Top tien koudste winters in Nederland, de statistieken
De weersvoorspellingen houden de gemiddelde Nederlander veel bezig. Jaarlijks vragen we ons dan ook af of we te maken krijgen meet een strenge winter. Als we kijken naar de statistieken van de koudste winters in Nederland dan zien we dat de kans op een strenge winter in Nederland relatief gezien niet erg groot is. Nederland heeft volgens het Köppen-systeem te maken met een gematigd zeeklimaat, dat staat voor relatief milde winters, milde zomers en neerslag gedurende het hele jaar. Toch zijn er uitzonderingen. De koudste winter in Nederland, dateert uit 1963.
De revolutiewinter
Sinds het begin van de metingen in 1706 is de winter van 1788 - 1789, of te wel de revolutiewinter, de koudste winter in Nederland. Deze winter is strenger geweest dan de beroemde winter van 1963. De winter van 1788 - 1789 had te maken met een koudegetal van 359 terwijl er tijdens de winter van 1962 - 1963 een koudegetal van 346 werd gemeten.De winter van 1788 - 1789 is daarmee, waarschijnlijk in Nederland en België, de strengste winter van het afgelopen millennium geweest.
Koudegetal en Hellmanngetal
Het koudegetal wordt ook wel het Hellmanngetal (H) genoemd. Deze naam heeft het koudegetal te danken aan de Duitse meteoroloog Gustav Hellmann. Het koudegetal is een maat voor de koude in de periode van 1 november van het voorafgaande jaar tot en met 31 maart van het genoemde jaar. Het koudegetal wordt verkregen door over het tijdvak 1 november tot en met 31 maart alle etmaalgemiddelde temperaturen beneden het vriespunt op te tellen met weglating van het minteken.Classificatie Koudegetal volgens Hellmann
In de classificatie van Hellmann (H) worden de waarde van het koudegetal en de daarbij behorende benaming aangegeven.| Koudegetal Hellmann (H) | Classificatie |
|---|---|
| H > 300 | Streng |
| H > 160 | Zeer koud |
| H > 100 | Koud |
| H < 100 | Normaal |
| H < 40 | Zacht |
| H < 20 | Zeer zacht |
| H < 10 | Buitengewoon zacht |
De winter van 1963
De winter van 1963 is, met een gemiddelde temperatuur van -3.4 graden Celsius, de boeken in gegaan als de strengste winter in Nederland sinds 1901 en is daarmee de koudste winter van de 20e eeuw geworden. In de meetreeks sinds 1706 is er één vergelijkbare winter geweest. Tijdens de winter van 1830 had Nederland te maken met dezelfde extreme temperaturen als in 1963 is gemeten. Tijdens de winter van 1962 - 1963 vroor het, zowel ‘s nachts als overdag, tijdens de maanden december, januari en februari in bijna geheel Nederland.Tijdens de winter van 1963 werd op 18 januari 1963 de twaalfde Elfstedentocht verreden. Deze Elfstedentocht is de geschiedenis in gegaan als de zwaarste Elfstedentocht ooit. De Elfstedentocht van 1963 ging in Leeuwarden van start met een temperatuur van maar liefst achttien graden onder nul en de laatste rijders finishten met een temperatuur van -10 graden. De gevoelstemperatuur was echter op deze dag nog kouder. In combinatie met de stuifsneeuw en de ontelbare scheuren en gaten in het ijs werd de Elfstedentocht van 1963 een zeer barre tocht. Van de 568 wedstrijdrijders die op 18 januari 1963 van start gingen wisten slechts 57 binnen de vereiste twee uur na de uiteindelijke winnaar Reinier Paping binnen te komen. Ook bij de toerrijders waren extreem veel uitvallers. Van de 9.294 schaatsrijders die van start waren gegaan, kwamen er slechts 69 (0,74%) over de finish. Deze 69 schaatsrijders waren de enige van de 9.294 deelnemers die het Elfstedenkruisje in ontvangst mochten nemen.
