ADHD behandeling: ADHD behandelen met vitaminen en mineralen
ADHD behandeling. De afkorting ADHD verwijst naar het Engelse 'Attention Deficit/Hyperactivity Disorder', in de Nederlandse vertaling van DSM 5 'Aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis' genoemd, en eerder 'Aandachtstekort-hyperactiviteitsstoornis'.¹ Onderzoek uit Nieuw-Zeeland geeft voorlopig bewijs van de werkzaamheid van micronutriënten (dat wil zeggen voedingsstoffen waarvan minder dan een gram per persoon per dag via voedsel wordt opgenomen, zoals vitaminen en mineralen) in de behandeling van ADHD-symptomen bij volwassenen.² Er waren geen kinderen met ADHD betrokken bij het onderzoek.
ADHD behandelen met vitaminen en mineralen
Wat is ADHD?
Het hoofdkenmerk van
ADHD is een aanhoudend patroon van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit die het functioneren of de ontwikkeling belemmeren. ADHD begint in de kinderleeftijd en de stoornis moet zich in meer dan één context voordoen. Dus bijvoorbeeld niet alleen thuis, maar ook op school of op het werk. Bevolkingsonderzoek laat zien dat ADHD in de meeste culturen optreedt bij grofweg 5 procent van de kinderen en bij ongeveer 2,5 procent van de volwassenen. De behandeling van ADHD kan bestaan uit medicijnen, goede voorlichting en gedragstherapie.
Onoplettendheid
Onoplettendheid is bij deze stoornis zichtbaar in het gedrag:
- betrokkene slaagt er dikwijls niet in voldoende aandacht te schenken aan details of maakt achteloos fouten in (school)werk;
- afdwalen van de taak;
- gebrek aan doorzettingsvermogen;
- moeite om aandacht ergens bij te houden (wordt snel afgeleid door externe prikkels of gedachten aan iets anders);
- ongestructureerd te werk gaan.
Hyperactiviteit
Hyperactiviteit is overmatige motorische activiteit door bijvoorbeeld vaak onrustig te bewegen met handen of voeten, buitensporig veel friemelen of steeds te draaien in zijn of haar stoel. Of een kind dat voortdurend rondrent op een moment dat dit ongepast is. Bij volwassenen kan hyperactiviteit zich uiten in een extreme
rusteloosheid. Mensen in de omgeving kunnen volledig uitgeput raken van de voortdurende activiteit die betrokkene tentoonspreidt.
Impulsiviteit
Impulsiviteit duidt op het overhaast uitvoeren van handelingen zonder eerst na te denken. Onmiddellijke behoeftebevrediging of een onvermogen om een beloning uit te stellen, kunnen aan impulsiviteit ten grondslag liggen. Betrokkene kan als gevolg van impulsiviteit ondoordachte besluiten nemen zonder stil te staan bij de langetermijngevolgen. Impulsiviteit kan ook de vorm aannemen van sociale opdringerigheid, bijvoorbeeld steeds anderen onderbreken of je aan anderen opdringen.
Behandeling van ADHD met vitaminen en mineralen
Een studie uit Nieuw-Zeeland wijst op de mogelijke voordelen van de behandeling met
vitaminen en
mineralen van
ADHD bij volwassenen. Het betreft een dubbelblinde gerandomiseerde placebo-gecontroleerde studie. Het onderzoek bestond uit 80 volwassenen die niet medicamenteus behandeld werden; 42 deelnemers kregen vitamine- en mineralensupplementen, terwijl de overige 38 personen een placebo kregen toegediend. De eerste groep kreeg supplementen met
vitamine D,
vitamine B12,
foliumzuur (vitamine B11),
magnesium, ferritine (een eiwit waarin ijzer in de cel wordt opgeslagen),
ijzer,
calcium,
zink en
koper toegediend. De deelnemers, noch de onderzoekers wisten in welke groep de deelnemers zaten. Aan het begin van het onderzoek en na een periode van acht weken, werden de ADHD-klachten van de deelnemers geëvalueerd. En wat bleek? De klachten hyperactiviteit, impulsiviteit en onoplettendheid waren significant verbeterd bij degenen die de supplementen toegediend hadden gekregen. Een bijkomend pluspunt was dat zelfs
depressieve symptomen waren verbeterd.
