Pi-Day - Dag van het oneindige cirkelgetal Pi

Op 14 maart is het Pi-Dag, π-dag. De dag wordt in Amerika geschreven als 3-14, de driecijferige benadering van π. Die decimale ontwikkeling van het getal pi begint met 3,14. Pi-Dag staat in het teken van de wiskundige constante π. Het is meer een Amerikaanse dag dan een Europese dag en vooral voor Amerikaanse wiskundigen en studenten wiskunde is het een feestdag. In Nederland is de Pi-Dag bekend in de wiskundehoeken van het land. Universiteiten grijpen de dag aan om wiskunde in het zonnetje te zetten en om pi-taart te eten.

Een feestdag voor het cirkelgetal Pi

• Pi-Dag
• Pi-taart en Pi-pie
• Pi en cirkelgetal
• Archimedes en het oneindige getal
• Pi of Tau - Clash of the Nerds
• De eerste Pi-Day

Pi-Dag

Op Pi-Dag wordt er feest gevierd op de verschillende wiskundeafdelingen van universiteiten. De feestdag staat helemaal in het teken van de wiskundige constante. Er wordt stilgestaan bij de rol die π in hun leven speelt. Niet wiskundigen staan er niet zo bij stil maar zij die zich graag onderdompelen in de wereld van de wiskunde maken er een hele happening van. Doorgaans begint de dag om 13:59 uur, 1:59 PM, omdat dit de zescijferige benadering van pi is: 3,14159.

Ultieme pi-moment

Het gaat bij de ultieme Pi-Dag met het ultieme pi-moment om vele cijfers achter de komma. Het ultieme π-moment heeft plaatsgevonden in het jaar 1592. Die 14e maart in dat jaar om 6:53 en 58 seconden, wordt op de Amerikaanse schrijfwijze geschreven als 3,14159265358, de eerste 12 cijfers van π. Wiskundig geïnteresseerden worden daar enthousiast van.

Pi-taart en Pi-pie

De dag wordt ondermeer gevierd met pi-taart, iftewel pi-pie. Scholieren en studenten introduceerden in Amerika het eten van pi-pie of pi-pizza op π-dag. Doorgaans is het de wiskundeleraar die op de taart trakteert. Behalve taart en pizza worden er meer etenswaren in de vorm van pi of versierd met het pi-teken gebakt, gekookt en gegeten. Er zijn ook spellen die op de pi-dag gespeeld worden waarbij kinderen proberen te achterhalen wat het getal van π is met behulp van een cirkel en hun schoen.

Pi en cirkelgetal

Pi is de letter die het cirkelgetal voorstelt. Ruim 300 jaar geleden werd π, de Griekse letter pi, voor het eerst gebruikt om het getal dat in cirkels verborgen zit te veerbeelden. Wiskundigen zijn al millennia bezig met het cirkelgetal. Het was de wiskundige William Jones die het in 1706 koppelde aan de Griekse letter π. Jones benaderde het getal door te stellen dat π = 3,14159. Pi is perimeter, Engels voor omtrek. De grote Zwitserse wiskundige Euler gebruikte het symbool in 1737 ook, en sindsdien wordt het over de hele wereld gebruikt als het getal dat de verhouding weergeeft tussen omtrek en de middellijn van de cirkel.

Omtrek en diameter

Anders gezegd: Pi is de omtrek van een cirkel gedeeld door zijn diameter. Bij benadering is dat 3,14159265. Precies weten we dat niet, want de cijfers achter de komma houden bij pi nooit op.

Archimedes en het oneindige getal

Vierduizend jaar geleden beschreef de Egyptische Rhind-papyrus al een ruwe benadering van wat we tegenwoordig als pi beschouwen. Ook de Babyloniërs hadden verschillende getallencombinaties die als waarde voor pi werden gebruikt. In de Bijbel staat in een tekst over de Tempel Salomon een waarde, die pi benadert en er zijn meer oude geschriften bekend waarin π getallen worden genoemd. Archimedes benaderde als eerste het getal stap voor stap en ontwikkelde daar een methode voor. Pi is een oneindig getal, het heeft oneindig veel decimalen. Er zijn al meer dan een biljoen decimalen van π berekend.

Pi of Tau - Clash of the Nerds

Pi-Dag wordt ook gevierd om de theorie van pi te vieren en propageren. Er zijn namelijk fervente voor- en tegenstanders van pi. Er is een fanatieke beweging gaande in de wereld van de wiskundeliefhebbers om pi in te ruilen voor tau. Pi zou onhandig en onlogisch zijn. Tau is een wiskundig constante met een waarde die precies het dubbele is van pi. Het is een echte clash of the nerds aan het worden en daarom wordt Pi-Dag door de pi-aanhangers gebruikt om een statement maken: pi moet blijven!

Gadgets

Om Pi-Dag extra feestelijk aan te zetten zijn er allerlei gadgets in de verkoop, zoals buttons, T-shirts en stropdassen.

Lees verder

• Dag van de Bouw - De Bouw maakt het
• Dag van de Talen - Europese Dag van de Talen
• Dag van de Leerplicht - Recht op onderwijs
• Dag van de Loodgieter - World Plumbing Day
• Dag van de Persvrijheid - viering van het Vrije Woord