ADHD-dieet of RED-dieet: ADHD voeding onderzoek

ADHD-dieet of RED-dieet, wat is dat voor dieet voor kinderen met ADHD? Het RED-dieet heeft bij een groot deel van de kinderen met ADHD een gunstig effect, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek van onder meer het ADHD Research Centrum Eindhoven, Karakter Kinder- en Jeugdpsychiatrie en het UMC St Radboud. Het onderzoek staat in het gezaghebbende weekblad The Lancet (5 februari 2011).¹ De onderzoekers doen de aanbeveling het RED-dieet op te nemen in het behandelprotocol van kinderen met ADHD.

ADHD-dieet of RED-dieet

• FAQ: RED-dieet voor ADHD
• Wat is het RED-dieet?
• Hoe werkt het RED-dieet?
• Voor wie is het RED-dieet bedoeld?
• Wat betekent hypoallergeen in dit dieet?
• Wat gebeurt er na de eliminatiefase?
• Is het RED-dieet effectief voor alle kinderen met ADHD?
• Welke voedingsmiddelen worden tijdens het RED-dieet weggelaten?
• Is het RED-dieet moeilijk vol te houden?
• Hoe lang duurt het RED-dieet?
• Moet het RED-dieet onder medisch toezicht worden uitgevoerd?
• ADHD
• ADHD dieet: RED-dieet
• RED-dieet: het onderzoek
• Opzet van het onderzoek
• Veranderingen
• ODD
• Immunoglobulinegehaltes
• ADHD dieet: RED-dieet, een veelbelovend dieet
• Opnemen in behandelprotocol
• Deskundige
• Geen meerwaarde omega-3 en -6-vetzuren bij behandeling ADHD

FAQ: RED-dieet voor ADHD

Wat is het RED-dieet?

Het RED-dieet (Restricted Elimination Diet) is een op maat gemaakt hypoallergeen dieet dat bedoeld is om te bepalen of voeding het gedrag van kinderen met ADHD beïnvloedt.

Hoe werkt het RED-dieet?

Gedurende vijf weken worden alle voedingsmiddelen die mogelijk een reactie kunnen veroorzaken weggelaten. Vervolgens worden voedingsmiddelen één voor één heringevoerd om te zien welke ADHD-symptomen veroorzaken.

Voor wie is het RED-dieet bedoeld?

Het dieet is bedoeld voor kinderen met ADHD om te onderzoeken of bepaalde voedingsmiddelen hun gedrag verergeren.

Wat betekent hypoallergeen in dit dieet?

Hypoallergeen betekent dat de voedingsmiddelen in het dieet weinig kans hebben om een allergische reactie op te wekken.

Wat gebeurt er na de eliminatiefase?

Na de eliminatiefase worden afzonderlijke voedingsmiddelen langzaam weer aan het dieet toegevoegd om te bepalen welk voedingsmiddel symptomen van ADHD uitlokt.

Is het RED-dieet effectief voor alle kinderen met ADHD?

Niet alle kinderen met ADHD reageren op voeding, maar bij sommige kan het dieet helpen om hun gedrag te verbeteren door bepaalde triggers uit te sluiten.

Welke voedingsmiddelen worden tijdens het RED-dieet weggelaten?

Dat hangt af van het individuele kind, maar vaak worden bekende allergenen zoals gluten, zuivel, kunstmatige kleurstoffen, en suikers weggelaten.

Is het RED-dieet moeilijk vol te houden?

Het dieet kan uitdagend zijn vanwege de restricties, maar het wordt nauwgezet begeleid door voedingsdeskundigen om het goed af te stemmen op de behoeften van het kind.

Hoe lang duurt het RED-dieet?

De eliminatiefase duurt meestal vijf weken, gevolgd door een herintroductiefase waarin voedingsmiddelen één voor één worden toegevoegd.

Moet het RED-dieet onder medisch toezicht worden uitgevoerd?

Ja, het wordt sterk aanbevolen om het RED-dieet te volgen onder begeleiding van een arts of diëtist om ervoor te zorgen dat het kind alle nodige voedingsstoffen binnenkrijgt en om nauwkeurig te monitoren welke voedingsmiddelen reacties veroorzaken.

ADHD

Op basis van buitenlands onderzoek blijkt dat 3 tot 5 procent van de kinderen onder de 16 jaar ADHD heeft.² ADHD staat voor Attention Deficit / Hyperactivity Disorder. In het Nederlands wordt gesproken van aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Kinderen met ADHD zijn vaak erg druk, hyperactief, impulsief en snel afgeleid. Hierdoor kunnen ze thuis en op school allerlei moeilijkheden ontwikkelen. Het beloop kenmerkt zich door veel schooluitval (ca. 35%); weinig of geen vrienden hebben (ca. 60%); en betrokken raken bij antisociale activiteiten.³ Met behulp van medicatie in combinatie met gedragstherapie kunnen de symptomen worden beperkt. De onderzoekers denken dat het RED-dieet het medicijngebruik van de kinderen significant kan verminderen. In veel gevallen is het RED-dieet een goede vervanger voor medicijnen en een verbetering op de lange termijn, aldus de onderzoekers.

