Parapsychologie, positieve wetenschappers

Veel wetenschappers hebben zich de laatste honderd jaar met het paranormale beziggehouden. Een aantal onder staat negatief ten opzichte van de parapsychologie. Veel onder hen hebben zich echter voor de parapsychologie uitgesproken. In dit artikel geef ik een aantal voorbeelden.

Parapsychologie wetenschap of bijgeloof?

Sedert het einde van de 19de eeuw hebben heel wat wetenschappers, waaronder enkele zeer grote, paranormale fenomenen onderzocht.

De wetenschap moet immers alles onderzoeken en het kaf van het koren scheiden. Hieronder geef ik een aantal onder hen die positieve conclusies hebben getrokken over de paranormale verschijnselen die ze hebben onderzocht.

Alexander Aksakov (1832-1903)

Aksakov was niet formeel wetenschapper, doch raadgever van de Russische staat. Hij ging wel enkele jaren geneeskunde studeren aan de Universiteit van Moskou om de paranormale verschijnselen objectiever te kunnen onderzoeken. Hij reisde de wereld af om de paranormale claims te verifiëren en moest vaak positief concluderen.

Sir William Barret (1844-1925)

Barret was docent wetenschappen en lid van de Royal Society. Hij was medestichter van de SPR, onder meer omdat geen enkel wetenschappelijk tijdschrift zijn onderzoekingen in het paranormale wilde publiceren. Barret was een tijd president van de SPR. Hij is vooral bekend voor zijn onderzoekingen inzake wichelroede, telepathie en helderziendheid.

Henri Bergson (1859-1941)

Deze universele geleerde en Nobelprijswinnaar was een tijd lang voorzitter van de SPR. Hoewel hij in de wereld bekend is geworden als filosoof, deed hij een aantal experimenten in parapsychologie en spiritistische verschijnselen. Hij concludeerde dat na een grondige selectie van de uitslagen, nog steeds positieve resultaten overblijven.

Emile Boirac (1851-1917)

Boirac was filosofieprofessor en Rector van de Academies van Grenoble en Dijon. Hij bestudeerde onder meer de menselijke uitstraling en het dierlijk magnetisme. Voor zijn onderzoekingen in de parapsychologie kreeg hij veel kritiek van het wetenschappelijk establishment.

Ernesto Bozzano (1862-1943)

Oorspronkelijk humanist en positivist, kwam Bozzano onder de indruk van het paranormale na het lezen van het werk van Gurney, Meyers en Podmore en Aksakov. Hij deed jarenlang onderzoek en publiceerde zeer veel, waaronder paranormale verschijnselen bij dieren, leven na de dood, bezetenheid, paranormale verschijnselen op het moment van de dood, bilocaties, materialisaties, enz. Jammer genoeg zijn zijn werken over het algemeen enkel gepubliceerd in het Italiaans en het Frans.

Dr. Giuseppe Calligaris (1876-1944)

Calligaris was docent neuropathologie in Rome. Hij ontwikkelde technieken om door pigmentverplaatsingen of –veranderingen op de huid, door middel van reflexstimulatie, beelden te laten ontstaan van microben en voorwerpen.

Sir William Crookes (1832-1919)

Prof. William Crookes, lid van de Royal Society, was een der grootste Britse fysici en scheikundigen. Hij was een tijd voorzitter van de SPR. Volgens Prof. Charles Richet luidde Crookes, met zijn onderzoek van het Daniel Dunglas Home, het beroemdste medium aller tijden, de wetenschappelijke parapsychologie in. Door het medium Florence Cook (materialisaties van Katie King) zou hij zich hebben laten misleiden.

Dr. Karl Du Prel (1938-1899)

Du Prel studeerde filosofie in Tübingen. Later werd hij beroepsmilitair. Naar het voorbeeld van de SPR stichtte hij in München het Psychologische Gesellschaft, waar paranormale verschijnselen werden bestudeerd.

Camille Flammarion (1842-1925)

De wereld kent Camille Flammarion als de grote astronoom, stichter-directeur van de sterrenwacht van Juvisy bij Parijs, stichter van de Société Astronomique de France en auteur van tientallen boeken over populair-wetenschappelijke astronomie. Nochtans heeft hij veel geëxperimenteerd op gebied van het paranormale en het spiritisme. Hij is een der eerste, zoniet dé eerste, die grootschalig onderzoek heeft verricht naar getuigenissen van paranormale verschijnselen. Hij vroeg aan het groot publiek hun persoonlijke paranormale ervaringen in te zenden. Een selectie van zijn archief heeft hij in een aantal boeken gepubliceerd.

