GravityLight™: gratis elektriciteit dankzij de zwaartekracht

Meer dan een miljard mensen hebben geen betrouwbare toegang tot het elektriciteitsnetwerk. Na zonsondergang zijn zij vaak afhankelijk van kerosinelampen, kaarsen of andere dure (finacieel en ecologisch) manieren om licht te maken, om bijvoorbeeld ook 's avonds te kunnen studeren. GravityLight brengt een oplossing die even simpel als geniaal is. Voor de oplossing van het wereldwijde energieprobleem en de oprakende aardolie wordt steeds aan dezelfde alternatieven gedacht. Windmolens en zonnepanelen zijn de toekomst, maar hebben zo hun beperkingen. De installaties zijn groot en duur, en vergen veel geld, kennis en mensen om te onderhouden. Daarenboven moet er ook een duur elektriciteitsnetwerk worden onderhouden. Ook aan kernenergie wordt soms gedacht bij het groeiende energieprobleem, maar ook kernenergie steunt op een uitputbare fossiele bron: uranium. Kernenergie creëert ook een radioactieve afvalberg waar nog steeds geen oplossing voor bestaat.
De zwaartekracht werd, behalve bij waterkrachtcentrales, tot nu toe te vaak over het hoofd gezien.

GravityLight™

De GravityLight werkt als volgt: de gebruiker tilt een gewicht op dat via een kabel aan de generator is gekoppeld. Bij die generator werd LED-verlichting ingebouwd. Daarna daalt het gewicht langzaam weer af en trekt de kabel mee naar beneden. Die beweging van de kabel leidt via een transmissie tot het draaien van een kleine generator (vergelijkbaar met de dynamo op een fiets), die levert op zijn beurt voldoende elektrische stroom voor een felle LED-verlichting.

Wind- en zonne-energie zijn afhankelijk van de hoeveelheid wind en zon die er op dat moment is, en dat is erg variabel. De zwaartekracht is daarentegen een te oogsten kracht die altijd aanwezig is. Met de zwaartekracht kan je altijd energie opwekken.

Voor elke keer dat het gewicht wordt opgehoffen, genereert het toestel een klein half uur licht. Dat gebeurt helemaal onafhankelijk van het elektriciteitsnetwerk. Het toestel vergt zo goed als geen onderhoud. Behalve slijtage op erg lange termijn, is dit één van de meest duurzame manieren om elektriciteit op te wekken. Het toestel is goedkoop omdat het simpel is. Er is geen batterij nodig want de opgewekte energie wordt meteen benut. Bij zonnepanelen en windturbines heb je die dure, zware en snel verslijtende batterijen wel nodig. De GravityLight heeft behalve om het half uur het gewicht optillen geen enkele vaste kost, de energie opwekken is volledig gratis. Na enkele maanden hebben arme dorpsbewoners die nu afhangen van kerosine hun investering er al uit. Zo'n drie maanden verlichten kost ongeveer even veel als de GravityLight, ze kunnen dat geld nu aan andere dingen uitgeven of proberen te sparen.

Het nadeel is uiteraard dat er om het half uur opnieuw even moeite moet worden ingestoken. Anderzijds kan dit ook weer een voordeel worden voor het concept, dat nu vooral op ontwikkelingslanden gericht is. Bij sommige verlichting in landen waar het elektriciteitsnetwerk wel betrouwbaar is, maar de energieprijzen sterk blijven stijgen, kan ook aan dit systeem gedacht worden. Misschien belandt dit concept bijvoorbeeld binnenkort in badkamers van duurzame woningen, een ruimte waar je meestal maar voor een korte tijd licht nodig hebt. Het licht valt dan vanzelf uit na een korte tijd. Met andere gewichten en hoogtes kan ook meer en korter energie opgewekt worden. Het licht valt automatisch uit na een bepaalde tijd. Ook vele andere mogelijkheden zijn denkbaar, bijvoorbeeld een herlaadpunt voor smartphones.

Dankzij simpele, geniale uitvindingen zoals de GravityLight kan een minimum aan energie binnenkort misschien toch nog betaalbaar blijven voor iedereen. De missie van GravityLight klinkt alvast als volgt: "betaalbaar, duurzaam en betrouwbaar licht leveren op elk moment, zodat mensen vrij kunnen zijn van economische, gezondheids- en milieugevaren van kerosinelampen."

Crowdfunding

Het GravityLight-idee werd concreet gemaakt via crowdfundingwebsite indiegogo. Nadat de makers vier jaar hun vrije tijd besteedden aan het verfijnen van het zwaartekrachtidee, hadden ze geld nodig om het op grotere schaal te testen. Ze wilden van meet af aan de eerste 1000 zwaartekrachtlampen geven aan Afrika en India. De mensen daar zouden de lampen gebruiken, testen en feedback geven aan de makers zodat die hun concept kunnen optimaliseren alvorens het in massaproductie wordt gebracht. In november 2012 trokken de makers Martin en Jim naar indiegogo: ze planden om 55.000 dollar op te halen. Hun verwachtingen werden voorbijgeschoten: ze haalden maar liefst 400.000 dollar (+- 300.000 €) op!

De makers willen de lamp produceren voor 5 dollar per stuk (of zo'n 3,75 €). Ze plannen samenwerkingen met allerlei NGO's. NGO's hebben veel knowhow in het werken in ontwikkelingsgebieden, en weten waar de noden het hoogst zijn. De NGO's hebben ook stevige banden met donatoren in rijkere landen, zodat ze de verdere marktgang van de GravityLight kunnen helpen.

Lees verder

• Controversiële biobrandstoffen
• Ecotoerisme in Venetië
• Geothermische energie in Oost-Afrika
• Internet voor iedereen: Google Project Loon