De mythen rond Genetische Modificatie

Genetische modificatie is een jonge wetenschap. Voor veel mensen is het onduidelijk wat nu wel en wat niet genetisch gemodificeerd of genetisch gemanipuleerd is. Men ziet op een verpakking ‘gemodificeerd zetmeel’ staan en gaat uit van genetische manipulatie. ‘Van horen zeggen’ is een andere manier waarop mythes de wereld in komen. Iemand hoort dat oranje paprika’s of blauwe aardappels genetisch gemanipuleerd zijn en verteld dit verder, onwetend dat dit in feite niet waar is. Bij genetische manipulatie wordt iets veranderd in de erfelijke aanleg (= de genen) van een plant of dier. Deze aanpassing kan grote gevolgen hebben, of hele kleine. Genetische modificatie heeft voordelen voor de productie van gewassen en potentieel ook voor vlees. Echter, er zijn ook grote nadelen aan verbonden. Er gaan verschillende verhalen rond over genetisch gemodificeerde producten en over welke producten genetisch gemodificeerd zijn. Veel van deze verhalen zijn onjuist.

Gemodificeerd zetmeel

Dit is misschien wel de meest hardnekkige mythe omtrent genetische modificatie. Gemodificeerd zetmeel is niet – zoals veel mensen denken – genetisch gemodificeerd. Het is chemisch gemodificeerd om de eigenschappen te veranderen. Hier komt geen gentech aan te pas, er zijn geen speciale zaden nodig en de aardappelen die gebruikt worden zijn hetzelfde als de aardappelen en andere producten die je normaal op je bord legt. Bepaalde stoffen in het zetmeel worden afgebroken en het zetmeel wordt dusdanig aangepast dat het oplosbaar is in koud water. Gemodificeerd zetmeel kán wel afkomstig zijn van genetisch gemodificeerde gewassen, maar dit staat altijd extra op het etiket.

Genetisch gemodificeerd voedsel is overal

Gebaseerd op de mythe van gemodificeerd zetmeel, denken veel mensen dat genetisch gemodificeerd voedsel overal te vinden is. Op veel verpakkingen van kant-en-klaarmaaltijden, vegetarische producten, snoep, koek en soepen staat ‘gemodificeerd zetmeel’. Dit zijn echter geen genetisch gemanipuleerde producten, zoals eerder aangegeven. Genetisch gemodificeerd voedsel is in Nederland en België – en in heel Europa – echter weinig in de schappen te vinden. Veel genetisch gemodificeerde gewassen zijn niet toegestaan in de Europese Unie.

De blauwe aardappel

Een blauwe aardappel is niet bepaald het normale beeld van een aardappel. Het is vreemd. Een blauwe aardappel kan toch niet natuurlijk zijn? Fout. Blauwe aardappelen zijn een aardappelras net als alle anderen, behalve de kleur en de voedingswaarden. Blauwe aardappelen worden gezien als extra gezond door de hoge voedingswaarden. Ze zijn blauw, paars of blauwpaars door de aanwezigheid van anthocyanen. Deze natuurlijke kleurstof zit ook in rode bieten, aubergines en blauwe druiven. Blauwe aardappelen zijn dus niet ontstaan door genetische modificatie, maar gewoon door ouderwets kweken en kruisen.

Oranje paprika

Omtrent oranje paprika’s zijn verschillende mythes in de wereld. Zo zouden ze genetisch gemodificeerd zijn. Dit is niet gebaseerd op de werkelijkheid. Oranje paprika’s zijn net als andere paprika’s gekruist via de gebruikelijke weg. Hieraan is geen genetische manipulatie te pas gekomen. Behalve oranje paprika’s zijn er veel andere kleuren paprika’s, van paars tot mint-kleur tot bruin, paprika’s zijn er in veel verschillende kleuren. Al deze soorten zijn op natuurlijke manieren gekruist. Dit neemt niet weg dat het niet mogelijk is om paprika’s genetisch te modificeren, maar gemodificeerde paprika’s kom je niet zomaar tegen. Dat alle paprika’s met een ‘ongewone’ kleur genetisch gemanipuleerd zijn is een mythe.

Gevaarlijk

Veel mensen houden een slag om de arm als het om genetisch gemodificeerde gewassen gaat. Dit is te begrijpen. Er is weinig bekend over genetische modificatie, in elk geval bij de gemiddelde consument. Genetisch gemodificeerde producten kunnen potentieel veel schade aanrichten. Echter, voor ze in Europa verkocht mogen worden moeten producten door een reeks test. Voedsel kan niet zomaar in de winkel belanden, de producent moet eerst bewijzen dat het geen kwaad kan. Genetisch gemodificeerd voedsel in de supermarkt is dus niet gevaarlijk. Je kunt er rustig vanuit gaan dat je er niet ziek van wordt en het is niet kankerverwekkend. Bij voedselallergieën is het wel extra opletten, gemodificeerde gewassen kunnen een allergie veroorzaken.

Lees verder

• Genetische modificatie: wat eet ik eigenlijk?
• Wat is genetische modificatie of genetische manipulatie?
• De gevaren van genetische modificatie of manipulatie
• De voordelen en toepassingen van genetische modificatie