Dr. Theodore Flournoy (1854-1920)

Prof. Flournoy was doctor in de geneeskunde en achtereenvolgens professor in fysiologische psychologie, experimentele psychologie en wetenschapsgeschiedenis en -filosofie. Hij wordt meestal geassocieerd met het onderzoek naar het medium Hélène Smith. Zijn algemene thesis is dat de spiritistische verschijnselen berusten op een dissociatie van de persoonlijkheid. Toch moest hij toegeven dat de elementen van xenoglossie bij haar moeilijk te verklaren waren en sommige herinneringen aan vorige levens vrij indrukwekkend waren.

Dr. Gustave Geley (1865-1924)

Naast zijn succesvolle artsenpraktijk legde Dr. Geley zich toe op grondig onderzoek van spiritistische verschijnselen. Hij verwierf faam met zijn onderzoekingen naar telekinese en fantoomafdrukken van handen en voeten. Hij wist tal van wetenschappers en academici te overtuigen van de realiteit van zijn experimenten.

Hans Gerding (1947)

Professor Doctor Hans Gerding studeerde filosofie en later parapsychologie bij Tenhaeff. Hij is reeds jaren directeur van het Instituut voor Parapsychologie in Utrecht en sedert 2005 doceert hij Metafysica in de geest van de Theosofie in de Proklos leerstoel aan de Universiteit van Leiden. Gerding is onder meer gespecialiseerd in Ganzfeld-experimenten.

James Hyslop (1854-1920)

Hyslop was professor in de filosofie aan de Columbia University. Na een tijdlang secretaris te zijn geweest van de Amerikaanse afdeling van de SPR, werd hij de eerste voorzitter van de Amerikaanse SPR. Hij was overtuigd tijdens de seances met de overleden geest van zijn vader te hebben gecommuniceerd.

William James (1842-1910)

William James was doctor in de geneeskunde en later professor in de filosofie. Hij was lid van de Amerikaanse afdeling van de SPR en overtuigd van de paranormale verschijnselen en het contact met overledenen.

Sir Oliver Lodge (1851-1940)

Prof. Fysica en Rector van de Universiteit van Birmingham, lid van de Royal Society. Hij deed baanbrekend werk in de fysica, onder meer in verband met de ether. Hij is tevens uitvinder van de luidspreker. Lodge was lid van de Society for Psychical Research en overtuigd van paranormale en spiritistische verschijnselen.

Cesare Lombroso (1836-1909)

Dr. Lombroso was psychiater en criminoloog. Hij was professor in de psychiatrie in Pavia. Hoewel aanvankelijk heel sceptisch, werd hij overtuigd van de spiritistische fenomenen.

Dr. Joseph Maxwell (1858-1938)

De jurist Maxwell was procureur-generaal bij het Beroepshof van Bordeaux en studeerde daarna medicijnen. Hij was lid van het bestuur van het Institut Métapsychique International. Hij deed belangrijk onderzoek naar spiritisme en telekinese.

Robert Morris (1942-2004)

Psycholoog van de Duke University (North Carolina, USA), werd hij professor parapsychologie voor de Arthur Koestler-leerstoel aan de Universiteit van Edinburg. Specialiteit: Ganzfeld-experimenten.

Henri Morselli (1852-1929)

Deze filosoof, antropoloog en psychiater was aanvankelijk zeer sceptisch, maar zijn experimenten met het medium Eusapia Paladino overtuigden hem van de spiritistische verschijnselen.

Julien Ochorowicz (1850-1918)

Prof. Ochorowicz was een Pools filosoof bestudeerde vooral hypnotische en telekinetische verschijnselen. Hij werkte onder meer met Eusapia Paladino.

Dr. Eugène Osty (1874-1938)

Osty was een tijd directeur van het Institut Métapsychique International. Hij werkte veel met het medium Rudi Schneider. Hij ontdekte ook dat een medium bij telekinetische experimenten een substantie uitstraalt die een bundel infraroodstralen kan onderbreken.

Prof. Dr. Johannes Jacobus Poortman (1896-1970)

Poortman studeerde filosofie en psychologie aan de Universiteit van Groningen bij Professor Gerardus Heymans. Hij was van bij de aanvang lid van de Nederlandse Society for Psychical Research. Van 1958 tot 1966 doceerde hij aan de Universiteit van Leiden Metafysica in de geest van de Theosofie in de Proklos leerstoel. Hij is de vader van het Hylisch Pluralisme.

