De Nobelprijzen van de familie Curie

Het begon allemaal met Pierre en Marie Curie en hun baanbrekend werk op het gebied van radioactiviteit. De familie Curie is meerdere malen geëerd met Nobelprijzen voor hun werk op dit terrein en het bleef hierbij niet alleen bij Nobelprijzen voor Pierre en Marie. Een (aangetrouwd) lid van deze familie heeft tevens de Nobelprijs voor de Vrede in de wacht gesleept. Een klein portret van het leven van deze uitzonderlijke familie en hun Nobelprijzen.

Pierre en Marie Curie

Pierre Curie werd op 15 mei 1859 geboren in Parijs en Maria Salomea Skłodowska werd op 7 november 1867 geboren in Warschau. Nadat Maria Skłodowska op haar vijftiende cum laude slaagt voor de middelbare school gaat ze werken als lerares. In de avonduren volgt ze in het geheim colleges aan de verboden “Vliegende Universiteit van Warschau”. Het is voor vrouwen verboden om universitair onderwijs te volgen in het gerussificeerde Polen. Uiteindelijk lukt het haar om in 1891 naar Parijs te gaan en daar de richtingen natuurkunde, scheikunde en wiskunde te volgen aan de Sorbonne in Parijs.

Ook Pierre is afgestudeerd aan de Sorbonne in Parijs en samen met zijn broer Jacques doet hij onderzoek naar het effect van pyro-elektriciteit. Samen ontdekken de broers de hieraan verwante piëzo-elektriciteit (1880). In 1894 ontmoeten Pierre en Maria elkaar. Marie is dan bezig met een onderzoek, waarvoor ze zijn advies vraagt. Uiteindelijk stappen ze op 26 juli 1895 in het huwelijksbootje. Hun huwelijksgeluk wordt op 12 september 1897 bekroond met de geboorte van hun oudste dochter Irène.

De eerste Nobelprijs

In 1903 volgt de eerste Nobelprijs. Zowel Maria als Pierre Curie ontvangen in dat jaar de natuurkunde Nobelprijs voor hun onderzoek naar de stralingsfenomenen. Maria Curie is hiermee de eerste vrouw die ooit de Nobelprijs kreeg.

Op 6 december 1904 wordt de jongste dochter van het echtpaar geboren, genaamd Ève. Nog geen anderhalf jaar later vindt er een tragisch ongeval plaats. Op 19 april 1906 struikelt de 46-jarige Pierre bij het oversteken van de Rue Dauphine en wordt hij overreden door een rijtuig. Pierre is op slag dood.

Na de dood van Pierre zet Marie het onderzoek alleen voort en in 1911 krijgt ze voor de tweede maal de Nobelprijs. Dit maal de scheikunde Nobelprijs voor haar ontdekking van radium en polonium en haar studie naar de aard en samenstelling van deze elementen.

In 1910/1911 krijgt Marie Curie een affaire met de getrouwde Michael Langevin. Wanneer deze affaire uitkomt ontstaat er een schandaal, waarbij vooral de publiciteitsschuwe Marie Curie zwaar onder vuur komt te liggen. Op 4 juli 1934 overlijdt Madame Curie aan leukemie. Deze leukemie heeft ze gekregen door de blootstelling aan enorme dosis straling tijdens haar onderzoek.

Dochter Ève Curie

Ève Curie voelde zich in tegenstelling tot de rest van de familie niet aangetrokken tot de exacte wetenschap. Ze was wel wetenschappelijk onderlegd, want ze was afgestudeerd in wetenschap en filosofie. Ze was een creatieve vrouw die naast schrijfster en journaliste een uitstekende pianiste was. Ze trouwde in 1954 met Henry Richardson Labouisse en samen met hem zet ze zich in voor Unicef. Haar echtgenoot ontving in 1965 de Nobelprijs voor de Vrede, vanwege zijn werk voor Unicef. Ève Curie maakte er soms het volgende grapje over: “Er waren zes Nobelprijzen in mijn familie, twee voor mijn moeder, één voor mijn vader, één voor mijn zus, één voor mijn zwager en één voor mijn man. Alleen ik ben niet geslaagd …”

In 1937 schreef ze een biografie over het leven van haar moeder, met de titel “Madame Curie”. Vanaf dat moment wordt Marie Curie meestal aangeduid met Madame Curie. Ève Curie kreeg geen kinderen en overleed op 22 oktober 2007.

Dochter Irène Joliot Curie

Irène deelde al jong dezelfde interesses als haar ouders en hielp vanaf haar zeventiende haar moeder met haar onderzoek. Zo ontmoette ze de assistent van haar moeder Frédéric Joliot, met wie ze in 1926 trouwt. Kort na hun trouwen neemt het echtpaar de achternaam Joliot Curie aan. In 1934 wordt Irène Joliot Curie staatssecretaris voor Wetenschappelijk Onderzoek van de Franse regering. In 1935 krijgen zowel Irène als Frédéric de Nobelprijs voor de scheikunde uitgereikt. Dit vanwege hun ontdekking van kunstmatige radioactiviteit. Het echtpaar krijgt twee kinderen, dochter Hélène Joliot Curie (27-09-1927) die later kernfysicus wordt en zoon Pierre Joliot Curie (biofysicus, geboren op 12 maart 1932).

Zowel Irène als Frédèric overlijden aan leukemie door de blootstelling aan enorme dosis straling gedurende hun onderzoek. Irène op 17 maart 1956 en Frédèric op 14 augustus 1958.

Het nageslacht Curie

Hélène Joliot Curie (kleindochter echtpaar Curie) trouwt met Michel Langevin, de kleinzoon van de Paul Langevin die in 1911 een affaire had met haar grootmoeder. Beiden werken ze als kernfysicus en samen krijgen ze een zoon Yves Langevin die astrofysicus is.