Conjunctuur stabilisatoren

De conjunctuur is de schommeling in de economische groei rond de trend. Grote schommelingen in de economie zorgt dat er veel onrust heerst in de economie. Om dit te voorkomen zijn er conjunctuur stabilisatoren die de schommelingen afzwakken. Wat zijn die conjunctuur stabilisatoren en wat zijn de effecten van die stabilisatoren?

Ingebouwde stabilisatoren

Sommige economieën hebben ingebouwde conjunctuur stabilisatoren. Ingebouwde conjunctuur stabilisatoren zwakken de schommelingen van de conjunctuur af. Deze zijn ingevoerd om het actief ingrijpen van de overheid te beperken en het de markt vanzelf op te laten lossen met een beetje hulp. De Nederlandse economie heeft drie verschillende conjunctuur stabilisatoren, namelijk:

• Inkomensoverdracht
• Progressieve belastingen
• Minimumloon

Inkomensoverdracht

We zullen als eerst het inkomensoverdracht bespreken. In een laagconjunctuur is de werkloosheid groter en verliezen steeds meer mensen hun baan en dus ook hun salaris. In Nederland kan je dan werkloosheidsuitkering en bijstandsuitkering ontvangen, als je een bepaalde tijd werkloos bent. Zo heeft iedereen tenminste een inkomen en staat niemand zonder inkomen. Die mensen kunnen nog steeds hun geld uitgeven wat de vraag naar goederen in Nederland niet nog verder terug laten zakken. Zo raakt de Nederlandse economie niet in een vicieuze cirkel.

Progressieve belastingen

Progressieve belastingen zijn een stabilisatoren in een hoogconjunctuur. Progressieve belastingen houdt in dat naarmate je meer verdient je meer geld moet afdragen aan de belasting. Progressieve belastingen remmen de vraag naar goederen af in een hoogconjunctuur. Bij een hoogconjunctuur stijgen de lonen en verdienen mensen meer. Mensen willen dat geld uitgeven, maar door progressieve belastingen betalen mensen meer belasting en nemen de bestedingsmogelijkheden minder snel toe dan het inkomen stijgt.

Minimumloon

Het minimumloon is een ander stabilisator in een laagconjunctuur. Zoals je hiervoor al kon lezen, willen producenten minder uitgeven aan loonkosten in een laagconjunctuur. Bij inkomensoverdracht besproken we het feit dat producenten werknemers ontslaan om daar op te besparen. Producenten zullen meestal eerst de lonen proberen te verlagen. Om de lonen niet tot een te laag bedrag te laten dalen, heeft de Nederlandse regering een minimumloon ingesteld. Zo hebben werknemers zo lang ze een baan hebben tenminste een minimuminkomen waarmee ze nog steeds goederen kunnen kopen en zo zal de vraag naar goederen ook hierdoor niet te ver inzakken.

Overheidsingrijpen

Zorgen deze stabilisatoren ervoor dat de overheid niet meer hoeft in te grijpen bij conjunctuurschommelingen? Ja en nee. Bij kleine schommelingen zullen deze stabilisatoren genoeg zijn om de economie stabiel te houden, maar bij grote schommelingen kunnen deze stabilisatoren niet genoeg zijn. Vooral bij een lang aanhoudende laag conjunctuur, dat dan meestal al een recessie of depressie is geworden, is de regering soms nog genoodzaakt in te grijpen. Elke regering pakt het anders aan naar wat voor hen het beste lijkt. Zo kunnen regering veel gaan bezuinigingen op de overheidsuitgaven, maar bijvoorbeeld ook juist veel investeren in de economie om werkgelegenheid te creëren.

Lees verder

• Conjunctuurklok
• Wat zijn conjunctuurindicatoren?