Vallende sterrenregen (meteorenzwerm)

Vallende sterren. Wie heeft er als kind niet een keer een wens gedaan als hij dit magische schouwspel aan de inktzwarte hemel aanschouwde. Jaarlijks zijn er een aantal periodes waarop de kans op het zien van een vallende ster vergroot is. Hier een overzicht.

Wat is een vallende ster?

Een vallende ster, ook wel meteoor genoemd, is een lichtspoor aan de hemel wat veroorzaakt wordt door het verdampen of verbranden van een meteoroïde wanneer deze de dampkring van de aarde bereikt. Vallende sterren kunnen variëren van grootte, van een klein stofdeeltje tot een brokstuk van tientallen meters doorsnede. Kleine deeltjes, kleiner dan zo'n 10 cm, verdampen door de grote wrijvingskrachten die ontstaan wanneer het deeltje de atmosfeer binnendringt. Grotere meteorieten ondervinden een sterke vertraging in de dampkring waarbij veel hitte ontstaat. Deze hitte is te zien als een oplichting aan de hemel.

Wat is een sterrenregen?

Het kan zijn dat je maar één vallende ster ziet. Dit is vaak een op zichzelf staande meteoroïde. Soms komen er echter veel vallende sterren aan de hemel voor. Deze zijn afkomstig van stof en brokstukken van kometen die vrijkomen wanneer de betreffende komeet dicht langs de zon komt, en worden een sterrenregen, meteorenzwerm of meteorenstorm genoemd.

Radiant van de sterrenregen

In een sterrenregen gaan alle stofdeeltjes dezelfde kant op lijken vanuit één punt te komen. Dit punt, wat zich in een sterrenbeeld bevindt, wordt de radiant van de sterrenregen genoemd. De sterrenregen wordt meestal vernoemd naar de betreffende radiant waarvandaan de deeltjes lijken te komen.

De sterrenregens zijn het best te zien aan een heldere hemel (weinig bewolking) en op een locatie waar weinig lichtvervuiling van bijvoorbeeld straatlantaarns of gebouwen is.

Overzicht van de sterrenregens

De Geminiden is de grootste sterrenregen, maar omdat deze in december plaats vindt is het altijd afwachten of de lucht helder genoeg is om de vallende sterren goed te kunnen zien. Een sterrenregen die meestal goed zichtbaar is is de Perseïden, aangezien deze midden in de zomer valt wanneer de nachten vaak onbewolkt zijn. Een ander voordeel is dat de nachten in augustus een stuk minder koud zijn dan de nachten in december.

Meteoriet

Wanneer een meteoroïde zo groot is dat hij niet helemaal verbrand is wanneer hij de dampkring gepasseerd is, kan de meteoroïde op aarde terecht komen. Dit wordt een meteorietinslag genoemd. Wanneer de meteoriet door de dampkring heen is, is hij vaak te zien als een grote vuurbol (bolide). De laatste meteorietinslag in Nederland was de meteoriet inslag in Glanerbrug in 1990.