De invloed van kleur op het menselijk gedrag

Kleurpsychologie is de studie die nagaat welke invloed kleur heeft op stemming, gedrag en prestatie van een individu. DIt is een vrij complexe materie waarbij rekening moet worden gehouden met een groot aantal factoren. Het gebruik van kleur is een handig hulpmiddel om positieve veranderingen in het leven te maken.

Kleurpsychologie

De studie waarbij de invloed van kleuren op het menselijk gedrag wordt nagegaan is een relatief nieuwe wetenschap. Het is een vrij moeilijke materie die wordt bepaald door een aantal factoren:

Het interpreteren van een kleur is niet eenvoudig. Zowel tint, verzadiging als de helderheid moeten worden verantwoord. Elke kleur heeft meerdere tinten dus welke tint moet juist getest worden? En is het resultaat van deze test ook toepasselijk voor de andere tinten van die kleur? Hebben verschillende tinten van dezelfde kleur een verschillende invloed op het menselijke gedrag?

De perceptie van kleur wordt beïnvloed door een aantal factoren en eenzelfde kleur kan heel verschillend onder verschillende omstandigheden verschijnen. Op de afbeelding zie je twee grijze rechthoeken op een verschillende achtergrond. Hoewel er op het eerste zicht een groot verschil is tussen de grijstint van de bovenste rechthoek en de grijstint van de bovenste rechthoek, zijn deze twee tinten identiek.

Het is moeilijk om de werkelijke fysiologische reacties te onderscheiden van maatschappelijk aangeleerde reacties en persoonlijke voorkeuren. Bijvoorbeeld: studies hebben aangetoond dat de kleur rood zorgt voor een verhoging van bloeddruk en hartslag. Is dit een fysiologische reactie of gebeurt dit enkel omdat we geleerd hebben deze kleur te associëren met alarmen en waarschuwingen? Of komt het gewoon omdat de testpersoon de vorige nacht een date had met iemand in een sexy rode jurk?

Kleur en cultuur

Veel effecten van kleur zijn te wijten aan de betekenis van een kleur in een bepaalde cultuur. Deze kunnen sterk variëren van cultuur tot cultuur. Bijvoorbeeld: in Europa draagt de bruid meestal wit, terwijl deze kleur in de Aziatische cultuur met de dood en rouw wordt geassocieerd.

Zelfs binnen dezelfde cultuur kunnen kleuren een andere betekenis hebben op basis van de context. Bijvoorbeeld: slechteriken worden vaak in zwarte kledij voorgesteld, terwijl rechters in een rechtbank precies dezelfde kleur dragen. Rood kan staan voor een waarschuwing, maar aan de andere kant is het dan weer de kleur van liefde en Valentijn.

Individuen hebben ook hun eigen subjectieve kleurvoorkeuren en hebben vaak unieke associaties met specifieke kleuren. Bijvoorbeeld: Als je opa altijd in een gele jeep reed, kan je dit onbewust associëren met gevoelens van geluk.

Warme en koude kleuren

Hoewel er geen uitsluitende universele reacties op kleur zijn gevonden kunnen sommige wel veralgemeend worden. Kleuren aan de rode kant van het spectrum worden beschouwd als warme kleuren, terwijl die in de blauwe reeks eerder als koud worden ervaren. Warme kleuren worden over het algemeen gezien als meer stimulerend en kalmerend dan koude kleuren.

Zachtere tinten geven een meer rustgevend gevoel. Roze, een zachte variant op rood, werkt meer rustgevend dan donkerrood en hemelsblauw meer dan marineblauw.

Betekenis van kleur

Het is duidelijk dat invloeden op stemming en gedrag door gebruik van kleuren geen exacte wetenschap is. Daarvoor zijn er te veel factoren die meespelen waaronder het subjectieve karakter dan varieert van persoon tot persoon. Toch heeft onderzoek uitgewezen dat sommige fysiologische effecten van kleuren wel degelijk meetbaar zijn.

Lees verder

• De magische werking van kleurentherapie