Bloedingsziekte (Pseudomonas syringae) treft paardekastanje

Wanneer we een zieke paardekastanje zien, denken we spontaan aan de kastanjemineermot (Cameraria ohridella). Toch is dit niet de enige ziekte die de deze boom bedreigt. Een bacterie, Pseudomonas syringae genaamd, is vele malen gevaarlijker voor de boom in kwestie. In tegenstelling tot de mineermot, een insect dat de bladeren opvreet, tast de bacterie vooral de stam aan die dan begint te “bloeden”. De overlevingskansen voor de boom zijn gering.

Situering

In 2004 kwamen in Nederland en België de eerste meldingen binnen van een mysterieuze ziekte die paardekastanjes (Aesculus hippocastanum) bedreigt. De bomen zijn aangetast door de ‘bloedingsziekte’, zo genoemd omdat aangetaste bomen vochtplekken op de stam vertonen waaruit een bloedkleurige vloeistof lekt. De herkomst van de ziekte blijft vooralsnog onbekend.

Ziektebeeld

De bacterie die de bloedingsziekte veroorzaakt is een bacterie uit de groep van Pseudomonas syringae. De bloedingsziekte is te herkennen aan volgende symptomen:

• Roestbruine vlekken op de stam. Dit kan gaan van enkele vlekjes tot een groot aantal
• Stroperige vloeistof die uit de vlekken komt: de boom “bloedt”
• Inrotting van de stam net onder de vlekken
• Barsten in de stam, ook wel bastscheuren genoemd
• Kruin die vroegtijdig vergeelt
• Taksterfte of volledig afsterven van de boom

De bacterie tast zowel jonge als oudere exemplaren aan. Jonge bomen of bomen die reeds aangetast zijn door een andere ziekte (Mineermot, zwam, …) zijn vatbaarder voor de bloedingsziekte. Omgekeerd is het ook zo dat bomen die aangetast zijn door de bloedingsziekte sneller kunnen geïnfecteerd raken en een ideale invalspoort zijn voor houtparasitaire schimmels (houtrot).

Aanpak

Omdat de bacterie zeer besmettelijk is, is het niet aangewezen om werkzaamheden te verrichten aan aangetaste bomen. Indien snoeiwerken toch onvermijdelijk zijn, dient het gereedschap steeds goed ontsmet te worden.
Echt concrete oplossingen of bestrijdingsmiddelen zijn er momenteel nog niet. In Nederland doet de werkgroep “Aesculaap” onderzoek naar de bloedingsziekte, in België is de werkgroep “Paardekastanje” actief op dit gebied.

Werkgroep Aesculaap:

De werkgroep Aesculaap is opgericht toen in 2005 niet meer te ontkennen viel dat de ziekte in heel Nederland opdook.

• De werkgroep zoekt naar de oorzaak en oplossingen voor deze mysterieuze kastanjeziekte.
• Aesculaap legt en onderhoudt contacten met boomexperts, adviseurs stedelijk groen, onderzoek, beleidsmedewerkers van gemeenten, landschapsbeheerders, medewerkers groen en onderhoud.
• De oprichting van de werkgroep heeft ook tot doel om acties betreffende de onbekende aantasting in de kastanje te coördineren.
• Op termijn wil de werkgroep een strategie ontwikkelen om de ziekte te beheersen.

Rapporten die de werkgroep tot nog toe uitbracht:

• Eerste onderzoek in 2005: ‘Red de kastanje voor Nederland”
• Vervolgonderzoek in 2006: “Behoud de kastanje”
• Onderzoek 2007/2008: “Plan van aanpak”

Werkgroep paardekastanje

Ook in Vlaanderen blijken veel paardekastanjes aan de bloedingsziekte te lijden. Op initiatief van de Vlaamse minister-president werd daarom in het najaar van 2005 de werkgroep “paardekastanje” opgericht. De doelstellingen van de werkgroep zijn:

• Het in beeld brengen van de verspreiding van de ziekte in Vlaanderen
• Het in beeld brengen van de ernst en de evolutie van de ziekte in Vlaanderen
• De onderzoeksresultaten communiceren aan het beleid en alle betrokken partijen
• Aanbevelingen en voorstellen formuleren om de ziekte te beheersen
• Relevante informatie ter beschikking stellen via het Agentschap Natuur en Bos

Lees verder

• Gezondheidsbepaling van bomen via VTA-analyse
• Stabiliteit van bomen bepalen