Vulkanen en aardbevingen in Turkije

Turkije is op geologisch gebied een bijzonder interessant land! Bewegende platen, die allen een andere richting op gaan, zorgen veel druk in de aardkost. Breuklijnen ontstaan. Door de spanning in de aarde te ontladen volgen zware aardbevingen in Turkije. Daar waar breuklijnen ontstaan, zijn vulkanen. In Turkije zijn indrukwekkende bergen en dode vulkanen te vinden. Zijn er nog actieve vulkanen in Turkije? Waarom zijn er zulke zware aardbevingen in Turkije?

Vulkanisch gebied

In het oosten van Turkije, grenzend aan Irak, Iran, Armenië, Georgië en aan Azerbeidzjan, ligt Oost-Anatolië. Dit gebied in Turkije staat ondermeer bekend om de vulkanische activiteiten. De Turkse Nemrut vulkaan ligt in deze regio. De hoogste Turkse berg Ararat bevind zich in de hoogvlakte van dit gebied.

Nemrut vulkaan

De Turkse Nemrut vulkaan is 3050 meter hoog en is een actieve vulkaan. De krater van deze Turkse Nemrut vulkaan meet zo´n 7 kilometer. De krater is opgedeeld in twee delen, het westelijk deel bevat een koudwatermeer met een diepte van zo´n 155 meter. Hier bevind zich ook een warmwatermeertje met temperaturen van zo´n 60º: het bewijs dat deze Turkse vulkaan nog actief is!
Deze Turkse Nemrut vulkaan is eeuwen flink actief geweest. Grote erupties hebben geleid tot de vorming van het grootste meer in Turkije: het Vanmeer. Laatste grootste en zware eruptie van de Turkse Nemrut vulkaan was in het jaar 1441.

Aardbevingen

Behalve veel vulkanische activiteiten in Turkije zijn, komen er veel zware aardbevingen voor in Turkije. Enkele zware en dodelijke aardbevingen die Turkije troffen waren:

• 17 Augustus 1999, een krachtige aardbeving met een kracht van 7,5 op de schaal van Richter. Grote schade liepen de Turkse steden Istanbul, Bursa en Izmit. Er vielen zo´n 15.000 doden en ruim 40.000 mensen raakt gewond door deze zware aardbeving.
• 27 Juni1998, een krachtige aardbeving met een kracht van 6,3 op de schaal van Richter. De Turkse stad Adana was getroffen, er vielen 112 doden en er waren meer dan 1500 gewonden te betreuren.
• 3 April 1872, een dodelijke aardbeving met een kracht van 7,5 op de schaal van Richter die de Turkse stad Antayka verwoeste. Er vielen ruim 1000 doden te betreuren.

Breuklijnen of platen

In Turkije komen enkele breuklijnen, of platen, elkaar tegen. Deze veroorzaken vulkaanuitbarstingen, maar ook zware aardbevingen. In Turkije komen zeer zware en dodelijke aardbevingen voor: tijdens een aardbeving in Turkije botsen twee schollen tegen elkaar op. De Afrikaanse plaat duikt weg onder de Euraziatische plaat.Van uit het zuiden rukt het Afrikaanse plaat op en verdrukt de Euraziatische plaat. Iedere keer als Afrika een stukje opschuift, voelen de Turken een aardbeving. Turkije is berucht om de zware aardbevingen. De spanning in het westen van Turkije, waar enkele platen zeer verschillende richtingen op gaan, loopt de druk zo hoog op, dat iedere 50 a 100 jaar de spanning ontlaadt door een bijzonder zware aardbeving.

Vulkanisme

Behalve dat in Turkije de spanning hoog oploopt door de verschuiving van de vele platen, loopt de spanning door de beweging van de verschillende platen ook van beneden naar boven op. Door de enorme druk op de aardkost aan de onderkant, kan magma naar boven komen. Zo ontstaan er vulkanen in Turkije die miljoenen jaren lang actief zijn geweest. Dat de Turkse vulkanen nu dode vulkanen zijn, wil niet zeggen dat er nooit meer een vulkanische uitbarsting komt.

Ararat

De hoogste berg in Turkije is de eeuwig besneeuwde Ararat, De Grote Ararat, met 5165 meter een zeer indrukwekkende reus. De Ararat is een uitgedoofde vulkaan en domineert trots de hoogte het Anatolische hoogland. Deze Turkse vulkaan was voor het laatst actief in het jaar 1840. De Ararat bevind zich op een kruispunt van enkele breuklijnen. Zeker in het verleden hebben deze breuklijnen voor dodelijke en alles vernietigende aardbevingen in de regio gezorgd. De Turkse Ararat is een bezienswaardigheid in Turkije!

Ark van Noach

Deze hoogste berg van Turkije, de Ararat, is vooral bekend van het verhaal de Ark van Noach in het Oud Testament. De Ark van Noach zou gestrand zijn bij deze berg. Onderzoekingen naar bijbelvertellingen doen vermoeden dat dit niet helemaal klopt: de Ark zou zuidelijker gestrand zijn.

Bijzondere steenformaties: natuurwonder

Wereldberoemd zijn de bijzondere steenformaties ten zuidoosten van de Turkse hoofdstad Ankara in Turkije. Dit bijzondere gebied in het hart van Turkije, Cappadocie, is een grote toeristische attractie en heeft behalve rotsen in de vorm van puntmutsen en ondergrondse steden, ook twee vulkanen:
Erciyes Dag met een hoogte van 3916 meter is een uitgedoofde vulkaan en de
Hasan Dag met een hoogte van 3258 meter.
Grofweg zo´n 15 miljoen jaar geleden heerste in dit gebied grote vulkanische activiteiten. Dit bizarre, maar sprookjesachtig, gebied met z´n indrukwekkende rotsformaties is een resultaat van de heftige vulkanische activiteit die miljoenen jaren in dit gebied plaats vond en door erosie. Dit gebied is een waar natuurwonder in Turkije!

Actieve vulkanen?

In principe zijn alle vulkanen in Turkije dode vulkanen. Echter, het warmwatermeer in de krater van de Turkse vulkaan Nemrut is warm: dat is een teken dat deze Turkse vulkaanactief is!

Dit artikel is onderdeel van de special: Vulkanen in Europa.