Beginselen van het Amerikaanse strafrecht

Amerikaanse televisie- en politieseries als Law & Order geven vaak al een tipje van de sluier hoe het strafrechtstelsel van Amerika werkt. En dat zit vaak heel anders in elkaar dan in Nederland, zoals een jury, de Constitutie, federale staten met federale instanties als de FBI en de doodstraf. Enkele van deze kenmerken en termen van het strafrechtsstelsel van de Verenigde Staten van Amerika vertaald en uitgelegd. Het Amerikaanse strafrechtsstelsel heeft zijn wortels in de Amerikaanse Grondwet. Deze Constitutie dateert van 1787. De eerste tien amendementen van de constitutie worden de Bill of Rights genoemd en leggen de rechten van de mens vast. Vijf ervan zijn heel belangrijk voor het Amerikaanse strafrecht.

The Amendments van de Amerikaanse Constitutie

Amendment is een wijziging van de wet, de constitutie in dit geval. Amendments 1 tot en met 10 staan beter bekend als de Bill of Rights.

Van dit laatste recht is de Miranda Warning een afgeleide. Deze waarschuwing houdt in dat iedereen die door de politie wordt aangehouden vóórafgaand aan politie-ondervraging wordt gewezen op zijn rechten: het recht om te zwijgen, het recht op een (pro Deo) advocaat, maar ook dat alles wat hij zegt tegen hem kan worden gebruikt.


In 1868 is er een veertiende amendment toegevoegd dat een ieder gelijkheid voor de wet en een behoorlijke rechtsgang garandeert.

Terminologie

• Search and seizure: Doorzoeking en inbeslagneming
• Due process: Eerlijk proces
• Double Jeopardy: ne bis in idem*
• To plead the fifth: het recht om te zwijgen en het weigeren om antwoord te geven op een vraag als het antwoord belastend zou kunnen zijn voor de persoon in kwestie. ‘The Fifth’ slaat op het vijfde amendement die dit recht verwoordt.
• Right to Counsel: Recht op rechtsbijstand
• Criminal prosecution: Strafrechtelijke vervolging

* Double jeopardy ofwel ‘ne bis in idem’ is het verbod dat iemand voor een tweede keer mag worden berecht of gestraft voor een strafbaar feit waarvoor hij al is veroordeeld of waarvan hij is vrijgesproken.

Federale staten

In Amerika is de wetgevende macht toebedeeld aan het Congres, de president van de Verenigde Staten heeft de uitvoerende macht en als derde is er de rechterlijke macht met aan de top het Hooggerechtshof. Echter moet direct opgemerkt worden dat de Verenigde Staten van Amerika bestaan uit 50 staten die in zekere mate onafhankelijk van de federale overheid kunnen handelen. Er is daardoor ook een verdeling van macht tussen de federale overheid en de staten. De federale overheid heeft zijn eigen materiële strafrecht en strafvordering. En ook de Staten hebben hun eigen machtenscheiding en hun eigen materiële strafrechtbepalingen en strafvordering. Er is dan ook geen uniform Wetboek van Strafrecht of Wetboek van Strafvordering zoals wij die kennen.

Terminologie

• Substantive criminal law: Materieel strafrecht
• Law of criminal procedure: Formeel strafrecht / strafprocesrecht
• Constitution: Grondwet

Rechtshandhavingsinstanties

FBI, DEA & meer

Amerika kent verschillende rechtshandhavinginstanties. Onder de federale overheid vallen onder meer Federal Bureau of Investigation (FBI), Drug Enforcement Administration (DEA) en Bureau of Alcohol, Tobacco and Firearms. Onder andere de gemeentepolitie en Parks Highway Patrol vallen onder de verantwoordelijkheid van de Staten. Wie wat doet en waarvoor verantwoordelijk is hangt af van waar het misdrijf zich heeft voorgedaan. Gaat het om een statenoverschrijdend misdrijf, of betreft het een nationaal belang, dan is het een federale zaak. Daarnaast zijn er een aantal misdrijven die per definitie onder de federale bevoegdheid vallen, zoals valsemunterij, drugshandel en mensensmokkel. Binnen het Amerikaanse strafrechtstelsel bestaan dus zowel federal offences (federale misdrijven) als state offences (staat delicten).

Stel de politie hebben een Amerikaanse man, John Doe, aangehouden op verdenking van een winkeloverval en hebben hem zijn rechten voorgehouden. Na deze aanhouding wordt overgegaan tot de booking. Dit houdt in het opnemen van zijn gegevens, waaronder het fotograferen van de verdachte en het afnemen van zijn vingerafdrukken. Hierna volgt de arrestatie en het verdere onderzoek.

Terminologie

• Municipal Police: Gemeentepolitie
• John Doe of Jane Doe: wanneer de identiteit van een man of vrouw (nog) niet bekend is

Aanklagers en rechtbanken

Behalve verschillen in rechtshandhavinginstanties, vallen ook aanklagers en rechtbanken ofwel onder het federale bewind of onder een van de 50 staten. Op federaal vlak noemt men de federale aanklager United States Attorneys. Binnen de Staten is de titel per staat verschillend, zoals bijvoorbeeld Prosecuting Attorney, District Attorney, State’s Attorney, County Attorney.

