Disability Studies in een notendop

Disability Studies is een academische discipline. Zij bestudeert sinds eind twintigste eeuw de betekenis, aard en gevolgen van handicap. Disability is hierbij een breder begrip dan handicap. In ons taalgebied is deze academische discipline er nog minder lang: in 2006 werd dr. G. Van Hove hoogleraar Disability Studies aan de universiteit te Gent. In 2013 was er het internationale congres 'The art of belonging' in Amsterdam.

Herkomst

Disability Studies is als discipline ontstaan in Berkely (Verenigde Staten van Amerika), aan de Universiteit van Californië. Een kleine groep van studenten met een handicap had reeds in de Flowerpowertijd ervaren welke toegankelijkheidsproblemen er in Berkely waren. Door functionarissen binnen de Universiteit van Californië werd besloten gebruik te gaan maken van die en andere ervaringskennis.

Andere focus

Vóór pakweg 1980 zag men de handicap meer als een gebrek oftewel een - in het Engels - 'impairment'. In het Nederlands sprak men ten aanzien van de gehandicapte bijvoorbeeld van een invalide, een gebrekkige et cetera. En die focus op impairment was een min of meer medische focus.

Er kon ook anders gefocust worden. Er kon behalve op het gebrek ook gelet worden op de bijbehorende persoon en op hoe die persoon het gebrek ervaart. Dat maakte al dat de term 'gebrek' anno 2013 vrijwel overal plaats was gaan maken voor de term 'handicap'. En die bijbehorende persoon maakt deel uit van de samenleving, zodat ook meer wordt onderkend dat handicap een sociale context heeft. In de Verenigde Staten is die erkenning officieel.

Interdisciplinair

In 2013 werd er nog altijd vanuit een medisch perspectief naar handicap gekeken, maar toen inmiddels ook vanuit bijvoorbeeld sociologisch, juridisch, cultureel, geschiedkundig en economisch perspectief. En de belangrijkste verandering is wellicht dat ook meer en meer mensen met een handicap zelf zijn gaan participeren in het onderzoek. Eerst enkel als object van studie, maar later ook als klankbord tijdens het onderzoek, als adviseur bij de subsidietoewijzing, als onderzoeker en als beoordelaar van het onderzoek.

In 2006 is er een leerstoel Disability Studies gevestigd aan de Universiteit Gent, in 2009 een lectoraat Disability Studies aan Hogeschool Rotterdam en in 2013 een leerstoel Disability Studies aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Een leerstoel is een hoogleraarspost, een lectoraat is de post van een lector en een lector is een soort van hoogleraar aan een hogeschool.

Educatie

In Berkely begon het met een enkele cursus, maar in 2013 was het al zo dat er aan diverse academische instellingen een volledige opleiding kan worden gevolgd. Dit geldt met name in Angelsaksische landen, zoals Australië, Canada, Ierland en het Verenigd Koninkrijk. Er wordt les gegeven in bijvoorbeeld geschiedenis, rechten en literatuur met betrekking tot 'disability'. Daarnaast wordt opgedane kennis van Disability Studies ingevoegd in andere disciplines, zoals in (ortho)pedagogiek, in (medische) sociologie, in toegepaste technische wetenschappen et cetera.

Tevens bestaan er zogenoemde 'journals' voor Disability Studies. Journals zijn uitgaven waarin onderzoeksverslagen worden gepubliceerd. Belanghebbenden kunnen zodoende lezen wat er wereldwijd zoal onderzocht is.

En last but not least zijn er wereldwijd congressen. Tijdens de congressen kunnen belanghebbenden elkaar ontmoeten en vertellen over lopend of verricht onderzoek.