij is een complex onderwerp, er vind dan ook vaan reïficatie plaats als het over de maatschappij gaat. Reïficatie staat voor een verschijnsel waarin mensen een sociologisch begrip zoals de maatschappij gaan zien als iets dat op zich zelf staat, en dus los van de mensen staat. Het tegendeel is echter waar, want de mens zelf vormt juist de maatschappij.

Sociologische hoofdvragen

De sociologisce leer is voor veel mensen een vage studie. Om een goed inzicht te krijgen in de werkelijk inhoud van de sociologie kan deze leer worden opgedeeld in drie hoofdvragen, dit zijn de volgende vragen:

1. De vraag naar ongelijkheid. Deze vraag staat voor het verschil tussen arm en rijk in de maatschappij.
2. De vraag naar de mate van samenhang die een samenleving vertoont. Er is dus een vraag of er sprake van sociale cohesie in de verschillende samenlevingen.
3. De vraag naar rationalisering. Hiermee wordt voornamelijk het moderniseringsprobleem bedoeld. Het moderniseringsprobleem wil zeggen dat er in sommige landen een veel sterkere wetenschappelijke en technologische ontwikkeling aanwezig is dan in andere landen.

Wat is socialisatie?

Socialisatie is het proces waarbij mensen leren hoe zij zich (sociaal) moeten gedragen in de voor hen belangrijke groepen. Een belangrijk onderdeel van socialisatie is het volgen van normen. Een norm is een concrete gedragsregel die aangeeft wat een persoon wel of niet moet doen. Er zijn verschillende soorten normen waar een mens mee te maken kan krijgen, namelijk morele (goed-kwaad), juridische (legaal-illegaal) en sociale normen (gepast-ongepast).

Wanneer een mens in een andere cultuur terecht komt kan er door een tegenstelling in normen een rollenconflict onstaan. Dit is het gevolg van het besef dat de huidige normen en waarden niet opgaan in de nieuwe situatie of cultuur. Er is sprake van een rol wanneer er een complex van normen en verwachtingen is met betrekking tot het gedrag en de positie van een persoon. Een rollenconflict kan intern maar ook extern zijn. Een intern rollenconflict wil zeggen dat er één sociale positie moeilijk te combineren is met meerdere verwachtingen. Bij een extern rollenconflict zijn er meerdere sociale posities die tegelijkertijd worden ingenomen en gepaard zijn met verschillende verwachtingen, dit is vaak niet te combineren en resulteert dus in een rollenconflict.

Het gedrag van de roldrager heeft hoofdzakelijk twee invloeden. Dit zijn de kracht van de eigen verwachtingen en de druk van anderen. Deze twee aspecten hebben de invloed om het gedrag van de roldrager te beïnvloeden en kunnen zo het (rollen)conflict starten.

Cultuur als sociologisch begrip

Cultuur is te beschrijven als het geheel van voorstellingen, opvattingen, kennis, waarden en normen dat mensen als lid van de samenleving overdragen en verwerven door middel van leerprocessen. Een cultuur is een dynamisch begrip en verandert dus altijd. Er zijn vijf veranderingsprocessen geweest die de Nederlandse cultuur heeft ondergaan om te worden wat zij nu is, dit zijn de volgende veranderingspocessen:

1. Secularisering. Het afnemen van de invloed van godsdienst.
2. Individualisering. Er is een grotere beslissingsvrijheid van personen.
3. Democratisering. Het loskomen van de vanzelfsprekende gezagsverhoudingen.
4. Emancipatie. Het veranderen van de machtgelijkheid tussen man en vrouw.
5. Nationalisering.

De indentiteit van een cultuur ontstaat als er groepsverbondenheid is op het terrein van de gemeenschappelijke normen en waarden en er een gemeenschappelijk verleden is binnen deze cultuur.