De winter van 1829-1830
De winter van 1829-1830 is samen met de winter van 1962-1963 de koudste vanaf de 19e eeuw. Tijdens beide winters werd in de Bilt een gemiddelde etmaaltemperatuur van -3.1 graad gemeten. Alle wintermaanden hadden tijdens beide winters een gemiddelde temperatuur die onder het vriespunt lag.De top tien strengste winters in Nederland na 1901
In deze tabel worden de tien koudste jaren weergegeven en de gemiddelde temperatuur in graden Celsius in dat jaar.| jaar | Gemiddelde temperatuur in graden Celsius | |
|---|---|---|
| 1 | 1963 | -3,4 |
| 2 | 1947 | -2,4 |
| 3 | 1940 | -1,9 |
| 4 | 1942 | -1,5 |
| 5 | 1929 | -1,5 |
| 6 | 1979 | -0,8 |
| 7 | 1996 | -0,1 |
| 8 | 1941 | -0,1 |
| 9 | 1970 | 0,1 |
| 10 | 1917 | 0,1 |
Lees verder
Gerelateerde artikelen
Wat is het Hellmanngetal?Het Hellmanngetal, ook wel bekend als het koudegetal, is een maatstaf voor het aanduiden van de kou in het winterseizoen…
De koudste plekken op aardeEr zijn naast Antarctica nog veel plaatsen waar het werkelijk ijskoud is. Dit zijn Groenland, Rusland en Alaska. Lees hi…
Weersvoorspellingen: Het weer in FebruariHet goed voorspellen van het weer is voor veel mensen een belangrijke informatie bron. Is het niet voor de uitoefening v…
Oorzaken van temperatuurverschillen op aardeOveral op de wereld zijn het hele jaar door temperatuurverschillen waar te nemen. De seizoenen zijn daar natuurlijk een…Bronnen en referenties
- www.knmi.nl
- www.wikipedia.org
- Volksweerkunde Klopt het of niet - Jan h. Pelleboer
Reacties
Rene Huybrechts, 08-01-2017
Het werd zowaar bijna de zachtste winter van de laatste 100 jaar.
Reactie infoteur, 10-01-2017
Beste Rene,
Dank voor je reactie, ik hou het weer in de gaten en zodra het weer het toelaat schrijf ik er een artikel over. Voorlopig duurt de winter nog twee maanden en kan ik informatie verzamelen voor een nieuw artikel over de zachtheid van de winter in de laatste jaren en of deze ontwikkeling zich voortzet.
TekstSchrijverT
Tiesje, 15-02-2014
Nou, nou, nou wat een strenge winter, althans qua hoge temperaturen maar, het is dus gewoon onzin praat. Met constante zuidelijke stroming kun je nooit geen winter krijgen uitgezonderd de term wintertijd, seizoensbenaming en, daarmee houdt het dan wel op. Mensen die het hebben over horror winter weten ook niet beter en willen alleen maar aandacht. Al met al is het gewoon puur dom gezwets en genieten we gewoon door met onze herfstwinter. Hoe verder de weken volgen, hoe minder de kans op winter. 1 maart nadert en begint de meteorologische lente alweer.
Reactie infoteur, 21-02-2014
Hallo Tiesje,
De eerste weersvoorspellingen en weerbeelden van diverse weerstations lieten een hoge druk blokkade zien boven IJsland, deze hoge druk blokkade zou eveneens kunnen wijzen op een strenge winter 2013 - 2014, waarin we te maken zouden kunnen krijgen met zowel vorstperioden als regelmatig sneeuwval. In Nederland genieten we van onze herfstwinter. Hoe dichter we bij 1 maart komen en de weken van mooi winterweer volgen, hoe minder de kans op een echte horror winter. 1 maart nadert nu snel en dan begint de meteorologische lente alweer en daarna zullen we snel weten wat de lente en zomer voor ons verborgen houdt.
TekstSchrijverT.
Frits, 12-02-2014
We schrijven 12-02-2014… kunnen rustig stellen dat de paragnost er faliekant langs zit, de 3de warmste winter ooit gemeten.
Reactie infoteur, 12-02-2014
Beste Frits,
Je hebt gelijk, maar de winter is nog niet voorbij. Overigens een leuk onderwerp voor een nieuw artikel.
TekstSchrijverT
Joop, 16-12-2013
Tot nu toe zijn de voorspellingen van deze paragnost( of moeten we zeggen fantast) totaal niet uitgekomen(dd.16 dec.2013),de kalenderwinter moet nog beginnen, de meteorologische winter is reeds begonnen, maar tot nu toe is november en december te zacht verlopen, en de tekenen tot aan de jaarwisseling zijn, dat het ook veel te zacht blijft.
