Astronaut of ruimtevaarder, wie wil de ruimte in?

Astronaut, het is een van die beroepen die tot de verbeelding spreken. Als astronaut betreed je nauwelijks bekend terrein, krijg je te maken met onverwachte uitdagingen op een plek waar nog maar weinigen je voor zijn gegaan: de ruimte. Het is dan ook een buitenkans voor avontuurlijk ingestelde mensen, NASA was op zoek naar een nieuwe kandidaat voor dit felbegeerde beroep en startte in december 2015 zelfs een sollicitatieprocedure.

Astronaut

Voor mensen die de ruimte betreden worden in verschillende landen verschillende aanduidingen gebruikt. In Rusland heet een ruimtevaarder bijvoorbeeld kosmonaut, NASA noemt haar ruimtevaarders astronaut. Ook het Nederlands heeft zijn eigen term: ruimtevaarder. Welk woord je ook pakt, ruimtevaarder, astronaut of kosmonaut, deze woorden hebben allemaal een referentie naar de scheepvaart, van oudsher de wijze waarmee verre reizen werden gemaakt. In het Nederlandse woord herken je varen, in Russische en Amerikaanse woord zie je het stukje naut, dat ook verwijs naar het varen op een zeilschip. Het Nederlandse en Russische woord verwijzen daarnaast naar de ruimte, de kosmos. In het Amerikaanse woord staat nog het stukje astro, dat verwijst naar het Griekse woord voor ster. Kortom, een ruimtevaarder, kosmonaut of astronaut is iemand die onderzoek doet en reist in de ruimte, dus buiten de dampkring van de aarde.

Romantiek of niet

Er zit een zekere romantiek aan het astronaut zijn. Reizen tussen de planeten, in de toekomst wellicht ooit tussen de sterren. Prachtige natuurverschijnselen zien en nieuwe ontdekkingen doen. Als astronaut kun je nog als eerste een object of domein betreden. Denk maar aan de eerste man in de ruimte, Joeri Gagarin. Of de eerste man op de maan, Neil Armstrong. Toch is het niet alleen maar romantiek in de ruimte. Je hebt te maken met onbekende en bekende gevaren, met de mogelijkheid dat er onderweg iets met je raketmotor gebeurt en je misschien nooit meer terug kunt naar de aarde. Het overkwam de bemanning van Apollo 13 bijna, toen tijdens hun reis naar de maan een zuurstoftank ontplofte en waardoor grote schade werd toegebracht aan hun vaartuig. Zij konden overleven dankzij de maanlander, die voor hen een noodopvang betekende. Zoiets heb je niet altijd bij de hand. En dan hebben we het nog niet gehad over de risico’s die een lancering met zich meebrengen, of een ontbrekend stukje hitteschild bij de terugkeer in de dampkring. Twee Spaceshuttles hebben hiermee te maken gehad, wat tot ontploffing van hun toestel en de dood van de bemanning leidde. Nee, het is absoluut niet enkel romantiek, er zit ook een flinke dosis gevaar aan vast. Je moet risico's niet uit de weg gaan, je moet om kunnen gaan met de nodige stress, je moet inventief zijn om onverwachte situaties het hoofd te kunnen bieden en daarnaast ook zoveel kennis en vaardigheden hebben dat je de voorgeschreven experimenten kunt uitvoeren.

Je moet een wondermens zijn

Er zijn regelmatig nieuwe kandidaten nodig die opgeleid willen worden tot astronaut. Zo heeft NASA in december 2015 een vacature voor astronaut en wordt er door NASA een nieuwe procedure opgestart. Heb je die ronde gemist? Er komen vast nieuwe selectierondes. Om astronaut te kunnen worden bij NASA moet je voldoen aan een aantal voorwaarden, maar een wondermens hoef je gelukkig niet te zijn. Hieronder zie je een paar belangrijke eisen staan:

• Je moet een bachelor hebben behaald aan een erkende onderwijsinstelling, in techniek, biowetenschappen, natuurkunde of wiskunde.
• Een doctoraal- of masteropleiding is wenselijk, maar niet noodzakelijk. Relevante ervaring in bepaalde beroepen als aanvulling op je studie is wenselijk.
• Na je opleiding moet je minimaal drie jaar in een ter zake doende werksituatie hebben gezeten, waar je verantwoordelijk en professioneel aan het werk bent. Een opleiding tot piloot, waarbij je bovendien minstens 1000 uur als gezagvoerder hebt gevlogen in een straalvliegtuig, kan helpen als je de werkervaring in je studiegebied nog mist.
• Je zicht moet goed zijn, en met een bril of lenzen in ieder geval goed gecorrigeerd kunnen worden. Zijn je ogen gelaserd, of heb je een andere ingreep ondergaan om je zicht te verbeteren, dan moet er sinds dat moment minimaal één jaar zijn verlopen zonder dat er zich negatieve effecten hebben voorgedaan.
• Je bloeddruk mag in rust, in een zittende houding, niet boven de 140/90 (140 bovendruk, 90 onderdruk) uit komen.
• Je lengte zit tussen de 157 en 190 centimeter.
• En uiteraard moet je in een goede conditie zijn, zodat je kunt slagen voor de fysieke testen die NASA voor astronauten heeft opgesteld.

Militair of piloot?

De allereerste astronauten waren testpiloten uit de Amerikaanse luchtmacht. Daar zou je uit kunnen afleiden dat je om astronaut te worden piloot moet zijn en bovendien militair. De tijden zijn veranderd, dat is allemaal niet meer nodig. Natuurlijk kan het helpen als je een vliegtuig kunt besturen, maar nodig is het niet. Ook zijn er inmiddels al heel wat astronauten geweest die geen militaire achtergrond hadden, maar beroepen als onderwijzer of arts. Denk maar aan de laatste Nederlandse astronaut, André Kuipers. Wat dat betreft is er dus nog veel mogelijk.

Klein probleempje

Voor de aankomende astronauten die aan alle genoemde eisen voldoen is er nog een voorwaarde waar je aan moet voldoen voor de volgende sollicitatieronde van NASA. Je moet Amerikaans staatsburger zijn. Kijk, dat is dan best wel weer een beetje jammer…. Wil je dan toch de ruimte in, dan kun je als Europeaan altijd nog eens contact opnemen met de Europese ruimtevaartorganisatie, de ESA.