Joseph Banks Rhine (1895-1980)

Prof. Rhine was aanvankelijk botanicus. Hij werd professor in de filosofie en psychologie aan de Duke University, waar hij in 1935 het Parapsychologisch Laboratorium oprichtte. Hij staat bekend voor zijn kwantitatieve onderzoeken, waarbij enorm grote aantallen experimenten werden verricht en statistisch geëvalueerd. Samen met Zener ontwierp hij de Zener kaarten, die veel geschikter waren voor telepathische experimenten dan de gewone speelkaarten.

Charles Richet (1850-1935)

Prof. Dr. Charles Richet kreeg in 1913 de Nobelprijs voor Fysiologie voor zijn studies over de anafylactische schok. Hij had in zijn jeugd zelf minstens één paranormale ervaring (1872). Richet was voorzitter van de SPR, de Institut Métapsychique Internationale en erevoorzitter van de Société Universelle de Sciences Psychiques. Hij onderzocht op kritische wijze veel paranormale en spiritistische verschijnselen. Wellicht waren zijn conclusies soms te streng, soms te mild. Zo reduceerde hij – net als James Braid - alle verschijnselen van dierlijk magnetisme tot hypnose, terwijl hij anderzijds nooit de fraude van Eva C. ontmaskerde.

Albert De Rochas (1837-1914)

Kolonel De Rochas was hoofd van de Polytechnische School, waar hij baanbrekende experimenten deed inzake uittreding, de aura en dergelijke. Voor deze onderzoekingen werd hij verplicht af te treden, maar zijn werk zal altijd klassiek blijven.

Rupert Sheldrake (1942)

Sheldrake is van opleiding bioloog. Hij werd bekend voor zijn model der morfogenetische velden. Hij herhaalde de staarexperimenten van Johannes Jacobus Poortman en deed onderzoek naar paranormale vermogens bij dieren.

Dr. Albert Von Schrenck-Notzing (1862-1938)

Hoewel medicus van opleiding bestudeerde hij vooral hypnotische en spiritistische verschijnselen. Hij werkte samen met de befaamdste mediums en parapsychologen uit zijn tijd.

Prof. Dr. Wilhelm Tenhaeff (1894-1981)

Tenhaeff studeerde psychologie in Utrecht en zou aan dezelfde universiteit 25 jaar lang hoogleraar parapsychologie worden. Hij was een der initiatiefnemers en jarenlange bezieler van het Tijdschrift voor Parapsychologie. Tenhaeff werd wereldberoemd omwille van zijn experimenten met de helderziende Gerard Croiset, onder meer met de bekende stoelenproef.

Professor Robert Tocquet (1898-1993)

Tocquet was een universele geleerde die meer dan 50 boeken publiceerde over zeer uiteenlopende onderwerpen. Hij was hoogleraar in fysica, chemie en natuurwetenschappen. Als expert in de goochelkunst was hij goed geplaatst om de parapsychologische verschijnselen te onderzoeken. Hij heeft de meeste grote Franse parapsychologen persoonlijk gekend en heeft zelf geëxperimenteerd met telepathie, psychokinese, ectoplasmie en helderziendheid. Hij was eveneens een aantal jaar voorzitter van het Institut Métapsychique International.

Professor Henri Van Praag (1916-1988)

Van Praag was een der veelzijdigste geleerden van na de tweede wereldoorlog. Hij was psycholoog, filosoof en parapsycholoog, maar kende 17 talen passief, waarvan 11 actief. Hij stichtte een aantal hogescholen en universiteiten en stond uiteindelijk aan het hoofd van een dertigtal verschillende instellingen en verenigingen. In tegenstelling tot Tenhaeff die de parapsychologie als een subgebied van de psychologie beschouwde, wilde Van Praag de psychologie als een specifiek geval in de parapsychologie incorporeren. Hij schreef ongeveer 200 boeken.

Leonid Vassiliev (1891-1966)

Vassiliev was professor fysiologie aan de universiteit van Leningrad. Hij is het boegbeeld van het Sovjetonderzoek inzake telepathie.

René Warcollier (1881-1962)

Warcollier was voor de wetenschap een zeer bekwaam chemicus, die baanbrekend werk verrichtte inzake synthetische vervaardiging van edelstenen, maar voor de parapsycholoog is hij een der grote onderzoekers van de telepathie, onder meer de telepathische overdracht van tekeningen. Hij was een tijd lang voorzitter van het Institut Métapsychique International.