Vorig jaar was dit ook het geval, maar toen begon de winter pas in de 2de helft van januari 2013( eigenlijk dus nog dit jaar),dus de hoop voor de winterliefhebbers voor een normale -tot koude winter is nog niet voorbij, maar op een strenge winter zoals deze man voorspelt hoeven we toch echt niet te rekenen.
Reactie infoteur, 24-12-2013
Hallo Joop,
De weersvoorspellingen zullen achteraf bevestigd worden. Zo ook de weervoorspelling van www.pietsweer.nl. Zo zal volgens www.pietsweer.nl de decembermaand over het geheel wisselvallig zijn. In de maand december is er ook kans op storm(achtig) weer. Het zal in de decembermaand dan weer zacht en dan weer koud zijn. De decembermaand komt uit op een normale gemiddelde temperatuur.
Volgens www.Pietsweer.nl wordt de maand januari 2014 de meest koude maand van deze winter. De gemiddelde temperatuur zal in januari onder normaal, dus (flink) te koud, zijn.
Ook februari 2014 zal de wisselvallige toer opgaan. In de maand februari 2014 zijn er koude perioden en gekwakkel en de gemiddelde temperatuur zal in de maand februari 2014 te koud uitvallen of mogelijk rond normaal uitkomen.
Wat het weer ons brengen zal, zullen we achteraf kunnen vaststellen. Het kan immers volgens de weersdeskundigen in de winter vriezen en dooien.
TekstSchrijverT
Joke, 15-11-2013
Broeikaseffect! Kan U het nog volgen?
Reactie infoteur, 19-11-2013
Broeikaseffect, zou wel eens een reden kunnen zijn om een artikel over te schrijven.
TekstSchrijverT
Marcel, 14-10-2013
@Jan, serieuze weerkundigen wagen zich niet aan lange termijn voorspellingen, alle weerkundigen van het KNMI zullen je verzekeren dat je echt niet meer dan ca 10 dagen vooruit kunt voorspellen. Al die commerciële weerbureaus tegenwoordig lopen tegen elkaar op te blaten, levert ze publiciteit op. Daarom ieder jaar een horrorwinter, ja ja, interessant hoor! De winter van 2013 zou in de 20e eeuw trouwens een heel gemiddelde winter genoemd worden, 2 weekjes schaatsen in Januari en wat sneeuw in Februari, hoe bizar toch in een WINTER. Alleen maart was echt koud, maar ook dat kwam in de laatste decennia regelmatig voor.
Bovenstaande voorspelling is trouwens van PARAGNOST van der Heide, lijkt mij geen weerkundige, geen waarde aan hechten.
Evengoed hulde aan de schrijver van bovenstaande, 1 van de weinige sites op internet waar ik, wat het weer betreft, de cijfers een keer zie kloppen!
gr., Marcel
Reactie infoteur, 04-11-2013
Hallo Marcel,
Weersvoorspellingen zijn voor de weergoden. In de geschreven artikelen wordt altijd getracht bij de feiten te blijven.
Hopende dat je mijn artikel bedoelde, dan dank voor het compliment.
TekstSchrijverT
Jan, 11-10-2013
Zowel Russische, sommige Europeese, en ook Amerikaanse weerkundigen verwachten voor dit jaar (2013-2014) een jaar-100 winter, terwijl weerman Harrie Otten daartoe geen aanwijzingen ziet. Wie heeft er nu gelijk? Twee jaar geleden werd er ook een horrorwinter voorspelt, die niet uitkwam; daarentegen bijvoorbeeld zou vorige winter relatief zacht verlopen: resultaat: 6 MAANDEN ACHTER ELKAAR TE KOUD! Deze zomer (2013) zou iets te koud verlopen; resultaat:TOPZOMER! Blijft de vraag: waar halen die internationale weerkundigen de gegevens vandaan die de jaar-100 winter zouden kunnen veroorzaken, maar waar haalt weerman Harrie Otten dan het tegenovergestelde dan vandaan, dat zou moeten uitmonden in en zachte winter? Wat en tegenstellingen van weerkundigen onderling! Is dit een gebrek aan internationale samenwerking? Met vriendelijke groet, Jan.
Reactie infoteur, 04-11-2013
Hallo Jan,
Dank voor de reactie, wellicht een reden om er eens een artikel aan te gaan weiden.
TekstSchrijverT
Laatste update: 11-11-2019
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Weer
Bronnen en referenties: 3