Verwerkbaarheid betonspecie

Verwerkbaarheid is een algemeenbegrip. In principe worden die eigenschappen van betonspecie bedoeld, die te maken hebben met de vervormbaarheid van het materieaal onder invloed van de daarop werkende krachten. Men noemt dit ook wel het reologisch gedrag van de specie.

Mengbaarheid

Strikt genomen is dit geen eigenschap van betonspecie want het gaat hier om het gemak waarmee de bestanddelen van specie zich laten mengen tot een homogene massa. Het doel van mengen is het verkrijgen van een homogeen mengsel. Dit houd in een goede dispersie van de allerfijnste delen, dus van cement. Voor dit laatste spelen de oppervlakte-eigenschappen van de material een grote rol, waarbij met name de oppervlaktespanning van water kan worden beïnvloed door een hulpstof.

Hulpstoffen met een plastificerende werking hebben daardoor meestal ook een gunstige werking op de mengbaarheid.
Op de diverse typen mengers zal hier niet worden inggegaan. Gelijktijdig inlopen van de grondstoffen (als de apparatuur dit toelaat) kan tot kortere mengtijden voeren en werkt dus capaciteitverhogend. Meestal wordt niet langer gemengd dan nodig is voor het homogeniseren van het mengsel. Langer mengen, maar vooral intensiever mengen, blijkt tot hogere sterkte te leiden. Men neemt aan dat door het afwrijven van de reactieproducten de beginreactie wordt gestimuleerd (vergelijkbaar met fijner malen van het cement).

Het belangerijkste probleem bij het mengen ontstaat door de vrijwel altijd in meer of mindere mate aanwezige, neiging van betonspecie tot ontmenging.

Transporteerbaarheid

De homogeniteit van betonspecie die door de menger wordt geleverd, mag tijdens transport niet verloren gaan. Dat levert beperkingen op, zowel aan de samenstelling van deze specie als aan de aard van het transport. Optimaliseren bestaat hier uit het zoeken van een compromis tussen gemakkelijke transporteerbaarheid en gevoeligheid voor ontmenging. Zowel de samenstellingen van diverse species als de wijze van transport kunnen zeer uiteenlopen. Het heeft geen zin over goed of slecht transporteerbare specie te praten als de aard van het transportmiddel en de stortmethode er niet bij wordt betrokken.

Verdichtbaarheid

Door het opheffen van de inwendige wrijving tussen de deeltjes kunnen deze ertoe worden gebracht een zo dicht mogelijke pakking te vormen. Hiervoor is energie nodig, de verdichtingsenergie. Verdichtbaarheid zou je kunnen definiëren als de mate waarin de dichtste pakking wordt benaderd bijvoorbeeld uitgedrukt als percentage resterende holle ruimte. Betonspecie is echter bijna altijd geheel of vrijwel geheel verdichtbaar. Beter is het daarom van verdichtbaarheid te spreken in termen van de hoeveelheid energie die voor het verdichten nodig is.