Giftige stof: Botuline toxine (botox)

Giftige stof: Botuline toxine (botox) Veruit het giftigste gif dat men kent is botuline. Er schijnen mensen aan hun eind gekomen te zijn nadat ze hun vinger hadden afgelikt om te proeven of een slaatje was bedorven. En wie kent de merknaam Botox niet? Dat bevat ook een bepaald toxine van botuline. In de geneeskunde wordt deze stof ook vaak toegepast, maar dus niet alleen maar cosmetisch. Het gif heeft vooral effect op het zenuwstelsel en de werking op onze spieren.

Botuline toxine (Botox)

Het gif wordt gemaakt door de botuline-bacterie (Latijns: Clostridium botulinum), die in het slib van plassen en sloten leeft. Helaas kan het gif ook in niet goed gesteriliseerd en ingemaakt voedsel zitten. Het gif neemt, net zoals strychnine, de prikkeloverdracht tussen zenuwen en spieren te grazen. Maar botuline doet dat veel drastischer.

Werking botuline gif op zenuwstelsel en spieren

De prikkeloverdracht gebeurt door stofjes (neurotransmitters) die tussen verbindingen - de zogenaamde synapsspleten - van zenuwen heen en weer kunnen. Maar als er geen prikkel is, zitten de neurotransmitters in blaasjes in de zenuwen opgeborgen. Maar komt er een elektrisch stroompje langs, dan trekken speciale eiwitten de blaasjes als een soort trekveer naar het uiterste puntje van de zenuw. De blaasje gaan open, en de neurotransmitters doen hun werk.

Verstoring

Botuline vernielt de trekverende eiwitten. Er zijn hooguit 10 gifmoleculen nodig om een compleet zenuwuiteinde te ontregelen. Omdat 1/100 milligram botuline al miljarden gifmoleculen bevat zijn zeer kleine hoeveelheden al genoeg om alle spieren te verlammen. Een microgram kan al fataal zijn voor een mens.

Verschijnselen en symptomen botuline-toxines

De eerste verschijnselen, aan de oogspieren, treden ongeveer 12 uur na de vergiftiging op. Daarna raken meer spieren verzwakt en verlamd, maar de patiënt blijft bij bewustzijn en kan niet in slaap komen. De dood volgt na ongeveer een week, meestal door verlamming van de ademhalingsspieren.

Botox en cosmetische geneeskunde

Het klinkt erg tegenstrijdig, maar serotypen van het gif (afkomstig van andere stammen van de bacterie) worden ook in de cosmetische chirurgie gebruikt. Beter bekend onder de naam Botox®. Werkzaam bestanddeel is Botuline toxine type A. Type B preparaten worden ook in de geneeskunde gebruikt. Bijvoorbeeld voor het behandelen van motorische storingen waarbij er herhaaldelijk of aanhoudend spieren of spiergroepen zich samentrekken. Deze zijn niet te onderdrukken (vergelijk dit met tics!). Ook een cosmetisch arts kan spieren in het aangezicht ermee sturen, zodat rimpels minder zichtbaar worden.
© 2007 - 2024 Victorho, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Injecties met Botuline Toxine bij hyperhidrosisInjecties met Botuline Toxine ofwel botox. Botox is een steeds vaker gebruikt middel bij de behandeling van bepaalde aan…
Botox, het wondermiddelBotox, het wondermiddelIedereen kent botulisme, een ziekte die zich installeert bij een voedselvergiftiging en tot de dood kan leiden door verl…
Giftige stof: Strychnine (vergiftiging)Giftige stof: Strychnine (vergiftiging)Strychnine is een witte, reukloze, zeer bittere maar ook zeer giftige stof. Strychnine is een voorbeeld van een gif dat…

Water: behandeling en zuiveringWater: behandeling en zuiveringWaterbehandeling is een sector in groei. Slechts een vijfde van wereldbevolking heeft momenteel voldoende zuiver water.…
Soorten eiwittenSoorten eiwittenEiwitten of proteïnen vormen een groot deel van alle biologische moleculen, die uit ketens van aminozuren bestaan. Eiwit…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Jaytaix, Pixabay
  • Artikel Quest Magazine over giffen (2005)
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Botuline
Reacties

Wensis Rompas, 13-12-2015
Beste,

Vergeef mijn reactie alvast. Het is een ontzettend late reactie alsin ruim 8 jaar. Maar omdat uw blog boven aan de google zoek resultaten verschijnt wilde ik toch even reageren.

Te laat of niet te laat. De gene die onder andere hier ook heeft gereageerd op uw blog heeft het volkomen mis. Ik weet niet waar hij zijn informatie heeft gevonden. Maar feiten liggen wel degelijk anders. Het is dan ook zeker "geen" aanvulling van uw verhaal.

Wat u in uw blog verteld is 'correct'.

Dit gif valt onder het zwaarste gif ter wereld. 1 gram is dan ook letterlijk voldoende om honderd duizend koeien te kunnen doden (zacht gezegd).

De reden waarom mensen het in hun lichaam (nog levend) kunnen gebruiken is omdat het verdund wordt ingespoten. Niet omdat het minder gevaarlijk is. En verdund is een woord dat eigenlijk niet veel zeggend is.

De wetenschap heeft heel duidelijk aangetoond hoe gevaarlijk dit middel is en het wordt breed gebruikt in de bio industrie.

Nogmaals mijn excuses, ik wilde dit toch nog even meedelen omdat mensen het bericht van de gene tussen de reacties wellicht een ander krijgen dan de werkelijkheid. Ookal ben ik 8 jaar te laat.

Met vriendelijke groeten,
Wensis Rompas Reactie infoteur, 13-12-2015
Hartelijk dank voor uw waardevolle waarschuwing, met nu wel de juiste aanvulling van de inhoud van het artikel! Een gewaarschuwd mens telt voor twee.

Steven, 14-08-2009
Botuline is niet zó toxisch dat het maar een microgram nodig heeft om iemand te doden. Er is eerder sprake van hoeveelheden rond de 70 a 80 µg, wat uiteraard nog altijd weinig is maar toch 70 keer meer dan de hoeveelheid die hier werd aangehaald. Reactie infoteur, 14-08-2009
Bedankt voor uw aanvulling.

Victorho (163 artikelen)
Laatste update: 23-01-2016
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Scheikunde
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.