Astronaut Frank De Winne

Op 1 december 2009 keerde de Belgische astronaut Frank De Winne, na een verblijf van zes maanden aan boord van het Internationaal ruimtestation ISS, terug naar de Aarde. Tijdens de laatste 7 weken van zijn verblijf was hij bevelvoerder van het ISS, een functie die tot dan toe alleen was weggelegd voor Amerikaanse of Russische astronauten/kosmonauten.

Militaire studies

Frank De Winne (Ledeberg - België 25 april 1961) begint zijn militaire studies aan de Koninklijke Kadettenschool (1976-1979) in Lier. Deze school biedt middelbaar onderwijs aan in militair milieu en stoomt jonge mensen klaar voor het - moeilijke - ingangsexamen van de Koninklijke Militaire School (KMS) in Brussel. In deze eliteschool worden bijna alle toekomstige beroepsofficieren van het Belgische leger opgeleid.

Frank De Winne slaagt in het examen en start een 5 jaar durende academische vorming. De Winne was als kind al gebeten door de "vliegmicrobe" maar toen hij de eerste vlucht van de space shuttle zag, stond zijn besluit vast: hij ging astronaut worden! In '84 studeert hij af als burgerlijk ingenieur polytechniek met als specialisatie telecommunicatie. Hier sleept de primus een eerste maal een prijs in de wacht voor het beste eindwerk.

Militaire carrière

In '85 start hij zijn actieve militaire carrière. Hij behaalt het brevet van gevechtspiloot op de Mirage 5. Later zal hij ook met de Jaguar en de Tornado zijn grenzen aftasten. Zijn uitzonderlijke talenten als piloot worden snel opgemerkt want reeds in '91 mag hij zich kandidaat stellen als astronaut bij de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.

In 1986 wordt hij aangesteld als testpiloot op de F-16. Deze functie, die enkel weerhouden is voor "toppiloten", zal hij zowel in België als in de VS uitoefenen. Op 12 februari 97 raakt hij tijdens een vlucht boven Nederland serieus in de problemen als de boordcomputer van zijn vliegtuig het laat afweten en hij daarbovenop af te rekenen krijgt met motorproblemen. Aangezien hij boven dichtbevolkt gebied vliegt, zou het gebruik van zijn schietstoel een potentiële ramp betekenen. Frank De Winne slaagt er ondanks alles in zijn toestel veilig aan de grond te zetten op de luchtmachtbasis van Leeuwarden. Later zal hij hiervoor als eerste niet-Amerikaan de Joe Bill Dryden Semper Viper Award krijgen.

In '98 wordt hij aangesteld als commandant van het 349e Smaldeel, gestationeerd in Klein-Brogel. In datzelfde jaar volgt, uiteindelijk, zijn selectie als ESA-astronaut. Eén jaar later voert hij het bevel over een Belgisch-Nederlandse Task Force in de Balkan. Deze eenheid, uitgerust met Belgische en Nederlandse F-16's, zal honderden vluchten boven ex-Joegoslavië uitvoeren ter ondersteuning van de NAVO-troepenmacht. Voor deze opdracht ontvangt Frank De Winne de onderscheiding van Officier in de Orde van Oranje-Nassau uit handen van Koningin Beatrix.

ESA-astronaut

In januari 2002 treedt De Winne toe tot het astronautenkorps van de ESA met als thuisbasis Keulen. In 2001 mag hij zijn opleiding starten in het Joeri Gagarin trainingscentrum dat gelegen is in Sterrenstad, nabij Moskou. Hier zal Frank De Winne zich verdiepen in alle technische aspecten van een ruimtevlucht. Zijn grootste intellectuele uitdaging is echter het onder de knie krijgen van de Russische taal! Omdat hij samenwerkt met Russische kosmonauten en de Russische ruimtetechnologie gebruikt, is deze studie onontbeerlijk.

Vele maanden later waarin uitgebreide medische tests, zware studies en permanente onzekerheid zijn deel zijn, komt eindelijk het verlossende woord: Frank De Winne mag de ruimte in! Op 30 oktober 2002 start zijn eerste ruimteavontuur: hij zal acht dagen lang, als boordwerktuigkundige, verblijven aan boord van het Internationaal ruimtestation ISS. Hij is onder andere verantwoordelijk voor de aankoppeling van de nieuwe Sojoez TMA-capsule, deze capsule zal vanaf dan dienst doen als reddingssloep voor de ISS-bemanning. Op 10 november landt hij veilig terug op aarde. Vanaf dan is hij officieel de tweede astronaut in de vaderlandse geschiedenis. Zo'n prestatie vindt natuurlijk enorm veel weerklank bij zowel de gezagsdragers als de bevolking. Het leger promoveert hem later tot Brigadegeneraal en Koning Albert II verleent hem de adellijke titel van burggraaf.

Na zijn ruimtevlucht blijft Frank De Winne werkzaam bij de ESA. Hij zal gedurende 5 jaar vooral werken aan de Europese laboratorium module Columbus. Op 20 september '07 maakt de ESA bekend dat Frank geselecteerd werd voor de ISS Expeditie 21: een verblijf van zes maanden aan boord van het ISS. De missie wordt later gedoopt to oasISS.

Op 27 mei 2009 vertrekt een Sojoez TM-15 raket vanuit Bajkonoer (Kazachstan) met aan boord Frank De Winne en een nieuwe bemanning voor het ISS. Gedurende zijn verblijf zal hij verschillende wetenschappelijke experimenten uitvoeren in de Columbusmodule, werken met de robotarm en deelnemen aan allerhande medische tests. Als kers op de taart wordt De Winne gedurende zeven weken gepromoveerd tot gezagvoerder, een eer die tot dan toe aan geen enkele ESA-astronaut te beurt was gevallen.

Wie was hem voor?

Frank De Winne is uiteraard niet de eerste astronaut afkomstig uit de Lage Landen. Zowel Nederland als België tellen momenteel twee astronauten, namelijk:

• Wubbo Ockels (NLD): shuttlevlucht in 1985,
• Dirk Frimout (BEL): shuttlevlucht in 1992,
• André Kuipers (NLD): ISS-verblijf in 2004,
• Frank De Winne (BEL): ISS-verblijf in 2009.