Hoe gevaarlijk is een supervulkaan?

Supervulkanen, die het begin van het einde kunnen veroorzaken, liggen ver weg, tenminste, dat is wat de meeste mensen denken. We hebben echter in Europa ook te maken met supervulkanen, de ondergrondse Italiaanse supervulkaan die direct onder de Italiaanse stad Napels ligt, maar wetenschappers vermoeden dat de Griekse vulkaan Santorini ook een supervulkaan is die een gewelddadige vulkaanuitbarsting kan hebben. Het gevaar is dichterbij dan de meeste denken…

Zeldzaam

Supervulkanen hebben zelden een superuitbarsting. Supervulkanen zijn zeer zeldzame vulkanen en zijn de meest gevaarlijke vulkanen op aarde: ze zijn levend bedreigend voor de mens en de natuur en voor alles wat leeft. Tijdens een supereruptie zullen de gevolgen voor het leven op aarde verschrikkelijk zijn. Door de enorme hoeveelheden as, lava en gas die de vulkaan uitspuwt, zal de temperatuur op aarde dalen. De zon kan niet door de enorme hoeveelheden stof doordringen. Wetenschappers zijn het oneens over de vraag hoeveel de temperatuur gaat zakken, maar vermoedelijk zal de supereruptie een begin zijn van een nieuwe IJstijd. Anderen durven te beweren dat een supereruptie het begin zal zijn van het einde van al het leven op aarde.

Uitsterven

Kan de mens uitsterven door een eruptie van een supervulkaan?
Een supereruptie van een supervulkaan is zeldzaam, heel zeldzaam. De laatste supereruptie van supervulkaan Toba (Sumatra, Indonesië) kon de mens bijna niet meer na vertellen, slechts enkele duizenden mensen overleefden de dodelijke vulkaaneruptie. De mens was bijna uitgestorven door toedoen van een vulkaanuitbarsting van een supervulkaan.

Wereldwijde knal

De kracht achter een eruptie van een supervulkaan is zo groot en enorm, dat is nauwelijks voor te stellen. Om een klein voorbeeldje te geven hoe krachtig en explosief een uitbarsting zal zijn van een supervulkaan: de knal tijdens het exploderen van de supervulkaan zal wereldwijd (!) gehoord worden.

Kracht achter een eruptie

Hoe krachtig is de kracht achter een eruptie van een supervulkaan? De kracht van een vulkaanuitbarsting wordt door vulkanologen en geologen gemeten in VEI (Vulkanische Explosiviteits Index). Deze index vertelt ons:

• Hoe krachtig een uitbarsting is,
• Hoeveel vulkanisch materiaal de vulkaan uitspuwt en
• Met hoeveel kracht en snelheid de vulkaan al het vulkanisch materiaal uitspuwt.

Een vulkaanuitbarsting met een VEI0 index is de minst krachtige en een eruptie met een VEI8 de meest ergste: VEI8 is een uitbarsting van een supervulkaan.

VEI

De VEI beschrijving is als volgt:

• Vulkaanuitbarsting VEI0 is niet explosief,
• Vulkaanuitbarsting VEI1 is gering,
• Vulkaanuitbarsting VEI2 is explosief,
• Vulkaanuitbarsting VEI3 is zwaar,
• Vulkaanuitbarsting VEI4 is verwoestend,
• Vulkaanuitbarsting VEI5 is vernietigend,
• Vulkaanuitbarsting VEI6 is kolossaal,
• Vulkaanuitbarsting VEI7 is super kolossaal en
• Vulkaanuitbarsting VEI8 is mega kolossaal en alleen een supervulkaan is in staat tot een VEI8 explosie.

Natuurverschijnsel

Als een supervulkaan een superuitbarsting krijgt, zal het natuurverschijnsel een enorme impact hebben op alles wat leeft. Zo´n superuitbarsting zal grote gevolgen hebben op het klimaat en vermoedelijk het begin zijn van een klimaatverandering. De natuur is tijdens zo´n supereruptie zo sterk en zo krachtig dat de mens zich zal moeten aanpassen, mocht de mens in staat zijn zo´n supereruptie te overleven.

Wanneer komt de volgende uitbarsting van een supervulkaan?

Tenminste, er komt een superuitbarsting, de vraag is alleen wanneer! Geologen en vulkanologen zoals (oa) Prof. Bill Mc Guire van het Greig Hazard Research Centre (Universiteit Londen) en Prof. Steve Sparks van de universiteit van Bristol, geloven dat supervulkanen wereldwijd om de 50.000 jaar een uitbarsting hebben. De laatste supereruptie was zo´n 22.600 (Taupo, Nieuw Zeeland) jaar geleden, dus volgens de berekeningen van bovengenoemde heren hebben we nog enkele duizenden jaren voor de volgende levensbedreigende klap. Een kleine kanttekening: supervulkaan Yellowstone is de laatste tijd wel heel erg actief en voldoet aan de twee kenmerken dat wijst op een nieuwe (super) vulkaanuitbarsting.

Einde van de wereld

Een vulkaan die in staat is tot een superuitbarsting is in staat om te zorgen voor het begin van het einde. Veel mensen denken dat een supervulkaan niet in de buurt van Europa liggen. Grote bekende supervulkanen zijn:

• Yellowstone (Amerika),
• Taupo (Nieuw Zeeland) en
• Toba, (Sumatra, Indonesië)

En bevinden zich inderdaad ver weg. Maar in Europa hebben we ook een supervulkaan:
de ondergrondse supervulkaan in Italië, die zich direct onder de Italiaanse stad Napels bevind, de supervulkaan Campi Flegrei die zich bovendien vlak naast een heel gevaarlijke Italiaanse vulkaan ligt: de Vesuvius. Behalve dat, bestaat het vermoeden dat de Griekse vulkaan Santorini wel eens een supereruptie kan veroorzaken. Het gevaar is dichterbij dan de meeste denken.

Natuurramp

Een uitbarsting van een supervulkaan zal zorgen voor een wereldwijde natuurramp. Supervulkanen staan in de top 3 van wereldwijde catastrofale natuurrampen.

Dit artikel is onderdeel van de special: Supervulkanen.