Geothermische energie in Oost-Afrika

Oost-Afrika is een regio met veel problemen. Eén daarvan is de onstabiele elektriciteitsbevoorrading, waardoor de regio moeizaam ontwikkelt. Maar er is verandering op komst: in Kenia zijn testprojecten met geothermische energie aan de gang die voor een ware energierevolutie kunnen gaan zorgen in de regio. (Afbeelding: Grote Slenk (via Wikimedia))

Inhoudsopgave

• Kenia en Oost-Afrika
• De Grote Slenk
• Vulkanische Activiteit
• Energierevolutie
• Groene ontwikkeling van de regio

Kenia en Oost-Afrika

Kenia is politiek een belangrijk land in Oost-Afrika, het begint stilaan een belangrijk economisch centrum van de regio te worden. Nairobi is de hoofdstad van Kenia, onder deze chaotische, kosmopolitische stad ligt een grote energiebron verborgen. Die energiebron ligt niet enkel onder deze stad, maar strekt zich uit over heel Oost-Afrika. Kenia is zich volop aan het ontwikkelen. Nieuwe gebouwen en stadsdelen schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar in Oost-Afrika ontbreekt een belangrijke factor om nog verder (economisch) te ontwikkelen: betrouwbare energiebevoorrading. De elektriciteit valt hier regelmatig uit, de energie is hier erg duur en dit vormt een rem op de ontwikkeling. Want al die bijkomende bedrijvigheid heeft nood aan een stabiele energietoevoer. In deze regio komen soms wekelijks black-outs voor.

De Grote Slenk

Maar er is hopelijk verandering op komst. Door Oost-Afrika loopt de 'Grote Slenk', een groot ravijn dat wel 6000 km lang is, en qua diepte varieert tussen enkele honderden tot duizenden meters, en door zeven landen loopt. De slenk wordt soms ook de Oost-Afrikaanse slenk of de Grote Riftvallei genoemd. De grote vallei is ontstaan doordat er op deze plek verschillende tektonische platen van elkaar weg bewegen. In deze vallei is de aardkorst erg dun. Relatief makkelijk kan men hier tot een gigantisch reservoir groene energie boren. Via geothermische energie zou Oost-Afrika één van de meest groene streken op de planeet kunnen worden.

Vulkanische Activiteit

Onder de aardkorst liggen grote reservoirs van kokend water onder hoge druk. In de regio hangt een geur van zwavel, en staan er veel (uitgedoofde) vulkanen. De geothermische sector probeert deze ondergrondse krachten te oogsten. De stoom die natuurlijk naar boven komt kan gebruikt worden om turbines in energiecentrales te bevoorraden. Op deze manier kan Oost-Afrika qua energie even zelfvoorzienend zijn als Ijsland, waar de kracht van geisers al langer wordt gebruikt om het land van elektriciteit te voorzien.

Deze plek is goed om geothermische energie aan te boren omdat de vroegere activiteit van de aarde, waarvan de slapende vulkanen en de great rift valley de getuigen zijn, magma tot vlak onder de aardkorst bracht. Tot op vandaag blijft er erg veel hitte en stoom vrijkomen in deze regio. De hete magma verwarmt hoger gelegen waterreservoirs (aquifers) waardoor het water in stoom verandert. Deze stoom is niet moeilijk te bereiken, omdat die niet zo ver onder de grond zit. Via allerlei barsten in de aarde komt de stoom dichtbij de oppervlakte, en kan veel diepere energie benut worden.

Energierevolutie

Er werden al testboringen verricht, om na te gaan hoeveel energie er juist vrijkomt. Via de testboringen meet men de temperatuur en de druk van de boring, om te kunnen bepalen hoe de centrale gebouwd zal moeten worden om met die krachten te kunnen omgaan.

In zo'n centrale wordt exact dezelfde techniek gebruikt als in conventionele centrales. In een 'gewone' centrale wordt de stoom gemaakt door de verbranding van kool, gas of olie of door het splijten van atomen. Hier in Kenia en op andere plekken in de wereld is die stoom echter natuurlijk ter beschikking en moet er geen energie verbruikt worden om stoom te creëren. Op deze manier kan veel meer elektriciteit gemaakt worden, die een veel kleinere ecologische voetafdruk achterlaat.

In Kenia wordt een groot deel van de elektriciteit nu opgewerkt via waterkrachtcentrales, wat ook al een groene energiebron is. Maar dit volstaat niet, en wordt aangevuld met erg vervuilende dieselgenerators. De geothermische energie maakt nu nog maar een erg klein deel van de bevoorrading uit, maar zal in de toekomst veel belangrijker worden voor de regio.

Groene ontwikkeling van de regio

De Kenianen worden in deze projecten gedreven door de nood aan energie, maar willen dit ook groen verwezenlijken. Met de combinatie van waterkracht en geothermische centrales zou Kenia volgens de eigen prognoses tegen 2018 één van de groenste landen ter wereld kunnen zijn. Een groot voordeel is dat dit Keniaanse project nog eens herhaalt kan worden in andere – arme – Oost-Afrikaanse landen. De Grote Slenk loopt ook nog door Ethiopië, Oeganda, Rwanda, Burundi, Tanzania en Congo. Bijna allemaal landen die gekenmerkt worden door politieke en economische problemen. Ook honger is in deze een weerkerend probleem. Via deze groene energiebron zou deze regio een economische boost kunnen ervaren, waardoor er meer en efficiënter aan landbouw gedaan kan worden en andere sectoren kunnen floreren.

Lees verder

• Getijdenenergie
• Waarom zijn planeten bolvormig?
• Investeren in coöperaties
• Peer-to-peer (P2P), een slim elektriciteitsnetwerk