Hoge wolken of cirruswolken en bijzondere verschijnselen
Cirrus betekent in het Latijn: haarlok, pluim of toefje. Er zijn soms vele krullen, toefjes, draden, haakjes en golfjes in de lucht. Wolken die hoog in de lucht staan en stil lijken te staan. In werkelijkheid gaan ze soms wel meer dan 100 kilometer per uur, cirrusbewolking of sluierbewolking. Cirruswolken die het licht van de zon doorlaten en zo dun zijn dat de zon een halo of een bijzon laat zien is, cirrostratus nebulus. Hoge wolken bestaan uit ijskristallen.- Wolken en hoogte
- Cirruswolken
- Cirrocumuluswolken
- Cirrostratus
- Cirrostratus nebulus (Cs neb)
- Kleine kring om maan of zon
- Bijzonnen en bijmanen
- Circumzenitale boog
- Parhelische kring of bijzonnenring
- Zonnezuil of lichtzuil
- IJskristallen
Wolken en hoogte
Wolken worden ingedeeld in de lucht, naar hoogte. Gezien vanaf het aardoppervlak waar iemand staat. Hoge wolken (Cirrus) komen voor op 6 tot 13 kilometer hoog in de lucht en bestaan vrijwel geheel uit ijskristallen. Ze zijn bijna het hoogste van alle wolken (op de lichtende nachtwolken en parelmoerwolken na). Verder zijn er:- middelbare wolken (Cirrocumulus). Wolken van 2 tot 6 kilometer, gezien vanaf het aardoppervlak, de lucht in. De wolken bestaan veelal uit onderkoelde waterdruppels;
- lage wolken (Cirrostratus). Wolken van 0 tot ongeveer 2 kilometer, vanaf het aardoppervlak de lucht in. De lage wolken bestaan vooral uit waterdruppels.
Sluiers
Hoge bewolking, cirrusbewolking of sluiers genoemd. Het zijn wolken die zoals eerder aangegeven voorkomen op een hoogte (vanaf het aardoppervlak) van 6 tot 13 kilometer. Cirrus bewolking is een belangrijke voorspeller van het weer. Dit wolkentype is vaak te zien zijn als het nog mooi weer is, maar vaak volgt er binnen 6 tot 24 uur een weersverslechtering.
Cirruswolken
- Cirrus (Ci). Cirrus zijn fijne en dunne wolken, door de wind gemaakt. Wolken met een structuur die zeer rafelig is. Ze kunnen lijken op een windveer vandaar dat ze de naam ‘windveren’ kunnen hebben. Cirruswolken geven de windrichting aan op grote hoogte en geven mooi weer;
- Cirrocumulus (Cc). Cirrocumulusbewolking of de schapenwolkjes, zijn veel kleine wolkjes die lijken op schaapjes maar ook in ribbels kunnen voorkomen De ribbels lijken veel op de zandribbels van het strand. Wanneer er cirrocumulus wolken zijn duidt dit erop dat er ander weer aan komt;
- Cirrostratus (Cs). Een vrij dun wolkendek dat vaak de gehele hemel bedekt. De zon en maan zijn meestal nog te zien en vaak is bij dit wolkendek een optische waarneming mogelijk door een halo (gevormd door de breking en weerkaatsing van licht door ijskristallen). Het is nog droog weer maar neerslag uit deze wolk is goed mogelijk. De cirrostratusbewolking kan verdichten en overgaan naar een ander soort bewolking (altostratus) waarna er neerslag kan gaan vallen. Het spreekwoord zegt dan ook: een halo om de zon, geeft regen in de ton.
Cirrus fibratus
Cirrus als een wokkel
Cirrocumulus floccusEr zijn vijf soorten cirruswolken namelijk:
- Cirrus fibratus (Ci fib). Vezelachtig en dun draderig;
- Cirrus uncinus (Ci unc). Vergelijkbaar met een langgerekte komma;
- Cirrus spissatus (Ci spi). Een dichtere wolk;
- Cirrus castellanus (Ci cas). Wolken als torentjes;
- Cirrus floccus (Ci flo). Lijken op wattenvlokjes.
Cirrocumuluswolken
Cirrocumuluswolken worden onderverdeeld in vijf soorten, namelijk:- Cirrocumulus stratiformis (Cc str). Een uitgebreide wolk in horizontale velden of lagen;
- Cirrocumulus lenticularis (Cc len). Lenticulariswolken zijn amandelvormig of lensvormig;
- Cumulus catellenanus. Een langgerekte wolk met torentjes en kantelen. Kasteelwolken die voorspellen dat er binnen 12 uur onweer komt;
- Cirrocumulus floccus (Cc flo). Vezelachtige kleine wolachtige vlokjes hoog in de lucht;
- Cirrocumulus undulatus (Ci un). Wolken met golfachtige vormen.
Cirrostratus
Cirrostratus wolken zijn dunne wolken. Net of er een waasje in de lucht zit waar de zon of de maan nog doorheen schijnt. Ze zijn onderverdeeld in:- Cirrostratus fibratus (Cs fib). Dunne draderige ijswolken die recht kunnen zijn of licht gebogen;
- Cirrostratus nebulosus (Cs neb.) Nebulosus betekent nevelig.
Halo om de zon.
Halo om de maan.
Circumzenitale boogCirrostratus nebulus (Cs neb)
In de hoge nevelige lucht is de zon of maan nog te zien als een verblekende zon of maan. Een mooie cirkel verschijnt er om de zon of maan. Een halo. Halo is een verzamelnaam van de kring om de zon of maan. Ook is het mogelijk om dan een lichtverschijningen te zien als een gekleurde plek naast de zon en een gekleurde halve cirkel. Het heeft als oorzaak dat het licht van de zon of de maan wordt gebroken door de zeshoekige ijskristallen (die als een prisma werken) van de cirrostratus nebulus. De nevel bestaat uit ijskristallen net als alle hoge bewolking. Mooie waarnemingen aan de hemel zijn het gevolg, zoals:Kleine kring om maan of zon
De 22 graden halo of kleine kring is een ring rondom de zon of maan. Het is het meest voorkomende lichtverschijnsel aan de lucht en de oorsprong van de naam. Hij wordt dan ook meestal gewoon halo genoemd in plaats van kleine kring. De kring is de ene keer vaag zichtbaar en de andere keer duidelijk met de kleuren van de regenboog. Rood aan de binnenzijde, het dichtst bij de zon of maan, en naar buiten toe oranje, geel, groen, lichtblauw, donkerblauw en paars. Het licht van de zon/maan buigt door de ijskristallen van de hoge bewolking af, en geeft het verschijnsel van een kring met een straal van ongeveer 22 booggraden of graden. De naam kleine kring is ter onderscheiding van de veel zeldzamere grote kring die een straal van ongeveer 46 booggraden heeft.
Bijzon
