De zware herfststorm van 13 september 2017

De zware herfststorm van 13 september 2017 Na de voorjaarsstorm Doris van 23 februari 2017 en de zomerstorm van 6 juni in hetzelfde jaar beleefde Nederland op 13 september 2017 opnieuw een forse storm. Het bleek om de eerste herfststorm te gaan van 2017. De storm van 13 september was behoorlijk krachtig, bij IJmuiden en op Vlieland heeft zelfs windkracht 10 gestaan, en verschillende harde windstoten maakte deze storm mogelijk 'maatschappij-ontwrichtend', aldus het KNMI. Windstoten van boven de 100 kilometer per uur waren geen uitzondering en er werden zelfs maximale snelheden van 117 en 126 kilometer per uur gemeten.

Waardoor werd de zware storm veroorzaakt?

De storm werd veroorzaakt door een stevige depressie waarvan de kern vanuit Ierland boven ons land richting Denemarken trok, het was de zuidkant van deze depressie waarin de wind zeer krachtig was, deze zuidflank trok in de ochtend van 13 september precies over Nederland. De wind stond vooral uit het westen, daarmee werd het een westerstorm. Of het een echte officiële storm of zelfs zware storm zou gaan worden was van te voren nog niet precies duidelijk, hiervoor moet namelijk tijdens een storm gedurende een uur een gemiddelde snelheid worden gemeten van negen Beaufort (meer dan 20,8 m/s) of tien Beaufort (meer dan 24,7 m/s). Het bijzondere van deze storm was dat alle bomen nog in het blad stonden en daarmee de kans op omvallende bomen groter was dan tijdens klassieke herfststormen die meestal later in het jaar plaatsvinden. De storm heeft van de Britten de naam Aileen gekregen en van de Duitsers Sebastian. In Nederland werd de storm de eerste herfststorm van het jaar genoemd, in meteorologisch opzicht is dat een correcte benaming, immers het was op die dag al meteorologische herfst, maar op 13 september was er ook nog sprake van astronomische zomer, de term zomerstorm had dus wellicht ook gebruikt kunnen worden.

Verloop van de storm - ochtend

De storm vond al vroeg in de ochtend plaats, eerst trok er in de voorafgaande nacht nog een regenfront over Nederland, maar achter dit front nam de wind al flink toe met in het begin nog 'slechts' een windkracht 8. De meeste wind stond in het westen en noordwesten van Nederland. Om kwart over zes werd in IJmuiden al een windkracht 9 gemeten en om kwart voor zeven werd de eerste flinke windstoot van 100 km / uur bij IJmuiden gemeten. Al om zeven uur was de storm officieel omdat er toen een uur lang windkracht 9 bij IJmuiden was gemeten. Om tien over half negen werd al een windkracht 10 gemeten bij IJmuiden, in het binnenland was de windkracht beduidend lager, zo rond de vijf tot zes Beaufort. Opvallend was dat het gebied met forse wind een relatief smalle strook betrof en dat het grootste gedeelte van Nederland een beduidend lagere windkracht ondervond.

Windstoot van 126 km per uur

Rond negen uur werd bij IJmuiden een windstoot van maar liefst 126 km per uur gemeten. De wind zou die ochtend verder trekken richting het Waddengebied. Om kwart over tien was er al een uur lang windkracht tien op Vlieland gemeten, daarmee werd de officiële storm zelfs een officiële zware storm. Het was op de kaarten van de site van Weerplaza goed en mooi zichtbaar dat het zwaartepunt van de storm richting het noordwesten van Nederland trok en dat zo ook de wind in Friesland, op het IJsselmeer en boven Noord-Holland toenam, terwijl het in het zuidwesten van Nederland al wat rustiger werd, code Oranje werd in het zuidwesten dan ook om 11 uur ingetrokken. De record windstoot van 126 km per uur bij IJmuiden was op dat moment nog steeds niet overtroffen.

Verloop van de storm - middag

Vanaf het middaguur nam de storm af, met nog wel steeds windkracht 9 in het noordelijk kustgebied. Het windgebied met windkracht 10 trok verder naar het noorden van Duitsland waar code rood werd afgegeven, en naar Denemarken. Rond 15.00 uur werd aangegeven dat de storm voorbij was, de windkracht varieerde op dat tijdstip van 8 aan de kust tot 5 en 4 in het binnenland, alleen in het noorden van Groningen stond nog een windkracht 9.

De overlast in het land

De dijk N302 tussen Enkhuizen en Lelystad werd al vroeg op de dag uit voorzorg afgesloten in beide richtingen. Aan de kustgebieden werd code Oranje afgegeven, de rest van het land kreeg code geel. Er waren veel omgevallen bomen als gevolg van het feit dat de bomen nog vol in het blad stonden, zoals op de Bergselaan in Rotterdam. Op de A9 bij Akersloot waaide een vrachtwagen om die ook voor de bergers lastig was om te bergen, gezien de harde wind. Ook op de A32 viel een vrachtwagen om. De van te voren al verwachte vallende takken op het spoor leverde ook wat vertragingen op van treinen. De files vielen echter mee, automobilisten hadden hun gedrag op deze dag al aangepast. De KLM had als voorzorg 60 vluchten geannuleerd en de Polderbaan op Schiphol kon door harde zijwind niet gebruikt worden. Veerdiensten naar de Waddeneilanden werden gewijzigd. In Den Haag viel een boom op de tramrails en ontregelde zo het verkeer. Op camping Stortemelk op Vlieland hadden kampeerders veel last van de wind, er viel op het eiland niet meer normaal te lopen. In Giethoorn is zelfs een lege auto in de Thijssengracht gewaaid. In de middag kantelde een vrachtwagen op de N50 bij Kampen.

