Hoe onderscheidt men roestvaststaal AISI T304 van AISI T316

De corrosie bestendigheid in bijvoorbeeld zeewater en in zwembaden van roestvaststaal type 316 is door het Mo-gehalte beduidend beter dan van type 304. Beide roestvaste staalsoorten worden in grote hoeveelheden verwerkt en verwisseling treedt niet zelden op met op termijn soms grote schade. Het opsturen van monsters naar een metaallab is tijdrovend. Er bestaan testmethoden waarmee men legeringen eenvoudig goedkoop en snel in de werkplaats kan identificeren.

Non destructieve test methoden met mobiele apparaten

• De industriële röntgen fluorescentie spectrometrie, Is een kwalitatieve en een kwantitatieve test.
• De industriële optische emissie spectrometrie, eveneens een kwalitatieve en een kwantitatieve test.
• De handige werkplaats druppeltest, een kwalitatieve test, speciaal om een legering te identificeren.

De röntgen fluorescentie spectrometer

Draagbare röntgen fluorescentie spectrometer volgens afb 1 is geschikt om de legeringelementen en hun concentratie in een metaal aan te tonen en daarmee de legering te identificeren en de chemische samenstelling te controleren. Indien in een bestaande constructie een onderdeel onverwacht veel corrosie vertoont of er treden ongewenste vervormingen of erger, gaat men als eerste de metaallegering controleren. De afmeting en het gewicht (1,8 kg) van het handapparaat zijn ideaal om op locatie te gebruiken, ook op moeilijke toegankelijke plaatsen zoals in een bestaande constructie of machine. De röntgenstralen worden op het metaal gericht, de atomen nemen energie op en geven die weer af ("lichten op") en vormen een spectrum van golflengten waaruit de benodigde gegevens gelezen worden.

De optische emissie spectrometrie

Samenstelling van het staal wordt met de spectrometer volgens afb 2 bepaald door het trekken van een elektrische boog waarin het monster verhit wordt. Uit het ontstane lichtspectrum (golflengten en intensiteit), worden legeringselementen en hun percentage in het metaal bepaald. Deze methode heet “Optische Emissie Spectrometrie ”. Het benodigde proefstuk is niet groter als een Euromunt.

De druppeltest voor de bepaling van T304 of T316

Voor de werkplaats zonder lab is er de mogelijkheid van een chemische druppeltest. Met deze druppeltest onderzoekt men het austenitisch roestvaststaal op de aanwezigheid van het element molybdeen. Men kan zo snel vaststellen of men met T304 of met het molybdeenhoudende T316 te maken heeft. Een druppel indicator die, bij aanwezigheid van molybdeen, verandert van kleur volgens afb 3. Is er geen molybdeen aanwezig dan verandert de druppel nauwelijks.

De druppeltest

1. Het etsmiddel is koningswater dat bestaat uit 3 delen zoutzuur (HCL) en 1 deel salpeterzuur(HNO3)}. {Een andere fabrikant geeft op voor de testvloeistof: 1 deel salpeterzuur (dichtheid 1.40 kg/dm ³), 9 delen zoutzuur (dichtheid 1,19 kg / dm ³ ) en 15 delen water}
2. Om de beschermende chroomoxidehuid van het roestvaststaal te verwijderen wordt het proefstuk ter plaatse van de test met schuurpapier bewerkt.
3. Een of twee druppels van vers koningswater worden op het proefvlak aangebracht.
4. Na 1-2 minuten vangt een chemische reactie aan tussen metaal en etsmiddel.
5. De oorspronkelijke lichtgele transparante etsmiddel verkleurt bij molydeenhoudende Chroom-Nickel-Molybdeen staal (T316) donkerbruin. De verkleuring wordt veroorzaakt door molybdeen. Bij het Chroom-Nikkel-Staal AISI T304 (zonder molybdeen) treedt geen verkleuring op

Nazorg van de druppeltest

Bij de test laat sporen na op het oppervlak door het schuren en door de chemische reactie tussen etsmiddel en metaal. De test indien mogelijk uitvoeren op een plek die niet in het zicht komt. De sporen verdwijnen grotendeels door de testplek achteraf weer te passiveren.

Waarschuwing

Men moet zich houden aan de veiligheidsvoorschriften die gelden voor het werken met koningswater.

Lees verder

• Het aantonen van goud
• Het aantonen van zilver
• Hoe onderscheidt men messing van brons
• Zware metalen aantonen