Kola, het diepste boorgat ter wereld

De wetenschap weet weinig zeker over de de binnenkant van de aarde. Er zijn verschillende theorieën over. Een gat boren in de aardkorst is een omvangrijke klus die erg duur is. Alleen uit commercieel oogpunt kan deze klus geklaard wordt omdat de winstbeluste mens op zoek is naar olie en gas. Voor de fundamentele geologische onderzoekingen is er geen geld. Doordat de wetenschappelijke prestatiedrang van het koude oorlogtijdperk tot stilstand is gekomen zit de ontwikkeling van fundamentele geologische onderzoeken in een diep gat. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud

• De diepste boorgaten ter wereld
• Wetenschappelijke prestatiedrang
• Streefdiepte niet gehaald
• Waterstof op 12 kilometer diepte
• Fundamenteel geologisch onderzoek
• Verschillende theorieën omtrent de aardkorst
• Tektonische platentheorie
• Traagheid van geologische ontwikkelingen
• Diepzeeboringen

De diepste boorgaten ter wereld

De mens is altijd gefascineerd geweest over hoe de binnenkant van de aarde eruit ziet. De mens is nog niet echt diep geweest. Jules Verne schreef over een reis naar de maan en een reis naar de binnenkant van de aarde. Alhoewel de maan reeds bewandeld werd, ook al was de laatste keer in 1972, weten we vrijwel niets zeker over de binnenkant van de planeet waarop de mensheid woont.

Wetenschappelijke prestatiedrang

De communistische dictatuur heeft vele wetenschappelijke ontdekkingen op zijn geweten. De koude oorlog leidde tot allerlei wetenschappelijke prestatiedrang van de communisten tegenover de westerse wereld. In het koude oorlogtijdperk was er niet alleen een strijd om de reis naar de maan maar ook naar het binnenste der aarde. Deze strijd is vooralsnog door de Russen gewonnen. De plek op de landmassa van de aarde waar de mens het diepst heeft geboord in de aardkorst ligt in Kola, Rusland en wordt in het Engels de Kola Superdeep Borehole genoemd.

Streefdiepte niet gehaald

De Russen hadden de bedoeling om 15 kilometer diep te behoren maar hebben die streefdiepte niet gehaald. Men kwam tot 12 kilometer en 262 meter diep. Als boor werd een innovatieve technologie gebruikt. Niet de 12 kilometer lange boor draaide rond maar de boorvloeistof aan de boorkop draaide. De Russen zijn begonnen met boren in 1970. In 1979 overtrof men de tot dan toe diepste boorgaten die gelegen waren in de VS. In 1989 bereikte men de afstand van 12.262 kilometer en heeft men niet verder kunnen boren. Door stopzetting van financiële middelen om het werk uit te voeren is men op die diepte blijven steken.

Waterstof op 12 kilometer diepte

Men deed interessante geologische ontdekkingen omtrent de aardkorst. Het meest interessant was dat er op diepte van 12 kilometer waterstof werd aangetroffen. Dat hadden de geologen niet verwacht. Men vermoed dat het water niet naar de oppervlakte kon komen omdat een granietlaag het water tegenhield. Door de aanwezigheid van waterstof ontdekte men modderlagen tussen het graniet en bastaltlagen. Als er op 12 kilometer diepte al onverwachte dingen gebeuren wat zal er dan zijn op 6300 kilometer diepte, het middelpunt der aarde? Nog veel meer verrassingen! We weten niet hoe de binnenkant van de aarde eruit ziet. We zouden aan de buitenkant van een holle aarde kunnen leven.

Fundamenteel geologisch onderzoek

Er waren meerdere redenen van de Russische wetenschappers om dit boorgat te maken. Men wilde onderzoek doen naar de geologische samenstelling van de aarde. Een andere reden was dat men erachter wilde komen waarom er een discontinuïteit zit in de verspreiding van seismische bewegingen. Volgens de theorieën van wetenschappers kunnen sommige seismische verschijnselen niet worden verklaard.

Verschillende theorieën omtrent de aardkorst

Volgens een theorie van Harrold Jeffrys uit 1926 vermoedde men dat de overgang van basaltlagen naar granietlagen de oorzaak van seismische onlogische verschijnselen, ook wel de Moho-discontinuïteit genoemd. De Theorie van Jeffrys heeft men inmiddels kunnen uitsluiten omdat bewezen is dat hij onwaar is. De seismische anomalieën zijn volgens een nieuwe theorie wellicht het gevolg van aardlagen die veel gemineraliseerd water in zich op hebben genomen. Aan de andere kant weet men weinig van de samenstelling van de aardkorst omdat boringen zelden plaats vinden vanwege technische en financiële beperkingen. Er zijn wetenschappers die opperen dat de aarde niet massief is maar dat de aardkorst slechts 800 tot 1000 kilometer diep is. Deze theorie zegt we op een holle aarde wonen; de wetenschap gaat momenteel uit van een massieve aarde maar heeft de holle aarde theorie nooit overtuigend kunnen uitsluiten, mede vanwege alle problemen die het oplevert om een kijkje te gaan nemen.

Tektonische platentheorie

Volgens de meest gangbare theorie is de aarde niet hol maar bestaat het binnenste van de aarde uit gesmolten steen of vloeibare lava. Daarop drijven de continentale, tektonische platen. De meeste geologische verschijnselen zoals vulkaanuitbarstingen en aardbevingen kunnen met dit theoretische model worden verklaard maar de geologie zit nog met veel vragen.

Traagheid van geologische ontwikkelingen

Boren in de aardkorst is geen makkelijke opgave. Een gat van tien kilometer boren kost al snel rond de 40 miljoen euro. De geologische wetenschap ontbeert dat geld. Daarom moet men het vooral hebben van boortechnieken uit de gas- en olieindustrie. Boorprojecten in Duitsland en de VS zijn net als het Kola-project in Rusland stil komen te liggen. In Zweden werd de overheid door een enthousiaste wetenschapper overgehaald om een gat te boren op zoek naar gas maar dit project resulteerde in een mislukking. Men boorde in een meteorietkrater maar de boring ging helemaal verkeerd en de boorstang kwam in een hoek van 45 graden onder de grond vast te zitten. De financiële moeilijkheden en het gebrek aan kennis over de aardkorst bemoeilijken wetenschappelijke vooruitgang op geologisch vlak.

Diepzeeboringen

Boringen worden vooral gedaan door oliemaatschappijen in de hoop een rijkelijke bron te vinden om door ontploffingsmotoren aangedreven vervoersmiddelen te voorzien van brandstof. In 2008 boorde een oliemaatschappij 25 meter dieper tot 12 kilometer en 287 meter. Dit gebeurde in de wateren van de Perzische golf van Qatar in opdracht van Maersk oil. De wereld verbruikt haar olievoorraden razendsnel en dat neigt grote bedrijven ertoe steeds dieper te boren om hun winstgevende handel in stand te houden. Dit boorgat is het diepste in zee maar het Kola boorgat blijft daarmee het diepste boorgat op land.