Professor Rucklidge, die het onderzoek leidde, beweert dat de personen die de vitaminen en mineralen kregen significant beter af waren dan de placebogroep. Hieruit blijkt dat het toedienen van microvoedingsstoffen een effectieve manier is om ADHD te behandelen en een alternatief zijn voor degenen die niet in staat zijn om reguliere ADHD-medicijnen te nemen. Critici wijzen erop dat de studie te kort was om de echte of blijvende werkzaamheid van microvoedingsstoffen te bewijzen en er waren geen kinderen bij het onderzoek betrokken (en dat is toch de groep waar de stoornis het meeste voorkomt). Een ander punt van kritiek richtte zich op de hoeveelheid capsules met vitaminen en mineralen die iedere dag ingenomen moeten worden, en dat zijn er maar liefst 15. Het dagelijks innemen van een dergelijke hoeveelheid voedingssupplementen zal niet ten goede komen aan de therapietrouw, zo vrezen de critici.
Ofschoon de effecten van mineralen en vitaminen kleiner is dan die van traditionele medicijnen, kunnen ze volgens de onderzoekers toch een oplossing zijn voor bepaalde mensen, vooral voor degenen die op zoek zijn naar alternatieve behandelingen. Ook kan het een oplossing zijn voor mensen met ADHD die slecht reageren op de reguliere medicijnen of waarbij die geen effect sorteren.
Conclusie
Bepaalde nutriënten kunnen de werking van onze hersenen verbeteren en de klachten die samenhangen met ADHD verminderen. Er is natuurlijk veel meer onderzoek vereist naar de werking van micronutriënten bij meer ADHD-patiënten over een langere periode, maar dit is een spannende eerste stap.
Dieet meestal niet zinvol voor ADHD
Anno 2024 wordt er al tientallen jaren onderzoek gedaan naar mogelijkheden om ADHD te behandelen met dieetinterventies of voedingssupplementen. Tientallen onderzoeken van uiteenlopende kwaliteit waren onderwerp van verschillende systematische reviews. De conclusies waren tegenstrijdig en verwarrend. Op grond van de kleine effectgroottes concluderen de auteurs van een in 2017 uitgebracht onderzoek dat PUFA-suppletie (Poly Unsaturated Fatty Acids) en AFC-eliminatie (artificiële kleurstoffen) waarschijnlijk niets bijdragen aan de behandeling van ADHD.³ Zij vonden wel een matig tot groot effect van een beperkt eliminatiedieet (FFD). Voor de meeste patiënten met ADHD heeft FFD echter geen toegevoegde waarde. Daarbij komt dat een deskundig begeleid FFD grote
motivatie vereist, bewerkelijk is en een aanzienlijke eigen bijdrage vraagt.
Noten:
- American Psychiatric Association. Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen (DSM-5). Nederlandse vertaling van Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 5th Edition. Amsterdam: Boom Psychologie, 2014.
- Julia J. Rucklidge, Chris M. Frampton, Brigette Gorman, and Anna Boggis. Vitamin-mineral treatment of attention-deficit hyperactivity disorder in adults: double-blind randomised placebo-controlled trial. BJP bjp.bp.113.132126; published ahead of print January 30, 2014, doi:10.1192/bjp.bp.113.132126
- Pelsser LM, Frankena K, Toorman J, Rodrigues Pereira R. Diet and ADHD, reviewing the evidence: a systematic review of meta-analyses of double-blind placebo-controlled trials evaluating the efficacy of diet interventions on the behavior of children with ADHD. PLOS ONE. 2017;12:e0169277.
Lees verder