Papier: geschiedenis en hoe wordt het gemaakt?

Hoewel de samenleving steeds verder digitaliseert, blijft het voorlopig nog onmisbaar: papier. De gemiddelde Europeaan gebruikt zo'n 160 kilogram papier per jaar. Er zijn dan ook meer dan 1000 papier- en kartonfabrieken in Europa, waarvan er 24 in Nederland staan. Het is dus duidelijk dat papier een grote rol speelt in ons leven. Maar wat is nou eigenlijk precies de geschiedenis van papier? En hoe wordt het gemaakt?

Geschiedenis

Al voor het schrift was ontwikkeld, maakte men al grotschilderingen. Dit laat zien dat de mens een behoefte heeft om dingen vast te leggen. Later werd er ook op andere voorwerpen getekend en geschreven, bijvoorbeeld op botten, potscherven of kleitabletten. In Egypte werd het papyrus uitgevonden. Dit werd gemaakt van de stengels van het riet dat langs de Nijl groeit. Deze stengels sloeg men plat, waarbij vezels ontstonden. Hiervan vlocht men een soort matjes, waarna die werden gedroogd. Na het drogen schuurde men ze glad. Zo maakte men papyrus, om op te schrijven. Aanvankelijk werd dit papyrus ook naar Europa gebracht, maar al snel kon er niet genoeg worden gemaakt voor de grote vraag naar schrijfmateriaal. Daarom ging men in Europa perkament maken van dierenhuiden. Dit was steviger dan papyrus, en bleef langer bewaard.

Het is niet precies duidelijk wie de uitvinder was van papier, en wanneer deze uitvinding werd gedaan. Het is wel bekend dat in China voor het eerst papier werd gemaakt. Waarschijnlijk is de techniek afgekeken van een wesp. Een wesp verzamelt namelijk vezels van planten en vermengt dit met speeksel. Van de brij die hieruit ontstaat, maakt hij een nest. Een wespennest lijkt wel van karton. In China ging men dit nadoen: er werden vezels van onder andere bamboeriet vermengd met water. Daarna werd het gedroogd, en zo ontstond er papier. De Chinezen wisten deze methode lang voor zichzelf te houden, maar uiteindelijk werd het via Arabië ook naar Europa verspreid. In Europa werd het ook gemaakt van fijnere vezels, zoals katoen of linnen. Pas rond 1840 werd papier gemaakt van hout.

Productieproces van papier

Papier wordt gemaakt met behulp van papiermachines. De eerste 'moderne' papiermachine, die tegenwoordig nog wordt gebruikt als voorbeeld voor papiermachines, werd in 1798 ontworpen door Nicolas Louis Robert. Een papiermachine is ongeveer 100 meter lang, en de papierbaan kan zes tot elk meter breed zijn. De snelheid van de papierbaan kan tot wel 60 kilometer per uur oplopen.

Pulp

Pulp bestaat uit vezels en water. De verhouding aan het begin van het productieproces is ongeveer 1% vezels en 99% water. In het proces wordt geleidelijk het water verwijderd, zodat het papier overblijft. Pulp is de basis voor papier. Afhankelijk van het te maken papier worden er ook hulpstoffen toegevoegd. Voor toiletpapier zijn namelijk andere hulpstoffen nodig dan voor cadeaupapier.

Zeven

Het is van belang dat de vezels niet meer in elkaar haken. Dit wordt ontknoping van de vezels genoemd. Dit gebeurt door de pulp gelijkmatig op draaiende zeven te spuiten. Het is de bedoeling dat de pulp egaal over de zeef wordt verdeeld. De zeef zorgt ervoor dat er voldoende vezels blijven liggen om papier te maken. Daarnaast zorgt de zeef ervoor dat het water op zo'n manier wegloopt dat er een gelijkmatige en egale laag papier overblijft. Het is uiteindelijk de bedoeling dat de vezels zich aan elkaar gaan binden. Vaak worden er meerdere zeven gebruikt.

Persen en drogen

Bij het persen wordt het papier tussen twee walsen door gehaald. Hierdoor wordt er veel water uit het papier gehaald. Daarna wordt het papier gedroogd. Dit kan je vergelijken met strijken. Het papier wordt langs hete cilinders geleid, waardoor het water verdampt. Na deze stappen zit er nog ongeveer zes tot tien procent water in het papier.

Nabehandeling

Hier wordt het papier ook weer tussen walsen door gedrukt. Ditmaal heeft het niet als doel om het water eruit te persen, maar om het dunner en gladder te maken. Ook kan het papier op allerlei manieren nog worden nabewerkt. Dit is afhankelijk van waar het papier voor gebruikt gaat worden. Het papier kan bijvoorbeeld gecoat of gelijmd worden.

Verwerking

Het papier zit nu op enorme rollen. Deze rollen worden wel tambouren genoemd, en kunnen tot wel 25 ton wegen. De rollen kunnen nu worden bedrukt of gesneden. Voor vellen papier wordt de rol papier door een snijmachine in vellen gesneden.