De Gaia theorie

Hoe is het begonnen? Sommige wetenschappers zeggen dat de wereld is ontstaan door de big bang, gelovigen zullen zeggen dat God verantwoordelijk is voor de schepping. De Gaia theorie is weer een heel ander kijk op het ontstaan van onze wereld.

Wat is nu precies die Gaia theorie?

De gaia theorie gaat ervan uit dat je het leven niet moet zien als losse moleculen, cellen, organismen en ecosystemen maar dat alle organismen samen met hun niet levende omgeving één groot leven vormen. We weten dat veel omstandigheden die wij en andere organismen nodig hebben om te overleven, gecreëerd worden door levende wezens. Planten bijvoorbeeld prduceren de zuurstof die we inademen. Bijna alle stikstof en koolstofdioxide die zich tegenwoordig in de atmosfeer bevindt is van biologische oorsprong. Soms zijn ze afkomstig van vulkanen. Het kan bijna niet anders of organismen hebben het milieu geleidelijk veranderd en zich er tegelijkertijd aan aangepast. Zonder leven zou de aarde atmosfeer zijn zoals die van Mars of Venus, met veel koolstofdioxide en zonder zuurstof. Ook zou de temperatuur heel anders zijn. Onze planeet zou gemakkelijk te heet of te koud kunnen zijn voor enige vorm van leven. Ondanks het feit dat de zon gedurende een lange periode steeds heter is geworden en de aarde door een groot aantal kolossale meteorieten is getroffen, is hier al heel lang leven mogelijk, al zeker zo'n drieënhalfmiljard jaar. De gaia theorie probeert het voortbestaan van het leven op aarde, miljarden jaren lang, te verklaren door het leven en het leefmilieu op aarde als twee delen van één systeem te beschouwen. Het systeem heeft zich zodanig ontwikkeld dat het zichzelf kan reguleren en herstellen. De aarde is dus een groot zelfregulerend systeem. Deze theorie houdt ook in dat de aarde in staat is zichzelf te herstellen bij het gevaar dat ze uit balans raakt. Volgens de theorie zijn alle organismen, gesteenten, oceanen, zeeën en de atmosfeer met elkaar verbonden door stromen van energie, water en voedingsstoffen in en rond de aarde. Door dit vermogen tot zelfherstel is de aarde zelfs in staat om een zware crisis te overleven, zoals het gat in de ozonlaag of de inslag van enorme meteorieten, iets dat in de geschiedenis van het levenop aarde waarschijnlijk al vaak is voorgekomen. De naam Gaia is afkomstig van de Griekse godig Gaia. Gaia was de godig van moeder aarde.

Wie heeft deze theorie ontwikkeld?

James Lovelock, een Engelse chemicus, werd geboren op 26 juli 1919. Hij heeft scheikunde geestudeerd op de Universiteit van Manchester en heeft lesgegeven op Harvard. In de zestiger jaren werkte hij voor NASA. NASA wil zeggen, National Aeronautics and space administration. Het is een organisatie in de verenigde Staten van Amerika die verantwoordelijk is voor het Amerkikaanse ruimtevaart programma. James deed hier onderzoek naar de mogelijkheid van leven op een andere planeet. Door dit onderzoek is hij begonnen met de ontwikkeling van zijn theorie.

Doen alsof....

Door middel van een computersimulatie van een wereld, die net als de aarde om de zon draait en waarvan net zoals de aarde de temperatuur zonder biosfeer heel erg toeneemt, maar door positieve en negatieve organismen de temperatuur toch contant blijft heeft hij kunnen aantonen dat leven ervoor zorgt dat de temperatuur min of meer contant blijft. Dit programma heet : Daisy World

Het gaat alsvolgt. Er is een planeet met twee vormen van leven, de zwarte madeliefjes en de witte madeliefjes en er is een zon. Bij het begin is de planeet dood, de zon is dan nog relatief koud. Als de zon warmer wordt, ontkiemen de eerste madeliefjes. Omdat de zwarte madeliefjes de schaarse warmte aantrekken (zwart absorbeert warmte) zijn de zwarte madeliefjes in het voordeel. Het gevolg, de planeet is al snel bedekt met zwarte madeliefjes. Maar omdat de zwarte madeliefjes zoveel warmte absorberen, neemt de planeet meer zonnestraling op en wordt het daardoor warmer. Door de toename aan zonnestralen wordt het voor de zwarte madeliefjes op een gegeven moment te warm. De witte krijgen nu voordeel omdat zijkoeler blijven door hun witte kleur (wit kaatst warmte terug) Er komen nu dis meer witte madeliefjes. Als de zonnestraling nu nog verder toeneemt wordt het ook te heet voor de witte madeliefjes en is het afgelopen met het leven.
In de tijd dat er leven was hebben de madeliefjes er dus voor gezorgd dat ondanks de steeds stijgende zonnestraling, de temperatuur toch behoorlijk contant bleef.

Wetenschappelijk bewijs????

Voor zijn theorie heeft James Lovelock geen echt wetenschappelijk bewijs. Hij spreekt over stromingen van energie en water die je kunt vergelijken met de bloedsomloop van de mens. Maar zijn die stromingen dan meetbaar en aantoonbaar? Volgens sommige wetenschappers kun je ze aantonen met behulp van de wichelroede en bepaald meetapperatuur. Echter deze apperatuur is weer niet wetenschappelijk betrouwbaar bewezen en dus is dat wat je kunt aantonen ook weer niet echt wetenschappelijk bewijs.

Kritiek

Natuurlijk is er veel kritiek op de theorie. Als eerste is daar natuurlijk de groep gelovigen. Zij kunnen zich onmogelijk met deze theorie verzoenen omdat zij geloven in de schepping. De aarde en het feit dat hier leven op mogelijk is, is een gift van God. Daarnaast is er kritiek van de wetenschappers die geloven in de big bang theorie. Deze beweert dat alle eerste organismen ééncellig waren en hier later door natuurlijke selectie en mutatie alle huidige organismen door zijn ontstaan. De kritiek van de gelovigen wuift Lovelock weg door te zeggen dat het één het ander niet uitlsuit. God kan alsnog de schepper zijn van de planeet, dat staat zijn theorie niet in de weg. Met betrekking tot de natuurwetenschappers geeft hij aan dat je gaia niet moet zien als een organisme (mens of dier) maar met de leefomgeving. Gaia is de leefomgeving en heeft zelf geen andere leefomgeving, ze haalt voedsel uit zichzelf etc.

Conclusie

Je zou dus als conclusie kunne stellen dat volgens de gaia theorie, het leven zelf ervoor zorgt dat onze planeet leefbaar blijft. Of de theorie juist is , is nog niet wetenschappelijk aangetoond. Wel wordt bij de bestudering van het wereldmilieu gebruik gemaakt van deze theorie.