Vonkvrij gereedschap

Beveiliging volgens ATEX (ATmosphere EXplosible) betreft de veiligheid van personen die in ruimten werken met gevaar voor brand en explosies. Sinds 1 juli 2003 mogen alleen bedrijfsmiddelen worden gebruikt in explosie gevaarlijke omgevingen die aan de ATEX richtlijnen voldoen, waaronder vonkvrij gereedschap.

Potentieel explosieve ruimten

Alle ruimten waar zich potentieel brandbare en explosieve materialen kunnen bevinden dient volgens ATEX richtlijnen gewerkt te worden met vonkvrij gereedschap. Deze ruimten bevinden zich o.a. in:
  • Munitie- wapen- en vuurwerkmagazijnen
  • Farmaceutische industrie
  • Chemische industrie
  • Petrochemische industrie
  • Olietankers
  • Opslagtanks, tanktransport
  • Tanks reinigen
  • Offshore
  • Gas en elektriciteitswerken
  • Brandweer
  • Lakspuiterij en verfindustrie

Vonkvrij gereedschap

Vonkvrij gereedschap is vervaardigd van de non-ferro legeringen zoals aluminiumbrons, berylliumkoper en titaanlegeringen die als eigenschap hebben dat ze:
  • geen vonken veroorzaken
  • magnetische apparatuur niet magnetisch verstoren
  • corrosiebestendig zijn

Aluminiumbrons

Aluminiumbrons is de goedkoopste en gemakkelijkst te verspanen van de vonkvrije metalen, maar niet honderd procent antimagnetisch, dus minder geschikt voor het werken bij en aan apparatuur dat werkt op bases van magnetisme, zoals de afdeling magnetische resonantie (MRI) in ziekenhuizen

Chemische samenstelling aluminiumbrons
Alumium %Nikkel %IJzer %Mangaan %Koper %
9,0-10,04,0-5,04,0-5,00,8-2,5Balans
Fysische/mechanische eigenschappen aluminiumbrons
Treksterkte N/mm2Hardheid HRCSpecifiek gewicht g/cm3Magnetisch Elektrisch geleidingsvermogen S/m
700-74025-327,51.3480,42463

Berylliumkoper

Vonkvrij gereedschap van Berylliumkoper wordt het meest gebruikt. Het is honderd procent antimagnetisch en vonkvrij echter duurder en moeilijker te bewerken dan aluminiumbrons.

Chemische samenstelling beriliumkoper
Beryllium %Nikkel+Cobalt % Andere elementen %Koper %
1,8-2,00,2-0,80,5 max.balans
Fysische/mechanische eigenschappen beriliumkoper
Treksterkte N/mm2Hardheid HRCSpecifiek gewicht g/cm3MagnetischElektrisch geleidingsvermogen S/m
800-94035-42gemiddeld 8,51.00040,5308

De titaanlegering 6AI-4V

Sterke roestvaste zuurbestendige antimagnetische licht gewicht legering. Het is een moeilijk te bewerken relatief dure legering. Het titanium gereedschap kan ook gehuurd worden voor een bepaald project. Het titanium gereedschap wordt toegepast daar waar de hoogste eisen worden gesteld aan vonkvrij en antimagnetisch gereedschap zoals in de volgende omgevingen:
  • Ruimtevaart
  • Krijgsmacht
  • Luchtvaart
  • Atoomindustrie
  • Krachtcentrales algemeen
  • Aanwezigheid van magneetvelden
  • Ziekenhuis magnetische apparatuur (MRI)


Chemische samenstelling Titaanlegering TI 6AL-4V
Vanadium %Aluminium %Andere elementen %Titaan %
3,5-4,55,5-6,8<1%Balans
Fysische/mechanische eigenschappen titaanlegering Ti6Ak-4V
Treksterkte N/mm2Hardheid HRCSmeltpunt °C
99030-401650

Vonkvrij gereedschap uit voorraad leverbaar

  • Hamers
  • Schroevendraaiers
  • Sleutels
  • Tangen
  • Messen
  • Scharen
  • Schoppen en scheppen
  • Beitels
  • Breekijzers
  • Bijlen
  • Vijlen

Vergelijking van vonkvrij gereedschap

Aluminiumbrons, berylliumkoper en titaan 6Al-4V in volgorde van toenemende sterkte, slijtvastheid en corrosievastheid.
Kostprijs verhoudingsgetallen: Aluminiumbrons (1x), Berylliumkoper (2x), Titaan 6Al-4V (4x).
© 2014 - 2025 Custor, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.
Bronnen en referenties
  • http://www.eriks.be/producten-diensten/gereedschappen/gepersonaliseerd-vonkvrij-gereedschap.html
  • http://www.techniplus.nl/images/kstools/pdf/Kap7_Gesamt_NL.pdf
  • http://eriks.nl/documentatie/gereedschappen/handgereedschappen/rx-vonkvrij-gereedschap.pdf
  • http://www.mijngereedschapshop.nl/ons-assortiment.html (foto)
  • http://www.vonkvrijgereedschap.nl/ (foto)
  • http://www.egamaster.com/en/non-magnetic-titanium-tools.html?gclid=CP-nnIi84L4CFbShtAod-i4ANw
Reacties
Hans, 19-01-2016
Is een smartphone vonkvrij?. M.a.w. kun je een smartphone als camera gebruiken op de plaatsen waar je normaal met vonkvrij gereedschap moet werken en/of waar explosiegevaar bestaat. Of moet je daar perse een gecertificeerde fotocamera voor gebruiken?Reactie infoteur, 08-02-2016
Hans,
Hans,
Dit is een moeilijke vraag. Ik zou bij explosiegevaar altijd contact opnemen met een ter zake kundige veiligheidsinstantie. Of een smartphone vonkvrij is, is geen vraag voor een metallurg maar voor een elektronica expert en ook die zal voorzichtig zijn met het antwoord.
M.Vr.Gr.
Custor