Zonnestormen: wanneer zal de zon uitbarsten?

Zonnestormen zijn natuurlijke gebeurtenissen die optreden wanneer hoog aantal energetische deeltjes van de zon de aarde raakt. Dit gebeurd wanneer de zonne-energie vrij komt in de vorm van een uitbarsting of eruptie. Dergelijke uitbarstingen worden ook wel zonnevlammen genoemd. De energie komt vrij en wordt vervoerd door de ruimte.

Het ontstaan van een zonnestorm

Zonnestormen bevatten gas en andere materie, die zich verplaatsen met extreem hoge snelheden. Wanneer dergelijke deeltjes de Aarde of een andere planeet met een atmosfeer raken veroorzaken die een geomagnetische storm, met andere woorden een verstoring in het magnetische veld dat onze planeet omringt. Normaal zijn dergelijke uitbarstingen niet gevaarlijk. Zij zijn onder andere de oorzaak van het fenomeen poollicht, de heldere en kleurrijke verlichting in de lucht in de noordelijke regio’s van de aarde.

Het gevaar van een zonnestorm

Een zonnestorm kan ons echter op andere manieren in gevaar brengen. Dergelijke uitbarstingen van energie van de zon kan bijvoorbeeld communicatieproblemen veroorzaken, interfereren met satellietontvangst of tot foutieve GPS metingen zorgen. In het verleden hebben ze zelfs elektrische elektriciteitsnetwerken stilgelegd. De meest schadelijke gebeurtenissen gebeurde in de 19e eeuw, toen zonnestormen branden veroorzaakten in Noord-Amerika en Europa. Ze veroorzaakt aurora’ s (noorderlicht) die zo ver als het zuiden van de evenaar kwamen. Gelukkig was de wereld destijds niet zo afhankelijk van de technologie zoals het nu is. Zulke krachtige uitbarstingen kunnen hedendaags veel meer schade aanrichten.

Een Amerikaans onderzoek in 2008 toonde aan dat extreme zonnestormen miljarden dollars schade kunnen veroorzaken. Verschillende bedrijven over de hele wereld volgen de activiteit van de zon en de storingen die zich voordoen in de atmosfeer. Ze hebben ook detectoren die variaties in het magnetisch veld van de aarde vertonen.

De zonnecyclus

De zonnecyclus herhaald zich om de elf jaar. Sterrenwachten in Canada en Scandinavië rapporteren rond die cyclus al waarnemingen van meer noorderlicht dan normaal. Als de zon steeds actiever wordt zullen we meer en meer zonnevlammen zien rond die tijden.

De laatste grote problemen als gevolg van zonnestormen deed zich voor in 1994, toen de communicatiesatellieten boven Canada defect waren en de stroom in grote delen van het land voor een paar uur uit ging.

De gevolgen van een zonnestorm

Wanneer de zonnestormen door de atmosfeer van de aarde doordringen, zal het stralingsniveau ook vele malen hoger zijn. Veel vliegtuigmaatschappijen maken zich hier ernstige zorgen over, omdat zij voor lange afstandsvluchten vaak de Poolroute nemen. Deze route komt langs de gebieden waar de straling dan op zijn hoogste punt zal zijn. Tijdens dergelijke stormen zijn er dan perioden dat de bemanning niet meer kan communiceren met de controle op de grond. Ook zullen de astronauten, die in een baan om de aarde gaan, in gevaar zijn door de dreiging van het hoge stralingsniveaus. Uitbarstingen van zonne-energie kan zelfs invloed hebben op dieren die gevoelig zijn voor veranderingen in het magnetisch veld van de aarde zijn. Tijdens dergelijke gebeurtenissen verliezen ze hun oriëntatie en kunnen ze compleet de weg kwijt raken.

Lees verder

• De Bermuda Driehoek: Feiten en mythes