ADHD dieet: RED-dieet

RED staat voor Restricted Elimination Diet. Het RED-dieet is een op het individu toegesneden hypoallergeen dieet. Hypoallergeen betekent dat de kans nihil is dat het product een allergische reactie bij de persoon oproept. Gedurende vijf weken worden alle voedingsmiddelen waarop kinderen zouden kunnen reageren weggelaten uit het dieet, waardoor beoordeeld kan worden of bij een kind met ADHD voeding zijn gedrag beïnvloedt. Als deze vraag positief wordt beantwoord, worden stuk voor stuk de afzonderlijke voedingsmiddelen weer aan het dieet toegevoegd. Door deze eliminatiemethode toe te passen kan bepaald worden op welk specifiek voedingsmiddel een individueel kind reageert met symptomen van ADHD.

RED-dieet: het onderzoek

Opzet van het onderzoek

Het betrof een gerandomiseerd dubbelblind onderzoek met controlegroep, met een aselecte groep van honderd kinderen in de leeftijd van 4-8 jaar die waren gediagnosticeerd met ADHD. In de eerste fase van het onderzoek werden kinderen gedurende vijf weken willekeurig toegewezen aan één van de twee volgende groepen: de dieetgroep of de controlegroep. De controlegroep kreeg adviezen en instructies over gezonde voeding en de dieetgroep volgde gedurende vijf weken het RED-dieet, dat wil zeggen alle voedingsmiddelen waarop zij zouden kunnen reageren werden weggelaten uit hun dieet.

Veranderingen

Voorafgaande de studie en aan het einde van deze vijf weken beoordeelde een kinderarts aan de hand van een standaard ADHD-scorelijst het gedrag van de kinderen. Deze arts wist niet of hij een kind uit de dieetgroep of de controlegroep voor zich had. En wat bleek? Bij maar liefst 64 procent van de kinderen was na het volgen van het dieet geen sprake meer van ADHD, terwijl in de controlegroep geen verschil in gedrag meetbaar was. Niet alleen de kinderarts stelde veranderingen vast, maar ook leerkrachten en ouders rapporteerden aan de hand van vragenlijsten significante verbeteringen in het gedrag van de kinderen in de dieetgroep.

ODD

De helft van de onderzochte kinderen had naast ADHD, last van ODD (Oppositional defiant disorder), een stoornis die gekenmerkt wordt door driftbuien en opstandig en brutaal gedrag. Uit het onderzoek bleek dat het dieet ook een zeer gunstig effect had op deze stoornis.

Immunoglobulinegehaltes

In de tweede fase van het onderzoek werd bij kinderen die gunstig reageerden op het dieet, onderzocht of immunoglobulinegehaltes (dat zijn antistoffen die betrokken zijn bij allergieën) in het bloed kunnen voorspellen voor welke voedingsmiddelen de kinderen gevoelig waren. Er werd geen verband vastgesteld tussen deze immunoglobulinegehaltes en de reactie op voeding van de kinderen met ADHD.

ADHD dieet: RED-dieet, een veelbelovend dieet

Opnemen in behandelprotocol

Ongeveer 5 procent van de kinderen lijdt aan ADHD. In Nederland gaat het om enkele honderdduizenden kinderen. Veel ADHD-patiënten gebruiken medicijnen ter bestrijding van hun klachten. Het toepassen van het RED-dieet kan leiden tot een significante vermindering van het medicijngebruik bij ADHD. Bij een deel van de kinderen kan het dieet de behandeling met medicijnen geheel vervangen. Tevens kan het leiden tot een aanzienlijke verbetering van de prognose bij ODD. De onderzoekers komen dan ook tot de aanbeveling het RED-dieet op te nemen in het behandelprotocol van kinderen met ADHD, zodat uitgezocht kan worden of de aandoening wordt uitgelokt door voeding.

Deskundige

Prof.dr. Jan Buitelaar, hoogleraar psychiatrie bij het UMC St Radboud en wetenschappelijk begeleider van de studie, zegt daarbij wel dat het belangrijk is dat ouders hiervoor een deskundige in de arm nemen, aangezien het dieet zorgvuldig moet worden uitgestippeld en opgevolgd.


Noten:

1. The Lancet, Volume 377, Issue 9764, Pages 494 - 503, 5 February 2011, http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(10)62227-1/abstract
2. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, fourth edition, DSM-IV, American Psychiatric Association, Washington DC, 2005, p.82.
3. Schoemaker C, Ruiter C de, Berg M van den, Cuijpers P, Graaf R de, Have M ten, et al. Nationale monitor geestelijke gezondheid: jaarboek 2003: ADHD, anorexia nervosa en andere psychische stoornissen. Utrecht: Trimbos-instituut, 2003.
4. Femia Kievits. Geen meerwaarde omega-3 en -6-vetzuren bij behandeling ADHD. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:C506

Lees verder

• ADHD bij volwassenen: symptomen, kenmerken (DSM-5 criteria)
• ADHD: symptomen, kenmerken en diagnostische criteria DSM-5
• Hyperactief kind (ADHD): wat te doen bij druk gedrag, 8 tips
• ADHD bij volwassenen: medicatie en psychosociale behandeling
• ADHD behandeling: ADHD behandelen met vitaminen en mineralen