Getij van de eeuw - natuurfenomeen

Het natuurfenomeen van de extra hoge vloed wordt het ‘getij van de eeuw’ genoemd (niet te verwarren met springtij dat maandelijks voorkomt). In Europa merkt de Normandische en Bretonse kust daar het meeste van en het is bij de monding van de Le Couesnon het beste te zien. Daar ligt ook Mont-Saint-Michel en bij dat schiereiland is de hoge vloed mooi te aanschouwen. De Mont wordt er zelfs even weer een eiland door. De allerhoogste vloed van het ‘getij van de eeuw’ is te zien in de baai van Fundy in Canada.

Het natuurfenomeen van de vloed van de eeuw

• Getijdenverschillen
• Extra hoog springtij
• Bay of Fundy
• Mont-Saint-Michel

Getijdenverschillen

Dagelijks kunnen we de beweging van de zee aanschouwen. Zeeën en oceanen hebben te maken met eb en vloed, laag en hoog water. Daar is de constellatie debet aan, het samenspel van de hemellichamen. Middenop het water zie je er niets van, maar in getijdengebieden, zoals de Waddenzee, zie je het juist heel goed. Het verschil in de Waddenzee tussen laag en hoog water is een meter of twee tot drie. Twee keer per etmaal zie je zandplaten, geulen en prielen en ook twee keer per etmaal zie je dat alles is vol- en ondergelopen. Soms is het meer vloed dan we gewend zijn en dat gebeurt in de tijd dat er ook een eclips is te zien.

Baai van Malo

De noordwestkust van Frankrijk heeft elke dag een groot verschil in eb en vloed, tussen 8 tot 12 meter. Het hoogst is het verschil in de baai van Malo, niet ver van Mont-Saint-Michel. Het zijn de grootste getijdenverschillen van Europa. Tijdens het natuurfenomeen van het getij van de eeuw, een uitzonderlijke vloed, monstervloed of marée du siècle, gaat daar nog eens een schepje bovenop en kan het verschil oplopen tot 14 of 14,5 meter. 'Getij of vloed van de eeuw' is eigenlijk niet een juiste benaming, want het fenomeen doet zich elke 18 jaar voor en niet eens in een eeuw. Het spektakel trekt veel bekijks. Het is op 21 maart 2015 te zien en meer dan tienduizend mensen trekken naar de Franse kust. Vooral bij Mont-Saint-Michel heb je er mooi zicht op, omdat het schiereiland dan voor korte tijd weer een eiland wordt. De vloed spoelt over een deel van de brug die het eiland met het vasteland verbindt.

Extra hoog springtij

Het extra hoge springtij komt voor als de maan en de zon in één lijn met de aarde staan. Dit zorgt niet alleen voor een zonsverduistering, maar ook voor deze vloedgolf. Op 20 maart 2015 was er sprake van een eclips, die in Nederland als een gedeeltelijke zonsverduistering was te zien. Of niet, want in grote delen van het land was de hemel bedekt met een wolkendek. Diezelfde stand van maan en zon ten opzichte van de aarde zorgt ook voor de extra hoge springvloed. Als de maan het dichtst bij de aarde staat zorgt de zwaartekracht op de oceaan ervoor dat er sterkere getijden worden gevormd; de maan 'trekt' aan de aarde.

Als een paard in galop

Bij Mont-Saint-Michel wordt gewaarschuwd dat deze vloed snel op komt, ‘als een paard in galop.’ Het springtij komt op hetzelfde moment over de hele wereld voor, maar het is bij Mont-Saint-Michel heel mooi te zien.

Bay of Fundy

Het 'springtij van de eeuw' is het spectaculairst in de baai van Fundy in Canada. Daar is het verschil tussen eb en vloed 16 meter tijdens de bijzondere springvloed. Aan de oostkust van Engeland, bij het kanaal van Bristol is het hoogteverschil 14 meter. Ook aan de kusten van Vuurland en Australië is het hoge water goed te zien. In het weekend van 20 en 21 maart 2015 is het bijzondere schouwspel vier keer te zien.

Eens in de 18 jaar

Eens in de 18 jaar komt het verschijnsel voorbij. De volgende keer dat het fenomeen zich voordoet is 3 maart 2033. Daarna is het in maart 2051 weer te zien. De laatste keer voor 2015 was op 10 maart 1997.

Mont-Saint-Michel

Het hoogteverschil tussen eb en vloed is bij de Mont-Saint-Michel bij gewoon tij al groter dan in bijvoorbeeld het Nederlandse Waddengebied. De Normandische en Bretonse kust vormen namelijk een soort trechter voor het zeewater, waardoor het verschil tussen hoog en laag water groter is dan in gebieden waar die trechter niet is. Op 21 maart 2015 om 07.45 uur was de vloed iets minder spectaculair dan verwacht. Sommige kijkers waren niet onder de indruk van het fenomeen of zelfs teleurgesteld. Het viel deze keer wat tegen vanwege het hoge drukgebied.

Lees verder

• Zonsverduistering – eclipsbril en gaatjescamera
• Superbloedmaan, blauwe superbloedmaan en superbloedwolfmaan
• Golven - vloedgolf, vloedbranding en tsunami
• Golven gemaakt door wind, water en schepen