De menselijke stem, een prachtig instrument

Onze stem is het primaire communicatiemiddel waarmee we lachen, huilen, spelen, zingen en ontelbaar andere zaken, en toch weten we maar bitter weinig over dit spraakorgaan. Vocale productie is een krachtige activiteit waarmee we plezier, opwinding, passie, woede en enthousiasme kunnen overbrengen. Hoewel we maar weinig aandacht schenken aan onze stem en deze als vrij vanzelfsprekend beschouwen zal een dieper onderzoek naar de werking zorgen voor de ontwikkeling van nieuwe appreciaties van dit kleine wonder.

Hoe produceren we geluid?

Om de werking van onze stembanden beter te begrijpen is het belangrijk te weten hoe we nu effectief geluid produceren. Dit heeft alles te maken met lucht en trillingen. De stembanden bevinden zich diep in het strottenhoofd en worden beschermd door omliggend kraakbeen dat verbonden is door spieren en pezen. Wanneer we geluid produceren blazen de longen lucht tegen de stemplooien (synoniem voor stembanden) welke zich vervolgens sluiten tot een kleine spleet. De lucht wordt vervolgens door deze kleine opening tussen de stemplooien gestuwd waardoor de slijmvliesranden tegen de stemplooien trillen.

De lengte van de stembanden varieert tussen mannen en vrouwen. Volwassen mannelijke stemmen zijn doorgaans lager dan deze van vrouwen doordat ze grotere stembanden hebben. Deze variëren van 17 millimeter tot 25 millimeter. De stembanden van vrouwen zijn korter dan deze van mannen, tussen 12,5 millimeter en 17,5 millimeter, waardoor ze doorgaans hoger zal klinken.

Het tot stand komen van geluid kunnen we uitleggen in kleine stappen:

• Lucht wordt uit de longen geblazen, via de luchtpijp, naar het strottenhoofd
• Door de lucht gaan de stemplooien trillen
• Wanneer de stemplooien trillen wordt afwisselend lucht opgevangen en terug losgelaten aan een snel tempo (ongeveer 440 keer per seconde)
• Elke keer de lucht wordt losgelaten uit de stemplooien komt er een zuchtje lucht in de keelholte, wat het begin is van een geluidsgolf.
• Deze geluidsgolf wordt versterkt naarmate zijn reis door de keelholte. Wanneer deze de mond bereikt zal deze klinken als stemgeluid.

Elke stem is uniek

Iedere persoon wordt gekenmerkt met een uniek stemgeluid waarvan er globaal gezien geen twee identiek dezelfde bestaan. Het verschil in grootte van de stembanden tussen elk individu afzonderlijk zal resulteren in een uitgebreid gamma aan stemmen met verschillende tonen, toonhoogtes en klemtonen, wat elke stem uniek maakt.

Iedere stem is verschillend, niet enkel vanwege de werkelijke vorm en grootte van de stembanden van een persoon, maar ook door de grootte en vorm van de rest van het lichaam van die persoon. Deze laatste heeft vooral een grote invloed op de manier waarop geluiden gewoonlijk tot stand komen en worden gearticuleerd.

Onze stembanden zijn in staat om zijn dikte te veranderen door ze losser te maken of net vaster te zetten waardoor de lucht zal worden overgedragen onder wisselende drukniveaus. Daarnaast kan ook de vorm van de borst en hals, en de positie van de tong worden gewijzigd. Al deze acties kunnen leiden tot een verandering in toonhoogte, volume en klankkleur van het geproduceerde geluid.

Het geluid weerklinkt ook in andere delen van het lichaam waardoor de grootte en botstructuur van een individu een grote invloed heeft op de geproduceerde klanken.

Hoe zingen we?

Zingen is eigenlijk een meer gecontroleerde vorm van praten waarbij de lucht centraal staat. Om te kunnen zingen is het noodzakelijk dat we eerst inademen alvorens we beginnen zingen. Deze adem wordt gegenereerd in het middenrif, een membraan dat zich bevindt tussen de longen en de maag. Door juist gebruik van deze ademhalingstechniek zullen we in staat zijn om de juiste hoeveelheid lucht vrij te maken waardoor we kunnen zingen.