Gevechtsoperaties: Militair optreden tegen de vijand

Bij de Koninklijke Landmacht staat de planning van gevechtsoperaties centraal. Een leger wordt nu eenmaal ingezet om te vechten. Om een beter begrip te krijgen van hoe de planning van een gevechtsoperatie werkt is het nodig 'de kerntaken in het gevecht' en de 'gevechtskracht' van jezelf (en de vijand) te kennen De kerntaken in het gevecht zijn: vinden, binden, slaan en uitbuiten. Deze activiteiten houdt elk militair commandant in zijn achterhoofd bij het uitvoeren van een militaire actie. En als de militair plant voor een gevechtsoperatie dan wil hij inzage krijgen in zijn eigen gevechtskracht. Deze term is eigenlijk een verzameling van de afzonderlijke functies van militair optreden, namelijk: commandovoering, informatie & inlichtingen, manoeuvre, slagkracht, bescherming en voortzettingsvermogen.

• De kerntaken in het gevecht: vinden, binden, slaan en uitbuiten van de vijand
• Het bepalen van gevechtskracht. De functies van militair optreden
• Voorbeeld gebruik bovenstaande militaire termen tijdens een gevechtsoperatie

De kerntaken in het gevecht: vinden, binden, slaan en uitbuiten van de vijand

Vinden

Een militaire eenheid wil altijd weten waar de opponent zich bevindt. Informatie van verschillende bronnen wordt geanalyseerd op waarde over waar de tegenstander zich bevindt. Het is belangrijk om constant informatie te hebben over de vijandelijke posities, aangezien de tegenstander niet altijd op dezelfde locatie blijft.

Binden

Met binden wordt bedoeld dat de tegenstander niet zo maar weg kan gaan. Eenmaal in het vizier, zal je er alles aan moeten doen om ervoor te zorgen dat je meer opties hebt dan de tegenstander. De opponent moet zo gemasseerd worden dat deze klaar is om geslagen te worden op de manier zoals jij het wilt. De tegenstander wordt vastgehouden als een spijker. Klaar om geslagen te worden.

Slaan

Eenmaal gebonden is de tegenstander klaargemaakt voor de vervolgstap: het slaan. Met deze kerntaak wordt bedoeld dat uiteindelijk het effect wordt gebracht op de vijand en kan zowel fysiek (een bom) of psychologisch (een folder) zijn.

Uitbuiten

Na de eerste drie stappen wordt de vierde, het uitbuiten, weleens vergeten. Deze laatste kerntaak is erop gericht om te kijken naar mogelijkheden die ontstaan na het 'slaan'. Wellicht kan je een offensieve actie versnellen of ontstaat er een situatie waardoor je levens kan besparen.

Het bepalen van gevechtskracht. De functies van militair optreden

De functies van militair optreden beschrijven de functionele aspecten van militaire eenheden voor het uitvoeren van tactische operaties en activiteiten. Deze functies zijn universeel en gelden voor zowel kleine als grote militaire eenheden. Een commandant gebruikt onderstaande functies als een soort ‘controlelijst’ voordat hij een offensieve (of een defensieve) activiteit onderneemt. Gezamenlijk worden deze functies aangeduid met ‘gevechtskracht’. De mate van gevechtskracht van een eenheid wordt dus bepaald door hoe goed (of slecht) de individuele samenhang is van onderstaande begrippen.

Commandovoering

Een commandant moet zijn opdrachten kunnen geven vanuit een commandopost naar zijn hogere niveau en naar zijn soldaten in het veld. De opdrachten die hij geeft hangen veelal samen met de overige functies die hieronder staan beschreven.

Informatie & inlichtingen

Dit voorziet de commandant van kennis over alles wat van belang is om zijn opdracht uit te kunnen voeren in de operationele omgeving. Alles is informatie, maar niet alle informatie is belangrijk voor een militaire planning. Alleen informatie die geanalyseerd is op waarde en iets vertelt over waar een tegenstander zich bevindt of over de intentie van een doelgroep is relevant.

Slagkracht

Slagkracht vormt de kern van militaire activiteiten (het schieten), maar omvat meer dan fysieke vuurkracht alleen. Ook kan een niet-dodelijke activiteit tot 'slagkracht' worden gerekend. Militairen noemen dit ook wel een ‘effectenbrenger’. Schieten met een geweer is een effectenbrenger, maar uitdelen van folders aan de lokale bevolking kan ook het juiste effect teweeg brengen.

Manoeuvre

Manoeuvre is het verkrijgen van een gunstige positie ten opzichte van een opponent of andere doelgroep op zowel het fysieke als het psychologische vlak. Door manoeuvre kunnen de benodigde activiteiten gepositioneerd en uitgevoerd worden om de missie te realiseren. Militairen noemen deze functie wel ‘het positioneren van effectenbrengers’. De soldaat met een geweer moet zich verplaatsen over een slagveld naar de vijand toe om te kunnen schieten (slagkracht). Hoe de soldaat beweegt naar het doel om een betere vuurpositie te krijgen wordt 'manoeuvre' genoemd.

Bescherming

Bescherming is de functie van militair optreden, die voorziet in het overlevingsvermogen van de eigen organisatie en het handhaven van de vrijheid van handelen. Voorbeelden van bescherming kan zijn het plaatsen van luchtafweer bij een eenheid zodat vijandelijke straaljagers niet kunnen aanvallen. Maar ook militairen die scherfwerende vesten dragen tijdens missies is een voorbeeld van bescherming.

Voortzettingsvermogen

De laatste functie van militair optreden, die alle aspecten van ondersteuning integreert om de militaire capaciteit in stand te houden, is het voortzettingsvermogen. Grofweg kan dit begrip worden onderverdeeld in twee categorieën: het personeels- en het materieellogistieke gedeelte. De militair moet eten, slapen en andere basisbehoeften te hebben om te overleven. Maar voor wapensystemen geldt ook dat ze onderhoud, brandstof en munitie nodig hebben om de strijd voort te kunnen zetten.

Voorbeeld gebruik bovenstaande militaire termen tijdens een gevechtsoperatie

Gezamenlijk vormt kennis van de gevechtskracht en de kerntaken in het gevecht de basis voor het maken van een militair plan. Dit kan zowel fysiek (met wapens), als op het psychologische vlak (bijvoorbeeld via media-beïnvloeding). Het volgende –verhalend – voorbeeld brengt de bovenstaande functies van militair optreden en de kerntaken in het gevecht met elkaar in verband.

In zijn achterhoofd houdt de commandant (commandovoering) altijd rekening met hoe hij de vijand kan opsporen (vinden met inlichtingen). Hij/zij probeert vervolgens de handelingsvrijheid van de tegenstander te ontnemen (binden) door zijn tanks snel op de vijand af te sturen (manoeuvre). Om vervolgens een ferme artilleriebarrage (slaan) uit te delen met zijn houwitzers (slagkracht). Na het slaan van de tegenstander en het snel bijvullen van munitie en brandstof (voortzettingsvermogen) zal de militaire commandant de vijand blijven achtervolgen. Door de snelheid van zijn optreden, ziet de commandant de mogelijkheid om krijgsgevangenen te maken (uitbuiten) en heeft de tegenstander geen tijd om een goede verdediging in te richten (bescherming).

Lees verder

• Manoeuvre: Militair bewegen tegen een opponent
• Wat is Hybrid Warfare? Een hybride vorm van oorlogsvoering