De brontosaurus, een prehistorische planteneter

De brontosaurus was een dinosaurus met een lange nek en staart. Hiernaast hebben onderzoekers ontdekt hoe zijn schubben eruit zagen. Wetenschappers hebben echter dikwijls gediscussieerd over het bestaan van deze dinosaurussoort. De fysieke eigenschappen lijken namelijk veel op die van de zogenaamde 'apatosaurus'. Hierdoor is deze soort grotendeels uit de geschiedenisboeken verdwenen. Vanwege een bijzondere ontdekking beginnen wetenschappers hier echter over te twijfelen.

De brontosaurus

• Benaming
• De uiterlijke kenmerken van de brontosaurus
• Is de brontosaurus eigenlijk een apatosaurus?
• In welke tijdperk kwam de brontosaurus voor?
• Wat at deze dinosaurus?

Benaming

De naam 'brontosaurus excelsus' betekent letterlijk 'Dondersauriër'. De naam stamt af van het feit dat er tijdens de ontdekking een donderstorm gaande was en dat het dier mogelijk een donderend geluid maakte tijdens het lopen vanwege zijn gewicht. Hij behoort tot de sauropoden. Dit waren dinosaurussen met een lange nek. Deze dieren behoorden tot de grootste dinosaurussoorten die voorkwamen. Soms wordt de brontosaurus ook wel 'Apatosaurus' genoemd. Dit heeft te maken met de (mogelijke) afkomst van de dinosaurussoort.

De uiterlijke kenmerken van de brontosaurus

De brontosaurus staat bekend om zijn lange nek en lange staart. Hiernaast liep het reptiel op al zijn vier poten. Zijn achterpoten waren een stuk groter en steviger dan zijn voorpoten. Het reptiel kon ongeveer een lengte van twintig meter bereiken. Tevens had hij een gewicht van zo'n vijftien ton. In verhouding met de meeste sauropoden had hij een stevige bouw. Zijn gewicht in combinatie met zijn staart zorgden ervoor dat hij in balans bleef. Bij één van de vondsten waren er resten gevonden van zeshoekige schubben. De wetenschappers hebben hier namelijk een koolstoffilm van ontdekt. Dit is een dunne laag van gecompresseerde organische materiaal. Een koolstoffilm kan ontstaan wanneer het fossiel diep begraven raakt onder een grote laag gesteente. Hierdoor blijft er een dunne laag koolstofresten over aan het oppervlakte van een stuk steen. De kleur van zijn huid is echter niet bekend omdat de wetenschap (nog niet) in staat is om de kleur te bepalen van diersoorten die zo lang zijn uitgestorven. Wetenschappers hebben echter wel de huidskleur kunnen bepalen van een vleermuis die al vijftig miljoen jaar geleden gestorven was. Onderzoekers hopen deze technieken te kunnen uitbreiden voor het onderzoek naar oudere prehistorische diersoorten.

Is de brontosaurus eigenlijk een apatosaurus?

Rond de negentiende eeuw was er een ware competitie gaande tussen verschillende archeologen. Wetenschappers probeerden zoveel mogelijk nieuwe dinosaurussoorten te ontdekken om hiermee bekend te worden. Twee afzonderlijke vondsten die aan het einde van de negentiende eeuw ontdekt werden leken zeer veel op elkaar. Er werd namelijk in 1879 fossielen gevonden die vergelijkbaar waren met een vondst in 1877. De dinosaurus die in 1877 was gevonden wordt de apatosaurus genoemd. Het skelet van de brontosaurus die in 1879 werd ontdekt zag er bijna hetzelfde uit. Het enige verschil leek het formaat te zijn; de brontosaurus was namelijk een stuk groter. Voor de wetenschappers uit deze periode was het voldoende bewijs om hem een andere naam te geven. Later begonnen onderzoekers echter over de identiteit van de twee soorten te twijfelen. De fossielen van de apatosaurus kon echter een brontosaurus zijn geweest die nog niet volwassen was. De naam 'Brontosaurus' kwam hierdoor vanaf 1980 steeds minder in de geschiedenisboeken voor.

Een mogelijke omslag vanwege een nieuwe ontdekking

Onderzoekers zijn echter sinds 2015 weer hierover gaan twijfelen omdat de nekwervels verschillend lijken te zijn. De nek van de brontosaurus lijkt langer en dunner te zijn geweest. Om dit te bevestigen is echter hier nog meer onderzoek voor nodig. Wanneer dit bevestigd is zou betekenen dat de brontosaurus volledig terug zou zijn als een unieke soort.

In welke tijdperk kwam de brontosaurus voor?

Het prehistorische reptiel leefde in het Jura tijdperk. Hij leefde in de periode die zich net voor het Krijt-tijdperk bevond. Het Jura tijdperk begon zo'n tweehonderd miljoen jaar geleden en duurde in totaal zo'n 55 miljoen jaar. Het reptiel kwam zo'n 157 tot 146 miljoen jaar geleden voor. De brontosaurus deelde zijn leefgebied met onder andere de stegosaurus en diplodocus. Dit waren namelijk herbivoren(oftewel planteneters) die rond dezelfde tijd en gebied leefden. De diplodocus had net als de brontosaurus een lange nek, echter was de brontosaurus een stuk kleiner.

Wat at deze dinosaurus?

De brontosaurus was een herbivoor. Hij at grotendeels varens die in grote getale aanwezig waren. Deze plantensoort was namelijk in de oertijd veel meer aanwezig dan in de huidige tijd. Het voedsel werd in zijn geheel doorgeslikt. Om de planten te kunnen verteren slikte hij stenen tijdens zijn maaltijd. Deze stenen zorgden ervoor dat het voedsel in zijn maag in kleine stukjes vermaalt werden. Hierdoor kon het lichaam het voedsel verwerken en de voedingsstoffen opnemen. De stenen kwamen uiteindelijk met de ontlasting weer uit het lichaam. Het kon zelfs maanden of zelfs jaren duren totdat bepaalde stenen weer uit zijn lichaam kwamen. In de tegenwoordige tijd wordt hetzelfde gedrag gezien bij enkele diersoorten zoals krokodillen en vogels. De stenen die hiervoor gebruikt worden hebben de naam 'gastrolieten' gekregen.