Hoe gevaarlijk is een aardscheerder? De Schaal van Torino

Hoe gevaarlijk is een aardscheerder? De Schaal van Torino In ons zonnestelsel draaien allerlei grote en kleine objecten een baan rond de zon of een planeet. Niet al die banen zijn even stabiel, door zwaartekrachtwerking van andere objecten in het zonnestelsel kunnen banen veranderen en ze richting zon doen vallen. Daarbij kunnen ze ook de baan van de aarde passeren en in het ergste geval een catastrofale botsing veroorzaken. Het gevaar wordt uitgedrukt met de Schaal van Torino.

Wat is een aardscheerder?

Een aardscheerder is een object in de ruimte, dat de baan van de aarde kruist of er heel dicht bij in de buurt komt. Deze objecten kunnen overal vandaan komen, de oorsprong ligt vaak in drie verschillende regio’s van het zonnestelsel.
Op een grote inslag zitten we niet te wachten! / Bron: Don Davis - NASA, Wikimedia Commons (Publiek domein)Op een grote inslag zitten we niet te wachten! / Bron: Don Davis - NASA, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • De planetoïdegordel, een gebied tussen de banen van Mars en Jupiter. Hier bevindt zich een groot aantal objecten die ofwel het restant zijn van een vroegere planeet, ofwel door de zwaartekracht van het veel grotere Jupiter nooit hebben kunnen samenklonteren tot een planeet.
  • Voorbij de planeten bevindt zich een groot gebied waar kleinere objecten en dwergplaneten hun rondje rond de zon maken. De samenhang van objecten in dit gebied, de Kuipergordel is door de grote afstand tot de zon minder stabiel en kometen, planetoïden, meteoroïden en planetoïden kunnen gemakkelijker uit hun baan worden gedrukt.
  • Helemaal in de buitenste regionen van het zonnestelsel bevindt zich de Oortwolk. Ook dit gebied is een mogelijk startpunt van allerlei kometen en dergelijke.

Komt een object eenmaal in een andere baan, dan hoeft er nog niet zoveel aan de hand te zijn. Het wordt pas vervelender als de nieuwe baan zo’n object in de buurt van de baan van de Aarde brengt, of misschien zelfs kruist.

Gevaren

Het gevaar van dit soort aardscheerders is groter, het risico op een allesvernietigende impact ook. Daarbij is onder andere de omvang van het betreffende object een bepalende factor. Heel kleine objecten die op Aarde botsen, halen het niet eens tot de grond want ze verbranden al in de atmosfeer. Grotere objecten kunnen wel in de bodem inslaan. Is een object meer dan honderd meter in diameter, dan is het effect hetzelfde als de ontploffing van één of meerdere atoombommen. Dat maakt het belangrijk genoeg om ze goed in de gaten te houden. Om het gevaar van deze objecten uit te drukken is een speciale lijst ontwikkeld, de Schaal van Torino. In deze schaal wordt met een getal aangegeven wat het risico is dat een bepaald opdracht in botsing komt met de aarde, en wat het eventuele gevolg ervan zou zijn. Daarnaast wordt het gevaar ook uitgedrukt door gebruik te maken van kleurcodes.

Schaal van Torino

Hieronder zie je de verschillende niveaus, waarden en kleurcodes van de Schaal van Torino, met eem omschrijving van die verschillende niveaus:

