Middelbare bewolking geeft mooie kleuren en soms regen

De zonsopgang en zonsondergang kunnen zo mooi zijn. De kleuren in de lucht kunnen dan spektaculair zijn. De mooiste kleuren geven de middelbare bewolking. De altocumulus en altostratus bewolking. Dit wolkendek hangt meestal hoog genoeg in de atmosfeer om de oranje tot rode kleur van de zon te verspreiden. De donkere plekken in de middelbare bewolking kleuren donkerder tot paars.

Wolken

De meeste weersverschijnselen spelen zich af in de af in de onderste 10 kilometer van de atmosfeer (dampkring), in de troposfeer.
We onderscheiden de volgende wolken in de troposfeer;

• hoge bewolking of cirrusbewolking. Wolken die op een hoogte van 6 tot 12 kilometer voorkomen en volledig uit ijskristallen bestaan. Wolken die eruit zien als krullen, toefjes, draden, haakjes en golfjes. Of wolken met een doorzichtig wolkendek welke de hele hemel bedekt. De zon/maan is nog te zien en vaak is een optische waarneming mogelijk.
• middelbare bewolking of cumulus. Wolken die in de troposfeer voorkomen op een hoogte tussen 2 en 6 kilometer. En
• lage bewolking of stratus. Lage bewolking kan tot op de grond komen. De mist is in feite laaghangende bewolking. De Latijnse naam voor laagwolk is stratus, dit betekent laag. Lage bewolking komt voor vanaf 0 tot 2 kilometer

Er zijn ook wolken die nog hoger voorkomen, namelijk op een hoogte van tussen 15 en 30 kilometer. In de stratosfeer (op een hoogte van 80 kilometer of meer) komen voor de:

• parelmoerwolken;
• lichtende nachtwolken.

Middelbare bewolking of cumulus

Wolken tussen 2 en 6 kilometer hoogte worden middelbare wolken genoemd. In de
meteorologie worden drie soorten middelbare wolken onderscheiden:

• altocumulus (grote schaapjeswolk),
• altostratus (zon of maan blijven zichtbaar als of ze door matglas schijnen) en
• nimbostratus (een donker grijze regenlucht).

Altocumulus (Ac) of grote schapenwolk

Altocumulus wolken komen op ongeveer 2 kilometer hoogte voor, tot 6 kilometer. Het woord Altus betekent in het Latijns ‘hoog’ en cumulus ‘gestapeld’. Afhankelijk van de zomer of winter bestaan de wolken grotendeels uit waterdruppels en onderkoelde druppels of ijskristallen. De altocumulus wolken bestaan soms uit banken of velden met grote schaapjeswolken of met een golfvormige structuur (undulatus). Het gevolg van dat er op grote hoogte koudere lucht binnenstroomt wat bij soms regen als gevolg heeft. Altocumulus is daarom een wolkensoort die erop duidt dat het vrij onstabiel in de lucht is. Onstabiele lucht bij altocumulus wolken is vaak een teken dat er binnen 6 tot 12 uur onweer komt. De altocumulus castellanus (Ac cas) kunnen zien we dan, wolken met torentjes en/of kantelen. Andere wolken die als wolkensoort die bij de middelbare bewolking, altocumulus kunnen voorkomen zijn:

De altocumulus castellanus (Ac cas)

kunnen we misschien zien. Wolken met torentjes en/of kantelen, die binnen 6 tot 12 uur onweer brengen. Andere wolken als wolkensoort bij de middelbare bewolking, altocumulus zijn:

Altocumulus stratiformis (Ac str)

Altocumulus stratiformis, schapenwolk, kunnen erg lijken op de schapenwolkjes van de hoge bewolking (cirrocumulus stratiforus). Het verschil is dat de schapenwolkjes bij de middelbare bewolking veel groter zijn.

Altocumulus lenticularis (Ac len)

Altocumulus lenticularis zijn wolken met een vorm als een amandel of lens. Ze zijn meestal geen voorbode van mooi weer want vaak wordt het daarna minder mooi weer en kan er regen vallen.

