Hitte in Nederland

In Nederland hebben we een gematigd klimaat met milde winters en koele zomers. Nederlandse zomers zijn over het algemeen wisselvallig en onvoorspelbaar, waarbij ook de kans bestaat dat na twee weken slecht zomerweer er een serieuze hittegolf nadert met uitzonderlijk hoge temperaturen. In Nederland gelden de metingen van het KNMI in De Bilt als landelijke maatstaf voor een hittegolf of tropische dag.

Hitte in Nederland

Een hittegolf is een periode met uitzonderlijk hoge temperaturen. De meeste hittegolven vinden in ons land plaats in de maanden juli en augustus. In Nederland hebben klimatologen het over een hittegolf wanneer er minimaal 5 zomerse dagen (maximum 25°C graden of hoger) en daarvan er 3 minimaal tropisch zijn (maximum 30°C of hoger). In de periode 1901 - 2019 heeft ons land 27 hittegolven gehad. Een hittegolf komt in Nederland ongeveer eens in de drie jaar voor. De in die periode langste hittegolf beleefde ons land in 1975 met een reeks van 18 zomerse dagen, waarvan 6 tropisch. In 2006 hadden we ook te maken met een behoorlijke lange hittegolf. In de periode van 15 juli t/m 30 juli was het elke dag meer dan 25°C. Het werd hierbij ook meer dan 8 keer meer dan 30°C. Op de warmste dag, 19 juli, was het in de Bilt 35,7°C. Op het KNMI station in West Dorpe steeg de temperatuur naar 37,1 °C. De Nijmeegse vierdaagse werd in die maand ook afgelast wegens extreme hitte.

Tropische dag

Een tropische dag in Nederland is een dag waarop de maximumtemperatuur 30°C of hoger is. De hoogst gemeten temperatuur in Nederland bedraagt 40,7 °C op 25 juli 2019 in Gilze-Rijen. Daarmee is het oude record van 38,6 °C van 23 augustus 1944 in Warnsveld gesneuveld. In de nacht van donderdag 25 juli op vrijdag 26 juli 2019 kwam in de Bilt de temperatuur niet onder de 22,9 graden. Daarmee was het niet alleen een officiële tropennacht, maar ook de tot dan toe warmste nacht ooit gemeten in de Bilt.

Nationaal hitteplan
In 2006 vielen er meer dan 1000 doden in Nederland door de hittegolf. Daarom besloot het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een Nationaal Hitteplan te introduceren. Op deze manier willen ze verschillende organisaties tijdig waarschuwen voor langdurig aanhoudende hitte. Burgers, GGD's, verzorgingshuizen en het Rode Kruis krijgen het advies om extra te letten op mensen die kwetsbaar zijn. Het Nationaal Hitteplan wordt actief wanneer het vier dagen 27°C of warmer wordt.

Hittegolven in andere landen

In de Verenigde Staten moet het op de meeste plaatsen drie achtereenvolgende dagen boven de 32,2°C in de schaduw zijn. In sommige delen van het binnenland van Noord-Californië is dit zelfs 40,6°C. In mei 2015 werd India geteisterd door en flinke hittegolf. Vooral in de deelstaten Andhra Pradesh en Telangana liep de temperatuur op tot 48°C. De hoogste temperatuur in Europa is op 10 juli 1977 gemeten in Athene. Toen was het daar 48 graden.

Ook Europa heeft steeds vaker last van hittegolven. In 2003 ging Europa gebukt onder een hardnekkige hittegolf. Volgens de internationale kranten zijn er in de zomer van 2003 meer dan 70.000 Europeanen gestorven als gevolg van de hitte. Daarmee is het de dodelijkste hittegolf ooit gemeten.

Klimaatverandering

Je zou kunnen stellen dat het weer in Nederland extremer is geworden. Zo zal de temperatuur in Nederland toenemen en hebben we in de zomer meer kans op hittegolven. Tussen 1901 en 2013 nam de gemiddelde temperatuur in De Bilt toe met 1,8 graden celsius. Sinds 1951 is de toename ongeveer twee keer zo groot als de wereldwijde toename van de gemiddelde temperatuur over het land- en zeeoppervlak. We gaan in de toekomst waarschijnlijk nog veel recordtemperaturen en hittegolfrecords verbreken.

Tips tegen de warmte

Drink genoeg

Probeer zeker 2 liter per dag te drinken. Drink niet te veel zoete dranken of koude dranken, van suiker krijg je meer dorst en van koude dranken, krijg je het nog warmer.

Afkoelen

Gooi geregeld wat water in je gezicht of leg een washandje in je nek. Als je je wat vaker doucht met lauw water voel je je weer schoon en fris. Schaf een badje aan voor in je tuin, ga naar het bos, zwembad of een plek met airco in de buurt.

Airco-ventilator

Plaats een paar flessen met ijs voor je ventilator. Door het ijs zal de lucht koud aanvoelen.

Stop het in de vriezer!

Doe je kussen of laken in een plastic zak en stop het in de vriezer. Het voelt dan heerlijk koud aan 's avonds!

Lichte maaltijden

Het verteren van een zware maaltijd kost veel energie. Kies daarom bij warm weer voor lichte maaltijden, zoals een salade.

Houd de warmte buiten

Sluit overdag je deuren, ramen en gordijnen. Koken levert extra warmte binnen je huis, dus geen beter excuus dan met warm weer je barbecue aan te steken. Sproei de buitenmuren en huizen met een plat dak regelmatig nat, vooral in de avond. Dit zorgt voor snelle afkoeling binnenshuis.

Kies voor lichte en luchtige kleding

Bij lichte kleding bedoelen we kleding die fysiek licht is en dus weinig weegt. Hoe minder textiel je om je huid stapelt hoe minder je lijf moet werken om koel te blijven. Ook moet kleding kunnen ademen om je lichaam koel te houden. Stof die niet goed ademt, zal zowel zweet en warmte lucht in de buurt van je huid houden. Lichte kleuren dragen over het algemeen ook koeler dan donkere tinten.

Doe het rustig aan

Lichamelijke inspanning doe je of ‘s ochtends vroeg of ‘s avonds laat, niet op het heetst van de dag (zeker niet tussen 12:00 uur en 16:00 uur).

Lees verder

• Baby's en warm weer
• Waterspelletjes
• Waterparken in Nederland en net over de grens