Alarmering KleurcodeSchaalOmschrijving
Geen gevaarWit0De kans op een impact is verwaarloosbaar klein of zelfs nul. Dit gaat om objecten die niet in buurt komen van de aardbaan, maar ook voor objecten die zo klein zijn dat ze voor het aardoppervlak te bereiken al in de atmosfeer verbrand zijn.
NormaalGroen1De kans dat dit object met de aarde botst is zeer klein en er is dus geen reden tot ongerustheid.
Aandacht gewenstGeel2Een object dat nabij komt, maar niet ongewoon is. Een botsing is zeer onwaarschijnlijk.
Aandacht gewenstGeel3Een object dat nabij komt en een botsingkans heeft met aarde die boven de 1% komt. Een inslag van dit object kan plaatselijk voor vernietiging zorgen. Het is waarschijnlijk dat uit nieuwe waarnemingen zal blijken dat de classificatie terug kan naar 0.
Aandacht gewenstGeel4Een object dat nabij komt en een botsingkans heeft met de aarde die boven de 1% uitkomt. Een inslag van dit object kan voor regionale vernietiging zorgen
DreigingOranje5Een grote nadering, waarbij de kans op een botsing groot is. Een inslag van dit object kan voor regionale vernietiging zorgen.
DreigingOranje6Een grote nadering, waarbij de kans op een botsing groot is. Een inslag van dit object kan voor wereldwijde vernietiging zorgen.
DreigingOranje7Een grote nadering, waarbij de kans op een botsing zeer groot is. Een inslag van dit object kan voor wereldwijde vernietiging zorgen.
Zekere botsingRood8Dit object gaat inslaan op aarde, waarbij lokale vernietiging plaatsvindt. Een impact van deze soort vindt ongeveer eens in de 50 tot 1000 jaar plaats.
Zekere botsingRood9Dit object gaat inslaan op aarde, waarbij regionale vernietiging plaatsvindt. Een impact van deze soort vindt ongeveer eens in de 1000 tot 100.000 jaar plaats.
Zekere botsingRood10Dit object gaat inslaan op aarde, waarbij wereldwijde vernietiging plaatsvindt. Een impact van deze soort vindt eens in de 100.000 jaar plaats, of minder vaak.

Gevarenzone

Met zo’n schaal ga je je afvragen hoe vaak er al objecten in de hogere categorieën zijn ingedeeld. Dat valt gelukkig nogal mee. Tot nu toe is de hoogste waarde die aan een object is gegeven de klasse 4 geweest. Deze classificatie werd gegeven in december 2004. Het ging daarbij om planetoïde Apophis, die in 2029 langs de aarde komt. Inmiddels is uit waarnemingen gebleken dat dit gevaarniveau kon worden ingetrokken. Diverse programma's bestuderen de ruimte van ons zonnestelsel en nieuw ontdekte objecten worden regelmatig in de veilige regionen van de lijst toegevoegd.

Lees verder

© 2015 - 2024 Hansvg, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Asteroïde – 2012 D14 scheert langs Aardenieuws uitgelichtAsteroïde – 2012 D14 scheert langs AardeEr zweeft van alles in de ruimte en astronomen proberen zoveel mogelijk in kaart te brengen. Soms krijgen ze een ruimter…
Sedna (planetoïde in het zonnestelsel)Sedna (planetoïde in het zonnestelsel)Sedna is een planetoïde in het zonnestelsel. Deze planetoïde heeft een doorsnede tussen de 1200 en 1700 kilometer. De af…
Planetoïde, meteoroïde en komeet: Wat is het verschil?Planetoïde, meteoroïde en komeet: Wat is het verschil?Er zijn tig benamingen die we gebruiken om hemellichamen in ons zonnestelsel aan te duiden. Om de zoveel tijd kondigt NA…
De planetoïde 2011 MD en het boek La prophétie des glacesDe planetoïde 2011 MD en het boek La prophétie des glacesOp maandag 27 juni 2011 scheerde de planetoïde 2011 MD rakelings langs de aarde. De steen was tamelijk klein en zijn pas…

De Geminiden: vallende sterren zorgen voor hemels vuurwerkDe Geminiden: vallende sterren zorgen voor hemels vuurwerkHet is een bijzonder gezicht als je ’s avonds of ’s nachts naar de sterrenhemel kijkt en plotseling een kort lichtspoor…
Onze fantastische zon: van zonnevlek naar noorderlichtOnze fantastische zon: van zonnevlek naar noorderlichtOp 1 november 2015 publiceerde NASA een film met de zon en haar activiteit in de hoofdrol. De zon, voor ons gevoel een o…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Publiek domein, Wikimedia Commons (PD)
  • http://www.kennislink.nl/publicaties/torino-schaal-onder-vuur
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaal_van_Torino
  • Afbeelding bron 1: Don Davis - NASA, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Hansvg (513 artikelen)
Laatste update: 11-12-2019
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Sterrenkunde
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.