Altocumulus floccus (Ac flo)

Altocumulus floccus zien we bij middelbare bewolking maar ook bij hoge bewolking. De middelbare bewolking heeft grotere wollige vlokken dan de hoge bewolking en de basis van de wolken is rafeliger.
Middelbare bewolking zoals altocumulus en altostratus geeft mooie kleuren bij de zonsondergang of zonsopkomst. De wolken zijn op de goede hoogte om de oranje of rode kleur van de zon te verspreiden en geven de meest prachtigste wolken. De vele details in het wolkendek (de donkere vlekken) maken van het geheel een plaatje. Een klein wonder. Altocumuluswolken zijn niet echt dik, een paar honderd meter.

Altostratus (As) of matglas lucht)

De middelbare bewolking, de altostratuswolken, bestaan uit onderkoelde waterdruppels, regendruppels, ijskristallen en/of sneeuwvlokken. De bewolking ontstaat op de grens tussen koude en warmere lucht, waarbij de warme lucht over de zwaardere koude lucht schuift. De wolken zijn gelaagd en hebben een middelbare hoogte van 2 tot 6 kilometer. De gelaagdheid van de wolken lijkt net matglas waar de zon/maan vaag doorheen schijnt. Ze kunnen een streperig of effen effect geven met een waterig zonnetje/maantje. Moeilijk is het om te zien wanneer de cirrostratus (hoge bewolking) naar altostratus gaat (middelbare bewolking). Als het ware van melklucht naar matglasglaslucht. Meestal wordt de bewolking bij de matglaslucht, snel dikker en krijgt de zon het steeds moeilijker en zal verdwijnen. De kans op neerslag is dan groot. De altostratuswolken kennen geen onderverdeling in wolkensoorten. Wel zijn er ondersoortenvariaties mogelijk. Onder ander de volgende:

Altostratus translucidus

Doorschijnende middelbare bewolking met een zon of maan alsof het door matglas schijnt. De zon is scherp omrand maar heeft niet voldoende kracht om op de grond een schaduw te maken.

Altostratus opacus

Bij deze middelbare bewolking is vaak nog hoge bewolking te zien. De zon zit achter de altostratus opacus of verdwijnt en is niet dan niet meer te zien.

Altostratus duplicatus

Twee lagen van bewolking zijn er te zien. Een laag is middelbare bewolking met een matglasachtige structuur (altostratus transclusidus) en de andere laag is veel dikker en donkerder. De dikke donkere laag laat geen zon door. Aangezien de dikkere laag toeneemt is er neerslag te verwachten. Een lucht met dubbele lagen van middelbare bewolking!

Altostratus undulatus

Middelbare bewolking met een golfachtig patroon. Heel af en toe kunnen we wolken zien die er op lijken maar waar lijkt of het zakken zijn. Donker, dreigend en stormachtig hangen ze in de lucht. Zeldzaam en heel apart om vervolgens weer te verdwijnen zonder een storm te veroorzaken: de altrostratus undulatus asperatus. Koude en warme lucht glijden langs elkaar en op het grensvlak ontstaan deze wonderlijke zakwolken. In 2009 is deze wolkensoort ontdekt door de onderzoekers van de Royal Meteorological Society en ze willen deze wolk officieel erkennen als een nieuw wolk type. Het woord ‘Asperatus’ is in het Latijns ‘ruw’. Een zichtbare ruwe wolk.

Altostratus radiatus

Lange dunne middelbare wolken van stroken die met de windrichting mee gaan. Het lijkt of de lange stroken naar één punt toelopen. Vaak naar de zon of de horizon. De heldere lucht is vaak nog te zien en geeft mooie verkleuringen en zichtbare structuren bij zonsopkomst of zonsondergang.

Nimbostratus (Ns)

De middelbare wolken (altocumulus of altostratus) kunnen overgaan naar nimbostratus wolken. Deze wolken bevinden zich dan op het grensgebied van lage bewolking en middelbare bewolking. Nimbostratus bewolking horen niet officieel tot de lage of tot middelbare bewolking, maar bij de verticaal ontwikkelde bewolking. Nimbostratus betekent letterlijk ‘regenachtig en gelaagd’. Dit is een echte neerslag brengende wolk. Uit deze wolk kan het urenlang matig regenen of sneeuwen en soms is de neerslag zelfs zwaar. Het kan ook zijn dat de grond niet bereikt wordt. De altostratus wordt eerst dikker, komt lager en wordt donkergrijs met nog donkerder onscherpe plekken.

Weetje

Moeilijk is het om in de avond of nacht te zeggen of het altostratuswolk of een nimbostratus is. De afspraak ligt dan aan de regen of sneeuw. Regent of sneeuwt het, dan is het nimbostratus.