Storm in Nederland

Het weerbericht wordt vaak in de gaten gehouden via de televisie of op het internet. Vaak horen we tijdens deze nieuwsberichten waarschuwingen voor storm. Dit hoort tot de normale verschijnselen in ons klimaat. Storm is een hevige wind en kan het hele jaar voorkomen in Nederland. De kansen zijn het grootst tijdens de herfst en winter. Storm is gedefinieerd als wind met een windkracht van 9 of meer op de schaal van Beaufort.

Wat is een storm?

Storm is een zeer harde wind binnen een stormveld. Een stormveld is een gebied binnen een depressie waar stormkracht heerst. Vooral in de herfst en winter hebben we in Nederland te maken met stormachtig weer. Ook zomerstormen komen in ons land voor, maar over het algemeen zijn deze minder zwaar en duren ze veel korter.

Schaal van Beaufort

We mogen het “storm” noemen als de windsnelheid over een periode van 10 minuten, 75 kilometer per uur bereikt. Dit staat gelijk aan windkracht 9 op de schaal van Beaufort. De windkracht is de kracht die de wind uitoefent. De windschaal van Beaufort wordt gebruikt om de snelheid van de wind aan te duiden. Een zware storm begint bij windkracht 10, bij een snelheid van 90 kilometer per uur. Een zeer zware storm begint bij windkracht 11 en levert snelheden op tussen 103 en 117 kilometer per uur. Alle snelheden boven de 117 kilometer per uur worden aangeduid als orkaan. Een echte orkaan komt in Nederland zelden voor.

Ook komen tijdens een storm vaak windstoten voor, alleen wordt dit niet in de schaal van Beaufort uitgedrukt. Deze windstoten bereiken vaak een veel hogere snelheid, alleen zijn deze van korte duur en zijn geen gemiddelde windsnelheden.

Hoe ontstaat een storm?

Vanaf september nemen op het noordelijk halfrond de temperatuursverschillen tussen de noordpool en de tropen toe. Deze verschillen zijn het grootst in de periode van oktober t/m maart. Hierdoor ontstaan actieve depressies die zich vormen op de Atlantische oceaan. De warme lucht wordt door de koude lucht opgetild. Ook worden hierbij luchtdrukverschillen over een horizontale afstand groter wat zorgt voor toename van wind. Hoe zwaar de storm is is dus afhankelijk van de luchtdruk in de depressie, maar nog meer van de grootte van luchtdrukverschillen rond de kern.

Boven zee wordt de luchtbeweging steeds sterker. In Nederland krijgen we storm door depressies die vanuit Engeland over de Noordzee naar Scandinavië koersen. Afhankelijk van de luchtdrukverschillen kan dat in het noorden, in het midden en zelf in Limburg tot een storm leiden. De hoogste windsnelheden worden langs de kust bereikt, waar de wind weinig geremd wordt door obstakels.

Noordwester- en zuidwesterstormen

Ongeveer 60% van het jaar komt de wind in Nederland uit het zuidwesten. Als er sprake is van storm, zijn deze winden niet gevaarlijk omdat ze voor een deel evenwijdig aan de kust waaien.

De noordwesterstormen zijn veel gevaarlijker. Het water in de Noordzee wordt opgestuwd. De storm stuwt het water van de Noordzee hoog op tegen de duinkust. In Zeeland komt het water in de zeegaten hierdoor nog hoger te staan. In het verleden heeft dit gezorgd voor overstromingen in Nederland. Vooral een combinatie van noordwesterstorm en springtij is hier verantwoordelijk voor geweest. Denk hierbij aan de watersnoodramp van 1953. Een groot deel van Zeeland, West-Brabant en de Zuid-Hollandse eilanden overstroomden. Tegenwoordig wordt ons land beschermd door de Afsluitdijk, de Deltawerken en de Oosterscheldekering.

Stormwaarschuwingen

Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) is het nationale data- en kenniscentrum voor klimaat, weer en seismologie en is onze waarschuwende instantie. Het KNMI berekent afwijkingen van waterstanden en verwachtingen van getijstromingen, golven en deining. Stormwaarschuwingen worden gegeven wanneer meteorologen windkracht 6 of meer verwachten. Dit wordt op zijn vroegst 6 tot 9 uur voor de storm gemeld. Code rood wordt afgegeven wanneer er windstoten zijn van minstens 100 kilometer per uur en minstens 120 kilometer per uur aan de kust. Het KNMI heeft bepaalde criteria opgesteld voor een weeralarm. Als deze gehaald lijken te worden, geeft het KNMI een weeralarm uit.

Lees verder

• Tornado's in Europa