Ardi, missing link gevonden

Ardi heet ze, het vrouwelijke skelet van de Ardipithecus ramidus. Ze wordt als een missing link in de menselijke evolutie beschouwd. Maar is ze dat ook? Ardi leefde 4,4 miljoen jaar geleden, in het gebied (in de regio Afar) wat nu Ethiopië heet. Ardi was de eerste primaat die rechtop liep. Ze at noten, vruchten, insecten en kleine zoogdieren. Ze kon niet praten zoals moderne mensen kunnen, en ze maakte geen gebruiksvoorwerpen. De Ardipithecus ramidus is een voorouder van de mens. De Ardipithecus ramidus had al veel menselijk gedrag, zoals rechtop lopen op de voeten; ook vermoeden wetenschappers dat Ardipithecus ramidus in gezinsvorm leefde. Ardi en haar soortgenoten Ardipithecus ramidus woog ongeveer 50 kilo, was ongeveer 1,20 lang en was vermoedelijk behaard. Wat heeft deze vondst voor invloed op de evolutie-theorie?

Paleontoloog Tim White heeft met zijn team vijftien jaar onderzoek gedaan naar deze oermens en voorouder van de moderne mens. Ardipithecus ramidus wordt officieel als een missing link gezien. Een stukje van de evolutionaire puzzel van de mens. Ze was geen mens en ook geen chimpansee. Ze had menselijke eigenschappen (rechtop lopen, de wijze waarop de schedel op de nek stond, de stand van het bekken) en aapachtige eigenschappen (goed kunnen klimmen, grijpteen aan de voet, in bomen klimmen). De mogelijkheid dat de mens afstamt van de chimpansee, is hiermee verworpen. De mens en de chimpansee stammen beiden af van een gezamenlijke voorouder. De een ontwikkelde zich tot aap, de ander tot mens. Ardi is niet die ene gezamenlijke voorouder, maar wel een voorouder in die lijn. De gezamenlijke voorouder is waarschijnlijk 6 à 7 miljoen jaar oud, en moet nog gevonden worden. Door steeds dieper in de aarde te graven worden dergelijke vondsten gevonden. Ardi's skelet was echter al heel broos. Bot-stukken en fossielen liggen daardoor letterlijk en figuurlijk niet voor het oprapen.

Ardi

Vijftien jaar hield White en zijn team de vondst van Ardi geheim, om onderzoek te kunnen doen. Er werd een bijna volledig skelet gevonden en ook nog verschillende botresten en tanden van meer dan 20 oermensen van de Ardipithecus ramidus soort. Ardi leek niet veel op een chimpansee. Ze steunde bijvoorbeeld niet met de knokkels van haar handen op de grond en slingerde ook niet van tak tot tak aan de armen, maar ze kon wel goed klimmen. Het DNA van chimpansees is voor 98% gelijk aan het DNA van mensen. Men ging er altijd vanuit dat als men een voorouder van de mens zou vinden, deze op een chimpansee zou lijken. Ardi is echter geen mens en geen chimpansee. Ze is een geheel nieuwe vondst.

Woonomgeving Ardipithecus ramidus

Deze oermens leefde in bossen en woonde in de bomen en op land. Ze liep rechtop, op twee benen maar was ook bekwaam in het klimmen van bomen. Ze had handen en voeten, maar haar grote teen had een grijpfunctie en was duim-achtig, om zich mee vast te houden aan de takken. Toch gaat men ervan uit dat Ardipithecus ramidus niet heel veel tijd in bomen doorbracht. Ze gebruikte de bomen waarschijnlijk om te slapen, om er voedsel te zoeken in de vorm van fruit, vruchten, noten en bladeren en om er in te vluchten. De manier waarop haar schedel op haar nek stond en haar bekken boven haar voeten, wijst zonder twijfel op een wezen wat rechtop kon lopen, zoals de mens. Ook de vorm van de voet en de stugheid van de platte voet, wijst op rechtop lopen.

De missing link, hoe zag Ardi er uit?

Mannelijke en vrouwelijke ardipitheci verschilden niet al te veel van elkaar. Om die reden menen onderzoekers dat de Ardipithecus ramidus al een hechte band onderhielden als man en vrouw en dat zij paren vormden. Ardi had kleine hersenen, lange armen, handen en voeten met een duimachtige grote teen. Ardipithecus ramidus (Latijnse soortnaam) liep rechtop. De wijze waarop de haar bilspieren op haar bekken en heupen lagen, bewijzen dat ze rechtop liep. Haar handpalmen waren kort en haar vingers soepel. In de bomen liep ze wel risico om te vallen aangezien ze niet zoals apen van tak tot tak kon slingeren.

Missing link

Wetenschappers zijn lang overtuigd geweest dat er voor Lucy (het skelet van een jonge Australopithecus-vrouw) een mengvorm of tussenvorm tussen aap en mens leefde. Ardipithecus ramidus, die twee miljoen jaar voor Lucy leefde, bewijst echter dat er naast aapachtige al mensachtigen bestonden, ver dus voordat Lucy (3,2 miljoen jaren geleden) leefde. Ardipithecus ramidus is daarom een missing link in de evolutie van de mens. Deze bevindingen zetten de wetenschap op zijn kop. Voorheen werd bijvoorbeeld gedacht dat aapachtige op savannes rechtop waren gaan lopen, nu blijkt dus dat er al mensachtige waren die in bomen leefden. Deze vondst is volgens paleontoloog David Pilbeam (Harvard Universiteit) een van de belangrijkste ontdekkingen voor de studie over menselijke evolutie.

Het fossiele skelet van Ardi bestaat uit:

• schedel (geplet).
• verschillende kiezen.
• verschillende tanden.
• het bekken.
• twee voeten.
• een been.

Lees verder

• Oervolk Tasaday, de weg naar (h)erkenning
• Charles Dawson vond de missing link
• Ida fossiel, de missing link?