Wat zijn de risico's van te weinig slaap?

Slecht gehumeurd. Geprikkeld. Geïrriteerd. Iedereen weet wel dat te weinig slaap ervoor kan zorgen dat je je iets minder goed voelt. Maar niet iedereen is zich bewust van het feit dat er ook meer serieuze implicaties verbonden kunnen zijn aan onvoldoende slapen. Wat zijn de meer serieuze gevolgen van structureel te weinig slapen eigenlijk? Kun je ziek worden van te weinig slaap? Wat zijn de gevolgen van een nachtje doorhalen?
Veel mensen krijgen structureel te weinig slaap en zijn zich daar niet bewust van. Er zijn echter vrij ernstige medische risico’s verbonden aan te vaak te weinig slapen en dat is iets wat weinig mensen weten. Redenen, die ernstig genoeg zijn om de overweging op te roepen dat een nacht doorhalen voortaan misschien toch beter achterwege gelaten kan worden.

Wat zijn de risico's van te weinig slapen?

Diabetes

Het lijkt onwaarschijnlijk maar er lijkt echt een connectie te bestaan tussen suikerziekte en onvoldoende slapen. Een onderzoek onder 70,000 vrouwen leerde dat wanneer vrouwen minder dan 5 uur per nacht slaap krijgen, ze maar liefst 33% meer kans hebben om diabetes te ontwikkelen. Waarom dit verband bestaat is niet 100% duidelijk maar het lijkt erop dat te weinig slapen lijdt tot een tekort aan leptine. Leptine is een zogenaamd peptidenhormoon, dat door de endocriene klieren wordt afgescheiden, en ons het signaal geeft dat we moeten stoppen met eten na een maaltijd. Waar het dus eigenlijk op neer komt is dat je meer gaat eten dan je lichaam nodig heeft door tekort aan slaap. Dit proces treedt al in werking vanaf twee nachten onvoldoende slapen.

Hartkwalen

Uit onderzoek door de universiteit van Chicago bleek dat inadequate slaap leidt tot hogere cortisol niveaus in het lichaam tijdens middag en avond. Dit leidt tot een snellere hartslag, een hogere bloeddruk en een hoger niveau van bloedglucose. Deze artificiële “opwinding” van het lichaam komt op een verkeerd moment op de dag, namelijk op die momenten dat je je lichaam eigenlijk langzaam tot rust zou moeten laten komen. Eén van de gevolgen van dit hogere cortisol niveau bleek een verhoogde kans op hartziekte, dat samenhangt met precies de drie genoemde kenmerken van cortisol productie in het lichaam.

Depressie en irritatie

Uit onderzoek (Walsleben, 2002) blijkt dat er een sterke connectie is tussen stemming en slaap gewoonten. Van die mensen met slaapproblemen, gaf 21% aan dat ze ontevreden waren met hun leven en 12% beschreef hun eigen stemming als “boos”. Bijna de helft van de proefpersonen had moeite om op een normale manier met familie en vrienden om te gaan, dat wil zeggen zonder het ervaren van te erge irritatie. Meer dan 60% gaf aan extreem ongeduldig of zelfs agressief te worden bij het moeten wachten in een rij of bij het in de file staan. Ontevredenheid en boosheid scoorden maar liefst 3 keer zo hoog als bij mensen, die aangaven voldoende slaap te krijgen. Deze mensen beschreven zichzelf eerder in termen van “vol van energie”, “relaxed” of “gelukkig”. Het blijkt dat slaap en stemming beide door dezelfde stoffen in de hersenen worden gereguleerd.

Risico’s in het verkeer

Slapeloze nachten zorgen voor een afname van de reactiesnelheid en zorgt dus voor een verhoogd risico op ongelukken. Een onderzoek van de Amerikaanse National Sleep Foundation geeft aan dat meer dan 100 miljoen Amerikanen dagelijks met slaaptekort de auto in stappen. Dit resulteerde volgens het onderzoek in 100.000 ongevallen, waarbij 1550 doden en 72.000 gewonden direct toe te schrijven bleken aan chauffeurs, die tijdens het rijden in slaap vielen. In de USA wordt nagedacht over wettelijke maatregelen, waarbij het slaperige chauffeurs wordt verboden om zichzelf en dus ook anderen aan dit risico te onderwerpen. Slaperigheid is namelijk niet minder riskant dan dronken achter het stuur kruipen.