Tornado's in Europa

Tornado's zijn dichterbij dan je denkt. In Amerika komen jaarlijks zo’n 1200 tornado’s voor. In Europa zijn dat er gemiddeld zo’n 300, dus zeldzaam zijn ze zeker niet. Europa krijgt ook regelmatig met windhozen te maken die soms gevaarlijk kunnen zijn. In de afgelopen eeuw zijn er enkele windhozen geweest die zich kunnen meten met de Amerikaanse tornado’s.

Wat is een tornado?

Het woord "tornado" komt van het Spaanse "tornado", dat onweer of onweersbui betekent. Een tornado of windhoos is een wervelwind die vaak als een slurf onder een onweerswolk zichtbaar is. Dit komt vaak voor in de zomerperiode. Een tornado ontstaat als een koude lucht en een warme lucht elkaar ontmoeten. De koude lucht schuurt als het ware langs de warme lucht. De warme lucht wordt opgeladen en stijgt omhoog. De tornado trekt mee met de bui en kan veel vernieling achter zich laten, vooral door opgezogen objecten. De windsnelheid kan al snel oplopen tot enkele honderden kilometers per uur. Een vortex of hoos is pas een tornado als ze de grond raakt. Een windhoos is hetzelfde als een tornado, alleen spreken we pas van een tornado als de windsnelheid minstens 100 km per uur is. Tornado's krijgen meestal geen naam, alleen de zeer verwoestende en langdurige tornado's worden benoemd.

Soorten tornado's

Er bestaan verschillende soorten tornado's. Ze verschillen van grootte en de plaats waar ze ontstaan.

• Stofhozen: Een stofhoos zuigt enorm veel water op. Ze ontstaan als de bodem verwarmd wordt samen met kleine luchtdrukgebieden bij de grond. Stofhozen ontwikkelen en vormen zich bij de grond.
• Waterhozen: De naam zegt het al, deze waterhozen komen boven het water voor.
• Windhozen: Dit zijn waterhozen die aan land komen en lossen meestal zeer snel op.

Kracht van een tornado

De kracht wordt bepaald door de schaal van Fujita. De lichtste tornado wordt aangeduid met een F0. Een F5 is een catastrofale tornado.

Tornado’s in Europa

In België komen zo’n 10 windhozen per jaar voor, in Nederland zijn dat er ongeveer 35 per jaar. In Nederland zijn windhozen meestal zwak, vergeleken met de tornado’s in Amerika. In Nederland hebben we namelijk minder vaak zware onweersbuien, waardoor de kans op grote tornado’s erg klein is. Wel komt het meer voor dan je denkt, alleen zien we dit niet altijd, omdat het vaak boven zee of een meer voorkomt. Vanaf april mogen we rekenen op flinke buien die vanuit het zuiden getriggerd kunnen worden. Italië en Frankrijk hebben meer last van grote tornado’s. Ook Duitsland heeft vaker te maken met zware windhozen. Heel soms zit er een zwaarder exemplaar tussen, maar een F5 is eerder een unieke gebeurtenis, waarvoor we toch echt in Amerika moeten zijn.

In 2018 zijn er meer dan zeshonderd tornado's in Europa gesignaleerd. De tornado's waren het meeste gezien in het overgrote deel van Zuid-Europa. Dit komt doordat het temperatuurverschil tussen de zee en de lucht erboven daar het grootst is.

Opmerkelijkste tornado’s in Nederland en Europa

• Tricht / Chaam, 24 en 25 juni 1967:In Tricht werd een woonwijk compleet vernield door een tornado van categorie 3.Er vielen zeven doden, 32 mensen raakten gewond en 500 raakten dakloos. Het wordt ook wel de zwaarte tornado van Nederland genoemd. Ook richtte de tornado veel schade aan in landen als Frankrijk en België.
• Ameland, 11 augustus 1972: Een tornado treft een camping op Ameland. Hierbij vielen vier doden en ongeveer honderd geworden. Ook in 1992 was er een windhoos op Ameland, hierbij viel een dode.
• Engeland / Wales, 23 november 1981: Maar liefst 105 windhozen razen door Engeland en Wales.
• Duitsland, 15 juni 1980: In Midden- Duitsland trekt een tornado over Saxony-Anhalt en Thuringia. Er vielen 8 doden en 9 zwaar gewonden, mede omdat de Tornado verschillende campings verwoestte.
• Moerdijk, 6 oktober 1981: Op het industrieterrein van Moerdijk stort een vliegtuig neer door een windhoos, zeventien inzittenden kwamen bij de vliegramp om het leven.
• Rusland, 9 juni 1984:Een F5 en F4 tornado verwoest 36 steden en dorpen in Rusland. Hierbij vielen 400 doden en 213 gewonden.
• Duitsland, 23 juni 2004: Een F1,F2 en F3 tornado treft Duitsland en veroorzaakt een grote verwoesting. Het is waarschijnlijk een van de zwaarste tornado’s ooit in Duitsland.
• Engeland, 28 Juli 2005: In Birmingham, vallen 30 gewonden, waaronder 3 ernstig door een F2 tornado.
• Frankrijk, 3 augustus 2008: De Franse stad Hautmont wordt getroffen door een F3- tornado. Hierbij vielen 3 doden, 19 gewonden en raakten duizend huizen beschadigd.
• Italië, 6 juni 2009 en 3 mei 2013: Een F3 tornado treft Italië. 23 mensen raken gewond en 200 mensen raken hun huis kwijt. In 2013 raast er mogelijk een F3 tornado over Italië. 20 mensen raken gewond en meer dan honderd huizen zijn beschadigd.
• Arnhem / Wijk bij Duurstede, 3 november 2013: In Arnhem en Wijk bij Duurstede trokken twee windhozen over de grond. In twee minuten heeft de windhoos bij Wijk van Duurstede een ravage aangericht.
• Italië, 8 juli 2015 Italië wordt opgeschrikt door een F4 tornado. In totaal werden er 11 tornado’s gemeld en was er sprake van een tornado uitbraak. Zeker 30 mensen raakten gewond toen een van deze tornado’s over een industrieterrein trok.

Lees verder

• Tornado's in Amerika
• Storm in Nederland