Gevonden: er is water op Mars

De vraag of er leven mogelijk is op andere planeten dan de aarde, houdt mensen al langere tijd bezig. De planeet Mars, de directe buurplaneet van de aarde, is een mogelijke kandidaat voor leven. De verkenner Curiosity heeft op Mars sporen van water gevonden, en dat is een belangrijke voorwaarde voor leven.

Mars

De planeet Mars, met zijn opvallende rode kleur, is al vele jaren een bron van speculaties. Zou er leven zijn of niet? Worden we door marsmannen en -vrouwen in de gaten gehouden? En als er op Mars geen intelligent leven zou zijn, is er toch leven? Is dat schadelijk of gevaarlijk voor mensen? Kunnen mensen ook op Mars leven? Al deze vragen zijn in het verleden voorbij gekomen of leven nog steeds.

Kanalen

In de negentiende eeuw waren optische instrumenten zo verbeterd, dat details op Mars zichtbaar waren. Giovanni Schiaparelli zag kanalen, waarmee hij insnijdingen in het landschap bedoelde. Het publiek vertaalde dit als 'kanalen met water'. De amateurastronoom Percival Lowell meende nog veel meer details te zien, waar hij een uitgebreide Martiaanse beschaving uit afleidde. Latere conclusies wezen uit, dat het kanaleneffect door ons eigen brein wordt veroorzaakt. Menselijke hersenen proberen uit stippen en kleurverschillen patronen te maken.

War of the worlds

In 1898 publiceerde H.G. Wells zijn War of the worlds, waarin een invasie van marswezens op aarde werd beschreven. Mensen bleken daarin geen partij voor de superieure marswezens. Toch gaan de indringers ten onder, ze zijn niet bestand tegen de aardse microben. Het was een populair boek, dat vele malen is bewerkt en verfilmd. In 1938 maakte Orson Welles er een bijzonder realistisch hoorspel van, dat op de radio werd uitgezonden. Een enorme paniek onder de luisteraars was het gevolg.

Feitjes over Mars

In ons zonnestelsel is Mars de vierde planeet, gerekend vanaf de zon. De aarde is de derde planeet, dus Mars is op kosmisch gebied onze directe buurman. Een etmaal op Mars duurt 24 uur en 37 minuten, niet zo heel veel langer dan een aardse dag dus. Een jaar duurt bijna 687 dagen. Mars heeft een ijle atmosfeer, waarin mensen niet kunnen leven. De temperatuur blijft op Mars flink onder het vriespunt. Hoewel Mars onze buurman is, is de planeet toch niet vlak naast de deur. Een tochtje in een ruimteschip duurt een maand of negen.

Onderzoek

Als directe buurman is Mars een dankbaar object voor onderzoek. NASA, de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie heeft al diverse sondes naar Mars gestuurd. Aanvankelijk werd het oppervlak door middel van ruimtesondes onderzocht en gefotografeerd. De laatste jaren echter wordt het onderzoek op het oppervlak van de planeet zelf uitgevoerd.

Curiosity

In november 2011 werd Curiosity gelanceerd, om in augustus 2012 op mars te landen. Je zou Curiosity, dat letterlijk 'nieuwsgierigheid' betekent, kunnen vergelijken met een compleet en rijdend miniatuur scheikundig laboratorium. Met speciale instrumenten wordt het oppervlak van Mars omgewoeld en onderzocht. De atmosfeer wordt geanalyseerd, gesteente wordt onderzocht en er worden foto's van de omgeving gemaakt. Curiosity levert ons waardevolle informatie over Mars en probeert antwoorden of aanwijzingen voor antwoorden te vinden op belangrijke vragen. Bijvoorbeeld: is er leven op Mars? Zijn er sporen dat er in vroeger tijden leven op Mars is geweest? Zijn de juiste stoffen op Mars aanwezig, die het leven zoals wij dat kennen, mogelijk zou zijn?

Water gevonden

In september 2013 werd bekend, dat in de bodem van Mars water aanwezig moet zijn. In het onderzoek dat Curiosity doet, wordt een kleine hoeveelheid uit de bodem opgeschept en verhit tot 835 graden. De vrijkomende gassen worden geanalyseerd. Hierbij is ook waterdamp aangetroffen. De hoeveelheid water in de martiaanse bodem is maar het tiende deel van wat de aardbodem bevat, zo'n twintig gram per kilo. Toch betekent dit, dat er heel wat water op Mars in de bodem moet zitten. Dat is weer handig te weten. Toekomstige bemande vluchten naar Mars zouden dit water kunnen winnen voor eigen gebruik. Dat scheelt weer in de hoeveelheid die moet worden meegenomen. Hoewel water een belangrijke bouwstof is voor leven, heeft Curiosity nog geen leven aangetroffen.

Update 2015

Op 28 sept. 2015 maakte NASA bekend dat er bewijs is gevonden voor stromend water op Mars. Op foto's van Curiosity zijn in de warmere maanden donkere strepen te zien, die in de wintermaanden weer verdwijnen. Het gaat om zout water, dat dankzij dat zoutgehalte ook bij de zomerse temperaturen op Mars, toch nog een flink stuk onder 0, vloeibaar wordt. In de winter bevriest en verdampt (sublimeert) het weer. Waarschijnlijk heeft Mars meer water gehad, waarom dat verdwenen is hoopt NASA in volgende missies uit te zoeken.