Maansverduistering: zon, aarde en maan op één lijn

Bij een maansverduistering (maaneclips) spelen de zon, de aarde en de maan een rol. De aarde staat dan tussen de zon en de maan in waardoor de schaduw van de aarde op de maan valt. Daar waar bij de zonsverduistering de schijngestalte van de maan de nieuwe maan is, is dat bij de maansverduistering de volle maan

• Maansverduistering
• In de schaduw van de aarde
• Soorten maansverduistering
• Hoeveel maansverduisteringen per jaar?

Maansverduistering

Bij een maansverduistering vermindert de zichtbaarheid van de maan. De maan komt in de schaduw van de aarde terecht bij zijn dagelijkse rondje om de aarde.

Volle maan

Maansverduisteringen vinden plaats bij de schijngestalte van de maan: volle maan. Niet iedere volle maan levert ook een maansverduistering op. Niet omdat het ook een heldere hemel moet zijn maar door de baan van de maan om de aarde. Het schijnbare pad van de maan aan de hemel waar de kans ligt voor een verduistering (eclips). In de meeste gevallen ligt de volle maan enkele graden boven of onder de aardschaduw. Een maansverduistering vindt alleen plaats wanneer de volle maan bij een van de knopen van de maanbaan staat. Een plaats waar twee banen elkaar snijden. De maanbaan is de baan van de maan om de aarde. De maanbaan is een ellips (als een uitgerekte cirkel). Als eerste zal langzaam een schaduw te zien zijn op de maan. De bijschaduw (of halfschaduw). Draait de maan verder in de aardschaduw dan is er een maansverduistering. De maan staat dan in de kernschaduw (of slagschaduw) van de aarde. Omdat de maan om de aarde draait beweegt de maan langzaam in de kernschaduw van de aarde. De maan verdwijnt om langzaam weer in de bijschaduw van de aarde verlicht te worden.

In de schaduw van de aarde

Wanneer de maan direct achter de aarde staat is dit het maximum van de verduistering. En toch is de maan nog vaag zichtbaar als een rode maan. Het is geen direct zonlicht, want de aarde staat ervoor. Lichtgolven van de zon maken dit mogelijk. De lange golflengten met de rode kleur worden door de aardatmosfeer afgebogen en vallen nog op de maan.

Soorten maansverduistering

In de bijschaduw van de maan noemen we de gedeeltelijk verduisterde maan.

Gedeeltelijk verduisterde maan

De maan komt langzaam in zijn baan om de aarde in de bijschaduw van de aarde. Wanneer er nu een stukje van de maan in de kernschaduw van de aarde komt spreken we van een gedeeltelijke maansverduistering. De hoeveelheid licht die de maan kan bereiken in de bijschaduw neemt geleidelijk af in de richting van de kernschaduw slagschade of umbra). Totdat de maan volledig verduisterd wordt.

Totale maansverduistering

De maan draait om de aarde en komt dan langzaam in de kernschaduw (umbra) van de aarde. Tot het één lijn is en de maan volledig verdekt wordt (maar nog wel een beetje zichtbaar als een rode maan). Een prachtige rode maan en na de totale verduistering draait de maan gewoon verder en wordt langzaam weer de maan gedeeltelijk zichtbaar (de bijschaduw van de aarde) tot weer helemaal zichtbaar.

Een penumbrale maansverduistering

Deze noemen we zo wanneer de maan alleen maar door de bijschaduw van de aarde trekt en niet door de kernschaduw. In dat geval is de volle maan wat minder helder en moeilijk te zien vanaf de aarde. De maan is maar een heel klein stukje donkerder is dan de rest van de maan.

Lengte

De lengte van een maansverduistering hangt af van de vorm van verduistering. Een gedeeltelijke maansverduistering kan in één seconde voorbij zijn. Een totale maansverduistering (met een gedeeltelijke erbij bijgeteld) kan wel zes uur duren.

Hoeveel maansverduisteringen per jaar?

Ongeveer twee tot drie totale maansverduisteringen die niet altijd te zien zijn in Nederland en België. Een maansverduistering is in tegenstelling tot een zonsverduistering wel in een groter gebied zichtbaar. Maansverduisteringen zijn zichtbaar op elke plek op aarde waar te maan waar te nemen is.

Speciale betekenis

Veel religieuze mensen geloven dat een viertal totale maansverduisteringen, wereldwijd, een speciale betekenis hebben. De verduisteringen vallen namelijk samen met Joodse feesten. Het gebeuren van vier totale maansverduisteringen kort achter elkaar noemden we een tetrade. Een tetrade is de laatste paar duizend jaar slechts een paar keer voorgekomen. Tijdens de eerste tetrade in 1493 vond in de Middeleeuwen de grote verbanning van de Joden plaats, gevolgd door de Spaanse Inquisitie. De laatste tetrade vond plaats in 1967, tijdens de zesdaagse oorlog tussen Israël, Egypte, Jordanië en Syrië. Een pastoor uit Texas, John Hagee, heeft er een boek over geschreven: Four blood moons, something is about to change. Vandaar ook wel de naam bloedmaan.