De interacties tussen carbamazepine en antipsychotica

Olanzapine, risperidon en ziprasidone zijn antipsychotica die gebruikt worden bij schizofrenie. Vaak krijgen patiënten een van deze middelen in combinatie met carbamazepine. Het is bekend dat CYP enzymen verantwoordelijk zijn voor een groot deel van het metabolisme hiervan . Mogelijk heeft carbamazepine een inducerend effect op verschillende isovormen van het CYP enzym systeem. Het is daarom van belang de interacties tussen carbamazepine en de antipsychotica te onderzoeken.

Carbamazepine in combinatie met resperidon

In een aantal onderzoeken is de interactie van carbamazepine met bovengenoemde middelen onderzocht. In het onderzoek van Mula et al werd de plasmaconcentratie van carbamazepine onderzocht na toediening van resperidon bij 8 gezonde vrijwilligers . Hieruit bleek dat de plasmaspiegels van carbamazepine hoger waren na toediening van resperidon. Dit wijst op betrokkenheid van het CY2D6 enzym bij metabolisme van carbamazepine. Het onderzoek van S. Ono et al komt tot een soortgelijke conclusie. In deze studie werd uitgevoerd op 11 personen met schizofrenie. Uit het onderzoek wordt geconcludeerd dat er een reductie plaatsvindt in de plasmaconcentratie van resperidon na toediening van carbamazepine. Deze reductie blijkt afhankelijk te zijn van de CYP2D6 activiteit bij proefpersonen.

Carbamazepine in combinatie met ziprasidone

De gerandomiseerde klinische studie naar interactie met ziprasidone bevatte 25 gezonde proefpersonen. De groep die naast ziprasidone ook carbamazepine toegediend kreeg had een lagere AUC en Cmax. Het is bekend dat Ziprasidone voornamelijk wordt gemetaboliseerd door CYP3A4. Ondanks dat bleek de verlaagde plasma concentratie niet klinisch relevant te zijn.

Carbamazepine in combinatie met olanzapine

Carbamazepine is ook onderzocht in combinatie met olanzapine, dit onderzoek werd uitgevoerd op 11 gezonde vrijwilligers . Bij deze cross-over studie bleek dat de hoeveelheid olanzapine in het bloed significant lager was als de patiënten carbamazepine slikten. Aangezien olanzapine voornamelijk wordt gemetaboliseerd door CYP1A2 kan men stellen dat carbamazepine dit enzym induceerd. Dit wordt ook bevestigd door verschillende onderzoeken naar rokers, die gemiddeld een 30-40% lagere klaring van olanzapine hebben. Deze verlaging is het gevolg van CYP1A2 Inductie als gevolg van sigarettenrook.

Conclusie

Er kan geconcludeerd worden dat carbamazepine voornamelijk CYP3A4 induceerd, en daarnaast een inducerend effect heeft op CYP2D6 en CYP1A2.(1) De inductie van CYP3A4 komt bij het onderzoek van Ziprasidone niet duidelijk naar voren, maar uit eerdere studies is deze inductie gebleken. De andere studies ondersteunen deze conclusie wel: De onderzoeken naar olanzapine en resperidon komen beide tot de conclusie dat carbamazepine een inducerend effect heeft op CYP1A2 en CYP2D6.