De federale strafrechtbanken (Federal Criminal Courts) bestaan uit twaalf districtsrechtbanken en een in Washington.
Op federaal vlak, ziet de gang naar de rechter er als volgt uit:

U.S. Supreme Court

De U.S. Supreme Court is het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten en is gevestigd in Washington D.C. Hier vindt geen juryrechtspraak plaats. De U.S. Courts of Appeal is het federale gerechtshof. Ieder district heeft een Gerechtshof en een aantal districtsrechtbanken. Deze laatste zijn de U.S. District Courts. Alleen hier vindt op federaal niveau juryrechtspraak plaats.

Voor de staten, State Courts, ziet de gang naar de strafrechter er als volgt uit:

De Trial Courts zijn de rechtbanken in eerste instantie. Hier vindt juryrechtspraak plaats. Tegen de uitspraak kan men in hoger beroep bij de Appelate Court. Er komt hier geen jury aan te pas. De State Supreme Court fungeert als de Hoge Raad in Nederland. Er wordt uitsluitend beslist over schending van het recht (van de Staat). Ook hier is geen sprake van een jury. Het is mogelijk om hierna tegen de beslissing van de State Supreme Court in hoger beroep te gaan bij het U.S. Supreme Court. Het recht om over constitutionele vraagstukken te beslissen is namelijk voorbehouden aan de U.S. Supreme Court.

Bij genoeg bewijs tegen John Doe gaat men over tot vervolging. Deze stap begint met een indictment. Dit is een document waarin wordt aangegeven wat de verdachte ten laste wordt gelegd. Dit is nog niet de tenlastelegging zoals in Nederland bekend is. De volgende stap is de preliminary hearing of grand jury. Het doel van een preliminary hearing is de vaststelling of er voldoende grond is voor vervolging. Hierna volgt de tenlastelegging, charge, en het verdere proces. Het proces kan plaatsvinden met jury of middels plea bargain. Een plea bargain houdt in een schuldbekentenis in ruil voor strafvermindering.

Terminologie

• Prosecution: Vervolging
• Indictment: Tenlastelegging
• Charge: Aanklacht
• Trial: Terechtzitting
• Sentencing: Veroordeling
• Appeal: Beroep

Jury

Amerika kent in zijn rechtssysteem juryrechtspraak, een groep van twaalf burgers die in een rechtszaak oordelen over de schuld of onschuld van een verdachte. Aanklagers en advocaten voeren een pleidooi om de jury te overtuigen van de schuld of onschuld van de verdachte. De jury bepaalt of de verdachte schuldig of onschuldig is. De rechter beslist bij een schuldig vonnis over de hoogte van de straf. Tijdens de zitting fungeert de Amerikaanse rechter als scheidsrechter om de rechtsorde te bewaren en het strafproces in goede banen te leiden. In de Amerikaanse Grondwet (Amendement VI) staat weliswaar dat iedere verdachte recht heeft op een onafhankelijke jury, maar in de praktijk worden de meeste strafzaken buiten een jury om beslist, door middel van plea bargaining. In ruil voor strafvermindering bekent de verdachte schuld. Wat volgt is een onderhandeling over de straf tussen de aanklager en de advocaat.

Amerikaanse burgers worden opgeroepen voor een strafzaak jury duty. Dit wil niet meteen zeggen dat de burger in de jury zit. Advocaat en aanklager hebben keus in de selectie van de jury. Juryleden worden geselecteerd op basis van uiterlijk en op basis van vragen. Bij de eerste ronde peremptory challenge mogen advocaat en aanklager nog geen vragen stellen, maar ‘slechts’ op basis van het uiterlijk juryleden wegsturen. Zo zal in een verkrachtingszaak de verdediging zo min mogelijk vrouwen in de jury willen zien. Bij de challenge for cause mogen er vragen aan de juryleden worden gesteld om bijvoorbeeld bepaalde vooroordelen te achterhalen. Dit kan reden geven om de rechter te verzoeken een jurylid te ontslaan van diens juryplicht. De rechter geeft de uiteindelijke geselecteerde jury instructies. Een van de belangrijkste is dat een oordeel geveld dient te worden buiten enige redelijke twijfel: beyond reasonable doubt.

Terminologie

• Guilty: Schuldig
• Not guilty: Niet schuldig
• Verdict: Vonnis
• Objection: Bezwaar
• Sustained: Toegewezen
• Overruled: Verworpen

Gevangenissen

Er zijn in Amerika zowel federale als staatsgevangenissen.

Terminologie

• Federal Prison: Federale gevangenis
• State prison: Staatsgevangenis
• Parole officer: Reclasseringsambtenaar

Doodstraf

Behalve gevangenisstraffen kennen 37 van de 50 Verenigde Staten van Amerika als strafoplegging de doodstraf. Ook de federale overheid en het leger hebben de mogelijkheid executies uit te voeren. Per staat zijn de wetten, motiveringen en methodes rondom het recht mensen ter dood ter veroordelen verschillend. Over het algemeen wordt de dodelijke injectie het meest toegepast. Daarnaast heeft een aantal staten ook de elektrische stoel, vergassing, ophanging of het vuurpeloton als executiemiddel ter beschikking. Binnen Amerika is de doodstraf voor velen een controversieel discussiepunt. Er zijn zowel veel voor- als tegenstanders ten aanzien van deze strafoplegging.