VEI Vulkanische explosie index meet kracht van een eruptie
De sterkte van een vulkaanuitbarsting wordt aangeduid met een vulkanische schaalaanduiding: V.E.I. Pas sinds 1982 gebruiken we een vulkanische explosie index die de kracht meet van een vulkaanuitbarsting. Deze VEI bestaat uit 8 klasse. Deze VEI geeft aan hoe krachtig een eruptie of vulkaanuitbarsting is. Een supervulkaan zit in de hoogste schaal, een VEI 8 aangezien deze in staat is tot een super eruptie. Deze index is een logaritmische schaal die loopt van 0 tot 8. Een VEI 8 is tien keer krachtiger dan een VEI 7, iedere eenheid heeft een 10 zwaardere explosie uitbarsting kracht.
Uitbarstingen vergelijken
De hoeveelheid as die een vulkaan uitspuwt tijdens een vulkaanuitbarsting is maatgevend voor het formaat van een eruptie. De eenheden die een vulkaan uitstoot zijn km3, enkele voorbeelden:
Mount St. Helen (Amerika) 1980 – 1 km3
Vesuvius (Italië) 79 n.C. – 3 km3
Tambora (Indonesië) 1815 – 80 km3 (!).
Yellowstone (Amerika) 600.000 jaar geleden – 1000 km3 (!)
De enorme uitbarsting van de vulkaan van de Tambora vulkaan doodde meer dan 90.000 Indonesiërs en had een VEI van 7!
Schaalaanduiding
De sterkte van een vulkaanuitbarsting wordt aangeduid met een schaalaanduiding: VEI. (Engels: Volcanic Explosivity Index, afgekort: VEI) VEI is de schaalaanduiding dat aangeeft hoe krachtig een vulkaanuitbarsting is.
- Een VEI 1 is 10 keer sterker en krachtiger dan een vulkaanuitbarsting met VEI 0,
- Een VEI 2 is 10 keer sterker en krachtiger dan een vulkaanuitbarsting met VEI 1.
Ter vergelijking:
- De Italiaanse vulkaan Etna heeft een VEI 3,
- De Amerikaanse Mount St. Helens (1980) heeft een VEI 5,
- Een supervulkaan zit in de hoogste schaal: minimaal VEI 8.
Toekenning VEI kracht
Er wordt gekeken naar verschillende factoren welke VEI kracht gegeven wordt aan een vulkanische uitbarsting. Deze factoren zijn:
- Volume van uitgestoten (pyroclastische) materiaal,
- Hoogte van de eruptie kolom en
- De duur van de eruptie.
Kleine erupties komen veel vaker voor dan grootte explosieve erupties die een hoge VEI schaalaanduiding hebben.
VEI 0
Een vulkaanuitbarsting met een VEI 0 schaalaanduiding is een uitbarsting die dagelijks kan voorkomen, een rookpluim van minder dan een paar meter en is als niet explosief te omschrijven. Een voorbeeld van een vriendelijke vulkaanuitbarsting met VEI 0 is de Kilauea vulkaan op Hawaï. Deze ligt tegen de zuidelijke flank van een veel grotere vulkaan, de Mauna Loa en is opgebouwd uit frequente lavastromen. Sinds 1983 spuwt de Kilauea vrijwel dagelijks lava.
VEI 1
Een vulkaanuitbarsting met een VEI 1 schaalaanduiding is een uitbarsting die dagelijks kan voorkomen, een rookpluim heeft dat tussen een paar meter en een kilometer hoogte ligt en is als vriendelijk te beschrijven. Een voorbeeld is de
grootste vulkaan op aarde de Mauna Loa vulkaan op Hawaï waar vrijwel dagelijks een redelijk vloeibare stroom lava uitloopt zonder veel stoom of as.
VEI 2
Een vulkaanuitbarsting met VEI 2 kracht is een eruptie die explosief is, die wekelijks kan voorkomen en heeft een rookpluim vanaf 1 kilometer tot anderhalve kilometer hoogte. Een goed voorbeeld van een vulkaan met een VEI 2 als uitbarsting is de
Galeras vulkaan in Colombia die in 1992 een VEI 2 uitbarsting had.
VEI 3
Een vulkaanuitbarsting met een kracht van VEI 3 is een zware uitbarsting, die jaarlijks kan voorkomen en een rookpluim heeft die een hoogte kan bereiken tussen de 3 en de 15 kilometer. Een goed voorbeeld van een vulkaan met een VEI 3 kracht is de
Nevado del Ruiz (Colombia) vulkaanuitbarsting in 1985. 23.000 a 25.000 mensen stierven door de gevolgen van deze vulkaanuitbarsting: de modderstromen.
VEI 4
Een vulkaan met een vulkaanuitbarsting met een kracht van VEI 4 is gewelddadig. Deze uitbarsting kan om de tientallen jaren voorkomen en heeft een rookpluim die een hoogte kan bereiken tussen de 10 a 25 kilometer. De vulkaanuitbarsting van de Galunggung vulkaan in 1982 had een kracht van VEI 4.
VEI 5
Een vulkaan met een vulkaanuitbarsting die een kracht heeft van VEI 5 is aanvallend en komt eens per honderden jaren voor. Een VEI 5 uitbarsting heeft een rookpluim die hoger reikt dan 25 kilometer. De uitbarsting van de
Mount St, Helen in 1980 (Amerika) is een goed voorbeeld van een vulkaanuitbarsting met een VEI 5 kracht.
VEI 6
Een vulkaan die in staat is een uitbarsting te produceren met een kracht van VEI 6 is kolossaal. Een dergelijk sterke uitbarsting komt maar eens in de honderden jaren voor. Een VEI 6 uitbarsting heeft een rookpluim die hoger reikt dan 25 kilometer. De uitbarsting van de Krakatau (Indonesië) in 1883 is een goed voorbeeld van een vulkaanuitbarsting met een VEI 6 kracht.
VEI 7
Een vulkaan die in staat is tot een eruptie met een kracht en strekte van VEI 7 is super kolossaal. Een dergelijke uitbarsting komt eens in de zoveel duizenden jaren voor. De rookpluim kan een hoogte bereiken dat veel hoger ligt dan 25 kilometer. Een goed voorbeeld van een vulkaanuitbarsting met een VEI 7 sterkte is de Tambora vulkaanuitbarsting in 1815 (Indonesië).
VEI 8
Een vulkaan die in staat is om een VEI 8 eruptie te produceren heet geen vulkaan, maar is een supervulkaan. Als een supervulkaan een VEI 8 eruptie produceert, is dat een super eruptie. Dergelijke erupties zijn heel zeldzaam en de knal van de explosie zal overal op aarde gehoord worden.
Supervulkanen, zoals de
Yellowstone in Amerika, zijn in staat tot een supereruptie met een kracht van VEI 8.