Wat is riolering

In elke stad is het aanwezig, riolering, of ook wel het rioolstelsel of rioolsysteem genoemd. Dit netwerk van buizen, putten en andere objecten in het systeem onder de stad zorgt er voor dat het afvalwater afgevoerd wordt. In dit artikel worden de verschillende stelsels beschreven, en wordt de werking van het rioolstelsel toegelicht.

Geschiedenis van de riolering

Rioleringen komen al eeuwen voor, in de verre oudheid werden al stelsels gebruikt die we qua functie kunnen vergelijken met wat wij tegenwoordig riolering noemen. Die eerste primitieve stelsels dateren al van voor het jaar nul. Deze zorgden vooral voor de waterafvoer bij belangrijke plekken zoals paleizen en tempels. Later hebben ook de Romeinen gebruik gemaakt van rioleringen, onder andere in Rome, Parijs en Keulen zijn Romeinse rioolstelsels teruggevonden.

In Nederland begon met in de 17e eeuw te realiseren dat er een oplossing moest komen voor het vervuilingsprobleem in onder andere Amsterdam. Echter het heeft het nog tot 1906 geduurd voordat er begonnen werd met de aanleg van een gemengd rioolstelsel in Amsterdam. Dit was een rioolstelsel voor het afvoeren van het afval- en regenwater. De redenen die er toen die tijd waren om het stelsel te ontwikkelen waren:

• Het bestaan en gebruik van het toilet zoals we dat nu ook kennen.
• De invoer van een waterleidingsysteem
• De industriële ontwikkeling en de groei van de steden
• Het voorkomen van de ziekte epidemieën die er toen die tijd regelmatig waren.

In 1930 is men in Amsterdam ook begonnen om naast het al gerealiseerde gemengde rioolstelsel ook een gescheiden stelsel aan te brengen.

Verschillende rioolstelsels

In principe kennen we 2 soorten rioolstelsel. Op beide stelsels zijn meerdere varianten bedacht maar het principe blijft uiteindelijk het zelfden.

Gemengd rioolstelsel

Een gemengd rioolstelsel is zoals de naam al aangeeft een stelsel waar alle water gemengd door 1 stelsel wordt afgevoerd. Het huishoudelijk en industrieel afvalwater worden samen met het regenwater wat op de straten valt afgevoerd via het zelfde rioolstelsel naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI).

Gescheiden rioolstelsel

In een gescheiden rioolstelsel wordt het huishoudelijk en industrieel afvalwater gescheiden van het regenwater afgevoerd. Het afvalwater wordt afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI). En het regenwater wordt vaak afgevoerd naar een bepaald punt waar het op het oppervlakte water wordt geloosd.

Keuze tussen de verschillende stelsels

Beide rioolstelsel kennen hun voor en nadelen. De keuze tussen deze stelsels hangt af van meerdere factoren en de lokale omstandigheden. In deze alinea worden beide stelsels met elkaar vergeleken op verschillende punten.

Kosten in aanleg

Wanneer er gekozen wordt voor een gescheiden rioolstelsel, zal in tegenstelling tot een gemengd stelsel, 2 afzonderlijke buizennetten aangelegd moeten worden. Eén buizennet voor het afvalwater, en het andere buizennet voor het regenwater. Het spreekt voor zich dat 2 afzonderlijke buizennetten duurder is dan 1 buizennet. Welk kunnen er buizen met een kleinere diameter worden toegepast doordat de afvoer verdeeld wordt over 2 stelsels.

Zuivering

Zoals gezegd wordt bij een gemengd stelsel zowel afval- en regenwater afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie. De hoeveelheid regenwater is echter vele male groter dan de hoeveelheid afvalwater, daardoor zal bij een gemengd stelsel de capaciteit van de RWZI veel hoger moeten zijn dan bij een gescheiden stelsel. Dit omdat het regenwater bij een gescheiden stelsel immers niet naar de RWZI gaat, maar onmiddellijk op het oppervlakte water wordt geloosd.

Een ander punt is dat bij het gescheiden rioolstelsel de afvoer van afvalwater redelijk constant is. Dit in tegenstelling tot een gemengd rioolstelsel waarbij bij droog weer de buizen maar een beetje gevuld zijn. Hierdoor wordt de stroomsnelheid in de buis lager waardoor de vaste stoffen in het afvalwater eerder bezinken.

Milieu

Zoals gezegd wordt bij een gescheiden stelsel het regenwater direct op het oppervlakte water geloosd, waardoor de RWZI minder belast wordt wat weer beter is voor het milieu. Daarnaast heeft met het oog op de steeds intensiever wordende regenbuien heeft het gescheiden rioolstelsel de voorkeur om een andere reden. Af en toe komt het voor dat de riolering de hoeveelheid (regen)water niet meer aankan, waardoor het riool overstort. Dit betekent dat het rioolwater rechtstreeks vanuit het riool op straat of in het oppervlaktewater terecht komt. Wanneer dit bij een gemengd stelsel gebeurd zal er dan dus gewoon (verdund) rioolwater op straat komen welke veel schade aan de omgeving toebrengt. Bij een gescheiden rioolstelsel is het echter gewoon regenwater, wat lang niet zo schadelijk is.

Overzichtelijkheid

Vanzelfsprekend is het zo dat een gescheiden rioolstelsel stukken minder overzichtelijk is dat een gemengd rioolstelsel. Dit komt omdat er 2 afzonderlijke buizennetten in de grond zitten die onafhankelijke van elkaar hun werk doen. Ook zullen er 2 huisaansluitingen aangelegd moeten worden bij een gescheiden rioolstelsel, in tegenstelling tot 1 huisaansluiting bij een gemengd stelsel. Dit is omdat het regenwater op het regenwaterriool moet worden afgevoerd, en het afval water op het afvalwaterriool. Dit moet vanzelfsprekend heel nauwkeurig gebeuren. Bij een foute aansluiting mengt het afvalwater zich immers met het regenwater en zal dit afvalwater vervolgens in het oppervlakte water terecht komen.