Ompoling van de magnetisch noordpool en zuidpool

Onze aarde heeft een aardmagnetisch veld. Een veld dat veroorzaakt wordt door elektro magnetische velden van de aarde zelf maar ook door de zon en de maan. Dit magnetisch veld beschermt mens, plant en dier tegen de ioniserende energie van de zon en kosmische straling. Wanneer het aardmagnetisch veld er niet zou wezen, is er geen leven op aarde mogelijk. Het aardmagnetisch veld staat niet stil. Wereldwijd is het niet overal even sterk, het zwakt af en het kan na eeuwen zelfs gaan omdraaien. Negatief gaat langzaam naar positief. Een proces van duizenden jaren. Er zijn aanwijzingen dat het aardmagnetisch veld bezig is om te draaien. Een magnetische ompoling.

• Magnetische ompoling
• Oorzaken magnetische ompoling
• De dynamotheorie
• Getijdenkrachttheorie
• Convectiemodel
• De magnetische ompoling gaande

Magnetische ompoling

Bij een magnetische ompoling wisselen de magnetische posities van de noordpool en zuidpool. De noordpool wordt de magnetische zuidpool en de zuidpool wordt de magnetische noordpool. Dit proces staat los van de geografische positie van de noord- en zuidpool. Magnetische ompoling is een gegeven wat al eeuwen gebeurt. Zolang de aarde bestaat is dit regelmatig gebeurd. De laatste keer dat de magnetische polen zich omkeerden was meer dan zeven eeuwen terug. Roald Amundsen, een Noorse ontdekkingsreiger wilde dit met eigen ogen aanschouwen. In 1831 markeerde hij de magnetische noordpool op een van zijn ontdekkingsreizen. Bij een volgende reis, 72 jaar later, bleek dat de magnetische noordpool zich 50 kilometer van het markeerpunt uit 1831 bevond. De magnetische noordpool verschuift!

Oorzaken magnetische ompoling

Wetenschappers zijn verdeeld over de verklaring van de magnetische omwisseling. De aarde bestaat uit een

• vaste kern (het middelpunt van de aarde)
• vloeibare kern (om de vaste kern).
• mantel (tussen de vloeibare kern en de aardkorst) en
• aardkorst (de bodem waar we op lopen).

Overgang aardkern en aardmantel

De vaste kern en de vloeibare kern zijn samen de aardkern en bestaan vooral uit metalen. De daaromheen liggende aardmantel is opgebouwd uit silicaten (chemische verbinding die bestaan uit positieve ionen en negatieve ionen). In 2005 werd aangetoond dat het aardmagnetische veld vermoedelijk wordt opgewekt in regio’s die liggen op de overgang tussen aardkern en aardmantel. De meest aanvaarde theorie voor het ontstaan van het aardmagneetveld gaat ook hiervan uit. Duidelijk lijkt wel dat het aardmagnetisch veld op meerdere plaatsen op aarde ontstaat, maar de precieze werking is nog een groot raadsel. Een aantal theorieën zijn:

De dynamotheorie

Voor het ontstaan van magnetische velden om hemellichamen (naast de planeet Aarde hebben ook de planeten Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus een zelf-gegenereerd magnetisch veld), moet aan drie voorwaarden worden voldaan:

• er moet een grote hoeveelheid elektrisch geleidend vloeistof aanwezig zijn
• om stromingen in de kern van een hemellichaam te bewerkstelligen, is een energiebron nodig.
• het hemellichaam moet draaien (roteren).

Dynamo van een fiets

Onze aarde heeft een vaste kern van ijzer en een vloeibare kern. De aarde draait om de zon waardoor er in de vloeibare aardkern beweging veroorzaakt wordt welke de magnetische velden kan verklaren. Denk aan de banddynamo op de fiets. Door het ronddraaiende voorwiel gaar het loopwieltje van de dynamo draaien. In het draaiende loopwiel zit een magneet en deze levert een elektromagnetisch veld (stroom) en dit gaat naar de fietslamp, die gaat branden.

Getijdenkrachttheorie

Deze theorie verklaart het ontstaan van het aardmagnetisch veld uit de invloed van de maan, zon en andere planeten. De aarde wordt afgeremd door de aantrekkingskracht van deze hemellichamen. De mantel wordt sterker afgeremd dan de aardkern waardoor de aardkern sneller gaat draaien dan de mantel. Hierdoor wordt een stroom opgewekt die het aardmagnetisch veld veroorzaakt. De meeste wetenschappers nemen echter aan dat de snellere rotatie van de aardkern wordt veroorzaakt juist dóór het aardmagnetisch veld. Als een gevólg van het aardmagnetische en niet de oorzaak.

Convectiemodel

Volgens F.H. Schreutelkamp van Stichting ‘De Koepel’, sterrenwacht ‘Sonnenborgh’, moet de ware oorzaak van het aardmagnetisme gezocht worden in convectiestromingen. Convectiestromingen nabij de aardkern. De vaste aardkern en de dik vloeibare kern. De druk van de aardkern is enorm en veel hoger qua temperatuur dan de omgeving, waardoor de dik vloeibare kern in beweging komt. De ontstane wervelingen zijn op zich staande convectiecellen. Omdat de vloeibare kern in beweging is verliezen de ijzeratomen elektronen. Het gevolg is grote reusachtige elektrische stromingen die op hun beurt weer magnetische velden geven. Elke convectie-cel creëert zijn zo zijn eigen magneetveld.

De magnetische ompoling gaande

Er zijn aanwijzingen dat het aardmagnetische veld bezig is om te draaien. Ingegeven door:

• Metingen;
• Satellieten;
• Computersimulaties.

Metingen

In het begin van de achttiende eeuw is men gestart met systematisch metingen te verrichten naar het aardmagnetisch veld. Ontdekt werd dat er schommelingen optraden die minuten tot enkele dagen konden duren. Op dit moment zijn er meer dan 200 meetstations wereldwijd, waar het aardmagnetisch veld wordt bijgehouden.

Satellieten

Sinds 2000 komen nauwkeurige metingen van de NASA satelliet CHAMP binnen. Sinds 2013 komen er ook metingen van het aardmagnetisch veld binnen van de ruimtevaartorganisatie ESA door de lancering van de drie Swarm satellieten. De drie satellieten meten gedurende vier jaar het magnetisch signaal dat voortkomt uit de aardkern, de mantel, de aardkorst, de oceanen, de ionosfeer en de magnetosfeer.

Computersimulaties

Geofysische modellering wordt dit ook wel genoemd. Sinds 1995 worden de veranderingen van het verleden over het aardmagnetisch veld gebruikt om uit te rekenen hoe het veld in de toekomst zou kunnen veranderen en wat de oorzaken kunnen zijn. Deze manier van berekende modellen zijn realistisch en geven bewijzen voor de theorieën over het aardmagneetveld. Het lijkt erop dat er een magnetische ompoling gaande is.