Energetische kwaliteit gevels

De feitelijk gerealiseerde thermische kwaliteit van de gevel krijgt weinig aandacht. Gemeenten kunnen wel bouwvergunning verlenen doch beschikken niet over de mogelijkheden om later de kwaliteit van aangebrachte luchtdichtingen en isolatie te controleren. De bouwpartijen zijn de enigen die in staat zijn om invloed uit te oefenenen door in een vroege fase van het proces afspraken te maken. Harde afspraken over het te realiseren kwaliteitsniveau, de wijze van uitvoerenen en de manier waarop het eindresultaat moet worden gecontroleerd.

Bouwvergunning

Voor het verkrijgen van een bouwvergunning behoeft slechts te worden voldaan aan theoretische eisen in het Bouwbesluit en de daarop van toepassing zijnde normen voor Koudebruggen, thermische isolatie, luchtdoorlatendheid en energieprestatie. Een bouwvergunning vormt geen garantie voor gerealiseerde kwaliteit, ook al proberen de opdrachtgever, architect en aannemer te voldoen aan de eisen die aan de vergunning ten grondslag liggen. Deze drie belangrijkste partijen in het bouwproces kunnen invloed uitoefenen op kwaliteit van gevels door:

• in de programmafase adequate kwaliteitsdoelstellingen te formuleren
• de kwaliteit tijdens het voorbereidings- en bouwproces structureel te bewaken
• na voltooiing van het project de gerealiseerde kwaliteit vast te stellen.

Er zijn bovendien drie ontwikkelingen die invloed hebben op de kwaliteit van gevels:

• toenemende aandacht voor milieuvriendelijk en energiezuinig bouwen
• het voortdurend verbeteren van kwaliteit van bouwmaterialen door de industrie, zoals van isolatie en afdichtingen
• ontwikkeling van infraroodapparatuur en software voor bouwkundige toepassingen.

Controle

De kwaliteitseisen die door een opdrachtgever met de ontwerpende en uitvoerende partijen zijn overeengekomen, zouden moeten worden gerealiseerd. De controle van de daadwerkelijk gerealiseerde eindkwaliteit is niet eenvoudig. De wijze van controle van het thermisch gedrag van de gevel van een woning zou in verwarmde staat dienen te gebeuren. Daarbij zouden de eventuele consequenties bij de opdrachtverlening moeten worden afgesproken. De temperatuurverdeling in het uitwendige gevelvlak zou onder bepaalde omstandigheden aan bepaalde voorwaarden dienen te voldoen. Met name de homogeniteit van gemeten oppervlaktetemperatuur en daarmee van de warmteweerstand van de constructie zou binnen bepaalde grenzen moeten liggen.

Beoordelingsrichtlijn

De temperatuurverdeling in het uitwendige geveloppervlak zou kunnen worden vastgesteld met behulp van infrarood apparatuur. In de bouw wordt deze methode nog niet vanzelfsprekend toegepast. Er ontbreekt een praktische richtlijn of normblad waarin energetische kwaliteitsklassen voor gerealiseerde gevels en regels voor de beoordeling worden geformuleerd. Deze richtlijn zou kunnen dienen als uitgangspunt voor opdrachtgevers, architecten en aannemers in de programma-, en ontwerp- en opdrachtfase. De toepassing van beschikbare infraroodapparatuur met de bijhorende bewerkingssoftware kan daarvan de basis vormen. Met daaraan toegevoegd aanbevelingen voor de bewaking van de kwaliteit in de ontwerp- en contractfase en tijdens het voorbereidings- en uitvoeringsproces. De kennis en ervaring met de thermografische beoordeling van gevels van gebouwen is beschikbaar bij leveranciers van de instrumenten en bij sommige adviesbureaus. Er bestaan enkele normen die in dit kader relevant zijn.

Detectie

In de norm voor ‘’kwalitatieve detectie van thermische onregelmatigheden in de gebouwschil’’ wordt beschreven hoe door middel van thermografisch onderzoek onregelmatigheden kunnen worden opgespoord. Het betreft vooral grote variaties in de thermische eigenschappen van de gebouwschil, inclusief de luchtdichtheid.

Isolatie

De norm voor ‘’thermische isolatie en fysische grootheden, definities en symbolen’’ gaat over: warmte, warmtestroom, warmtestroomdichtheid, warmtecapaciteit, warmtegeleiding, warmteweerstand, warmteoverdracht, warmtedoorgang. Verder komen ook nog de grootheden soortelijke warmte, temperatuurvereffeningscoëfficiënt en contactcoëfficiënt aan de orde.

Straling

In de norm voor ‘’thermische isolatie en warmteoverdracht door straling’’ zijn symbolen, fysische grootheden en definities gegeven op het gebied van warmtetransport door straling. Dit is de uitwisseling van energie tussen twee van elkaar gescheiden lichamen door elektromagnetische golven. De grootheden voor het door oppervlakken uitzenden van thermische straling zijn: stralingswarmtestroom (dichtheid), stralingsintensiteit, radiantie, emissie(factor), zwarte straler. Volgens deze norm zijn thermisch isolerende materialen, dus alle gevelmaterialen inclusief glas, semi-transparante media. Bij thermische straling zijn geen andere invloeden relevant dan de temperatuur en de stralingseigenschappen van het uitzendende gevelelement.

Lees verder

• Thermische meting gevels
• HR++glas en zonne-energie