Plezier tijdens de storm en positieve verhalen

Bij Zandvoort werd een kitesurfevenement gehouden die gewoon doorging, het betrof de kitesurfevenement Megaloop Challenge, een evenement waar kitesurvers vanuit de hele wereld op af komen. Vrachtwagens hielden elkaar uit de wind door naast elkaar te gaan rijden op met name bruggen, zo werden licht beladen wagens beschermd door vrachtwagens met meer lading. De Koninklijke Nederlandse Reddingsmaatschappij (KNRM) kon in de middag mooi oefenen in het woeste weer en ging uit varen voor de Friese kust.

Alle records op een rij

  • Windstoten van 114 km/uur op Terschelling, 117 km/uur op Vlieland en 126 km/uur bij IJmuiden
  • Een uur lang windkracht 9 gemeten bij Hoek van Holland (21,6 m/s)
  • Een uur lang windkracht 10 gemeten op Vlieland (25,0 m/s)
  • Officiële zware westerstorm
  • Opvallend verschil met het weer van exact een jaar daarvoor: op 13 september 2016 was het 33,1 graden in Eindhoven (31,2 in De Bilt) en volop zomer

Hoe wordt de windkracht bepaald?
Om een storm een indexatie toe te kennen wordt de bekende schaal van Beaufort gehanteerd. De windkracht wordt berekend door gedurende tien minuten de gemiddelde windsnelheid te meten op 10 meter boven de grond. Dit is dus geheel iets anders dan de snelheid van windstoten, deze kan namelijk veel hoger uitvallen dan de gemiddelde windsnelheid. De windkracht wordt uitgedrukt in Bft (Beaufort) en is vernoemd naar Francis Beaufort die de gelijknamige schaal in 1805 bedacht. Vanaf 1946 is deze schaal verder gemoderniseerd en sindsdien zijn er 12 windsterktes, genummerd van 1 tot en met 12. Om een storm te indexeren moet de windkracht van een bepaalde orde minstens een uur lang aanhouden, een zware storm ontstaat dus alleen als minstens een uur lang windkracht 10 is gemeten, een kwartier lang windkracht 10 levert nog geen zware storm op. De schalen zijn als volgt:
  • Windkracht 0, windstil, snelheden betreffen 0-1 km per uur
  • Windkracht 1, zeer zwak, snelheden betreffen 1-5 km per uur
  • Windkracht 2, zwak, snelheden betreffen 6-11 km per uur
  • Windkracht 3, vrij matig, snelheden betreffen 12-19 km per uur
  • Windkracht 4, matig, snelheden betreffen 20-28 km per uur
  • Windkracht 5, vrij krachtig, snelheden betreffen 29-38 km per uur
  • Windkracht 6, krachtig, snelheden betreffen 39-49 km per uur
  • Windkracht 7, hard, snelheden betreffen 50-61 km per uur
  • Windkracht 8, stormachtig, snelheden betreffen 62-74 km per uur
  • Windkracht 9, storm, snelheden betreffen 75-88 km per uur
  • Windkracht 10, zware storm, snelheden betreffen 89-102 km per uur
  • Windkracht 11, zeer zware storm of orkaanachtig, snelheden betreffen 103-117 km per uur
  • Windkracht 12, orkaan, snelheden betreffen 118 km per uur of meer
© 2017 - 2024 Blauwevinvis, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wanneer is er officieel sprake van storm?Het is in ons land regelmatig onstuimig weer. Vooral in de herfst en de winter is er nog al eens sprake van storm. Wanne…
Storm in NederlandStorm in NederlandHet weerbericht wordt vaak in de gaten gehouden via de televisie of op het internet. Vaak horen we tijdens deze nieuwsbe…
Windkracht op zee – van briesje tot stormWindkracht op zee – van briesje tot stormStorm op komst? Het zal nooit plotsklaps gebeuren. Er gaan altijd waarschuwingen aan vooraf. De bewolking verandert, de…
De voorjaarsstorm ‘Doris’ van 23 februari 2017De voorjaarsstorm ‘Doris’ van 23 februari 2017Op 23 februari 2017 trok een zware vroege voorjaarsstorm met de naam Doris over Nederland, het was de eerste pittige sto…

Dobbelstenen en wanorde, entropie uitgelegdDobbelstenen en wanorde, entropie uitgelegdBinnen het heelal wordt de wanorde steeds groter. Dit is een onomkeerbaar proces. Zoals de tijd, zoals het ouder worden.…
Orkanen: indeling in categorieën (1-5)Orkanen: indeling in categorieën (1-5)In de maanden juni tot en met november staan media vaak bol van de berichten over orkanen. Zo kunnen bijvoorbeeld orkane…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Jnusch, Pixabay
  • https://nos.nl/artikel/2192690-windstoten-tot-126-kilometer-per-uur-her-en-der-overlast.html
  • https://www.weerplaza.nl/weerinhetnieuws/live-blog/zware-storm-langs-de-kust/3589/
  • http://wetenschap.infonu.nl/weer/180033-de-voorjaarsstorm-doris-van-23-februari-2017.html
Blauwevinvis (114 artikelen)
Gepubliceerd: 13-09-2017
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Natuurverschijnselen
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.