Explosieve vulkaanuitbarsting Mount St. Helen 1980

Explosieve vulkaanuitbarsting Mount St. Helen 1980 Adembenemend mooi was de berg Mount St. Helen voordat ze in 1980 ontplofte. Schitterend lag de reus midden van bossen, wouden, rivieren en meren. Ze was een trekpleister voor natuurliefhebbers in de Cascadegebergte voor toeristen in noordwest Amerika. Totdat ze in mei 1980 explosief ontplofte. De top van de berg sloeg weg. De knal van de vulkaanuitbarsting is ruim 320 kilometer verderop in Vancouver gehoord. Mensen die 18 kilometer verderop stonden hebben lange tijd niets kunnen horen: hun gehoor was beschadigd door de explosief harde knal. De explosie duurde 9 uur. De hele noordzijde van de vulkaan en enorme bosgebieden werden weggevaagd. 57 mensen waaronder de vulkanoloog David Johnston, kwamen om het leven.

Cascadegebergte

Voor de explosieve uitbarsting in mei 1980 was Mount St. Helen een prachtige berg omringt door wouden en meren, waar vele toeristen op af kwamen om te genieten van de schoonheid en de rust.
Stratovulkaan Mount St. Helen is een enorme reus van een berg, dat zich in het noordwesten van Amerika, Washington, in de Cascadegebergte bevind. Omgeven door bossen, stak de indrukwekkende berg reusachtig af.

Subductiezone

De vulkaan Mount St. Helen bevind zich op een subductiezone. In deze zone komen de meest explosieve, gewelddadige en spectaculaire vulkaanuitbarstingen op aarde voor.

Schuivende platen

Wanneer tektonische platen elkaar raken, komen er enorme spanningen vrij van botsend gesteente in de vorm van aardbevingen. De meeste vulkanen ontstaan op de grenzen van schuivende tektonische platen. Als platen over elkaar heen schuiven, ontstaan er subductiezones. De kustlijn van west Amerika is een subductiezone. Als de platen schuiven en elkaar raken, smelt door de wrijving en de spanning van de botsende platen, in de diepte gesteente tot magma.

Magma

Dit vloeibare magma zoekt een weg naar boven, borrelt omhoog en activeert explosief de slapende vulkaan op de plaat. Magma komt naar boven omdat hete magma lichter is dan het zware solide gesteente rondom magma.

Uitbarsting

Voor de uitbarsting van mei 1980 had de vulkaan Mount St. Helen 123 jaar geslapen. Twee maanden voor dat de berg ontplofte waren er kleine aardbevingen en explosies waarneembaar. Uit de noordflank groeide een enorme uitstulping.

Bron: Austin Post, USGS, Wikimedia Commons (Publiek domein)Bron: Austin Post, USGS, Wikimedia Commons (Publiek domein)

18 mei 1980

Vroeg in de morgen om 08.32 op 18 mei 1980 begon plotseling de hele noordzijde van de vulkaan te beven. De noordflank leek vloeibaar te worden. Toen de ergste druk binnen de vulkaan afnam, borrelde explosief hete magma naar buiten. Enkele seconden na de eerste explosie buldert de eerste lawine langs de noordzijde naar beneden. Boven de lawine wordt een donkere wolk van gassen en as de lucht in geblazen.

Lawine en aswolk

Al heel snel heeft de donkere wolk van gassen en as de lawine ingehaald. De lawine en de wolk mengen elkaar angstaanjagend en het geheel dendert de flanken af. Het geheel wordt steeds donkerder van kleur en wordt gevoed door nieuw uitgeblazen materiaal uit de vulkaan. Uiteindelijk neemt de aswolk het over. De uitbarsting van as gaat veel sneller dan een omlaag denderende lawine van magma en gesteente. Al snel is er niets anders waarneembaar dan donkere aswolken. Aswolken zijn lichter dan lucht en kunnen daarom opstijgen. Aswolken doemen op en verduisteren alles en iedereen. Behalve dat je geen hand voor ogen ziet, werkt een aswolk verstikkend.

Resultaten

Resultaten van de vulkaanuitbarsting Mount St. Helen van 1980 zijn:
  • Het was de meest dodelijke en verwoestende vulkaanuitbarsting in de geschiedenis van de Verenigde Staten,
  • 200 huizen, 47 bruggen, 24 kilometer spoorlijn en 300 kilometer weg werd vernield,
  • 57 mensen kwamen om, waaronder de vulkanoloog David A. Johnston die als eerste waarschuwde dat de vulkaan ontplofte,
  • Doordat de top ontplofte, werd de berg 400 meter kleiner, ze was 2950 meter hoog, nu meet ze nog maar 2550 meter,
  • De uitbarsting had een VEI van 5.
© 2013 - 2024 Roberta, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Vulkaan informatieVulkaan informatieEen vulkaan is een berg, die is gevormd als gevolg van verschillende vulkaanuitbarstingen die in het verleden hebben pla…
Werkstuk VulkanenEen vulkaan is een opening in de aardkorst, waar heet magma uit komt. Als de magma uit de vulkaan komt heet het lava. Al…
Vulkanische as en het gevaar voor vliegtuigenVulkanische as en het gevaar voor vliegtuigenDe recente vulkaanuitbarsting in IJsland met de bijkomende aswolk heeft voor veel problemen gezorgd. Duizenden reizigers…
De Amerikaanse vulkaan Mount Rainier: levensgevaarlijk!De Amerikaanse vulkaan Mount Rainier: levensgevaarlijk!De Amerikaanse vulkaan Mount Rainier zou veel gevaarlijker zijn dan de vulkaan Mount Helen. Mount Rainier wordt zelfs ge…

Vesuvius beroemdste eruptieHistorisch gezien was de bekendste vulkaanuitbarsting van de Vesuvius die van augustus 79 jaar na Christus. Het was een…
Zonnesterkte, zonkracht of UV-indexZonnesterkte, zonkracht of UV-indexUv-straling in het zonlicht is schadelijk voor de huid. Huidkanker kan ontstaan door Uv-straling. De Uv-straling neemt i…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Harry Glicken, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Mount_Saint_Helens
  • http://www.fs.fed.us/gpnf/volcanocams/msh/
  • http://volcanoes.usgs.gov/volcanoes/st_helens/
  • Planeet aarde – Deel 4 - alles over vulkanen: De wereld op een plaat en Als een Berg ontploft – 2012 - AD NieuwsMedia B.V.
  • Afbeelding bron 1: Austin Post, USGS, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Roberta (652 artikelen)
Gepubliceerd: 23-06-2013
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Natuurverschijnselen
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.